EURO 1992, Đan Mạch thắng ĐKVĐ Hà Lan của “Bộ ba Hà Lan bay” Marco van Basten - Ruud Gullit - Frank Rijkaard và ngôi sao trẻ Dennis Bergkamp ở bán kết. Vào chung kết, họ đánh bại Đức của Juergen Klinsmann, Stefan Effenberg và Matthias Sammer, rồi lên ngôi trong sự sững sờ của tất cả. Câu chuyện Đan Mạch khi ấy được gọi tên là “Chuyện cổ tích của Andersen”. 

EURO 2004, Hy Lạp thắng đội bóng mạnh nhất giải là Czech của Pavel Nedved ở bán kết, sau đó đánh bại chủ nhà Bồ Đào Nha của Thế hệ vàng Luis Figo, Rui Costa và ngôi sao trẻ Cristiano Ronaldo ở chung kết. Hôm đó, Hy Lạp được gọi là “Câu chuyện thần thoại”. Mùa giải 2015/16, Leicester vô địch Ngoại hạng Anh. Cả thế giới gần như điên cuồng đi theo dấu chân phiêu lưu kỳ diệu của thầy trò HLV Claudio Ranieri, của Jamie Vardy, của Riyad Mahrez. Kết thúc mùa giải, Leicester lên ngôi, và “phép màu” là từ được nói đến.

“Cổ tích”, “thần thoại”, “phép màu”… những khái niệm rất đẹp trong bóng đá hiện đại, được dùng cho những cá nhân hoặc tập thể riêng biệt kiểu Đan Mạch 1992 hay Leicester 2016. Bạn để ý, không ai dùng từ “phép màu”, “cổ tích” cho Real, Man United hay Brazil, Italia cả. Bởi những cái tên vừa kể ra ấy mang đẳng cấp trên mình, một thứ đẳng cấp vĩnh cửu mà dù có lên, hay xuống thì đẳng cấp vẫn ở bên cạnh họ. Còn “phép màu” hay “thần thoại” là diễn giải một sự việc đi ngược với quy luật, của chàng David nhỏ bé chiến thắng gã khổng lồ Goliath. Đó là những giá trị không có truyền thống và tiền bạc ở bên cạnh hỗ trợ. 

Bây giờ, chẳng hạn Inter, Milan giành Champions League, người ta sẽ bảo là “Sự trở lại của vị vua”, chứ không bao giờ gọi là “phép màu”, “cổ tích”. Nhưng nếu là Basel hay Spartak Moscow làm nên chuyện thì lại khác. Sự khác biệt giữa hai bên, chính bởi hai chữ: đẳng cấp. Câu nói của Bill Shankly giá trị ở chỗ không chỉ đúng trong việc so sánh một trận đấu, một giải đấu, một cầu thủ, mà đúng cho cả sự tồn tại về những cái tên khi được cất lên, đã mang vị thế trên mình.

Leicester và Man United chính là hai cái tên như thế. Phong độ của Leicester trong mùa giải cổ tích 2015/16 đứng trên Man United, nhưng khi mùa giải mới bắt đầu, thì tỉ lệ cược chức vô địch của Quỷ đỏ vẫn nằm trên nhà ĐKVĐ. Vì điều mà Leicester tạo ra chỉ được xây dựng trong 9 tháng, trong khi những gì Liverpool, Man United, hay Arsenal làm nên được tính bằng cả thập kỷ với rất nhiều danh hiệu. Cũng như cầu thủ đẳng cấp được xét trên cả sự nghiệp dài, thể hiện qua nỗ lực cá nhân, các chiến quả anh đạt được và hàng trăm trận đấu, chứ không phải vì một trận chơi dở mà trận sau phủ nhận luôn anh ta, vì đấy chỉ là phong độ.

Những gì Leicester tạo ra được cách đây 2 mùa giải gọi là “phong độ”, và chức vô địch của Bầy cáo không đảm bảo “sự mãi mãi”. Còn đối thủ của họ trong đêm nay, có 20 danh hiệu vô địch nước Anh, 12 FA Cup và 3 Cúp C1/Champions League. Đó chính là cái  “đẳng cấp” mà Leicester khi đối diện đều cảm giác mình bé nhỏ đi. Lý do mà nhiều đội bóng lớn chơi không tốt vẫn thắng là vậy, vì đối thủ đã tự thua ngay khi vào trận.

Có những cái tên khi cất lên đã mang đẳng cấp, có những cái tên chỉ là cái bóng mờ của lịch sử. Cho nên, “thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt, còn hơn buồn le lói cả trăm năm” phải không?