Cuộc “cãi cọ” này không khỏi khiến các CĐV M.U hoang mang. Dựa vào các con số thống kê và thực tế thi đấu, 3-5-2 của Van Gaal rõ ràng chẳng đem lại điều gì tốt đẹp ngoài những trận thắng “nhạt” hoặc những kết quả hòa cho “Quỷ đỏ”. Nhưng khổ nỗi, cựu HLV ĐT Hà Lan mới là người quyết định sơ đồ nào được ưu tiên tại Old Trafford, và theo tuyên bố mới nhất của ông, 4-4-2 kim cương đã trở thành… dĩ vãng.

Đầu tiên, phải nói rằng 3-5-2 của Van Gaal đang “giết chết” bản hợp đồng kỷ lục Angel Di Maria. Trở lại sau chấn thương, ngôi sao người Argentina được bố trí đá cặp tiền đạo cùng Robin Van Persie hoặc Radamel Falcao và đã chơi không tốt. Điều đó dễ hiểu, bởi khả năng của Di Maria chỉ có thể được khai thác tốt trong vai trò tiền vệ trung tâm hoặc chạy cánh. Anh cần có khoảng trống với trái bóng.

Mùa giải năm ngoái, Di Maria được HLV Carlo Ancelotti bố trí đá tiền vệ trung tâm lệch trái trong sơ đồ 4-3-3 ở Real Madrid, và anh chính là nhân tố quan trọng bậc nhất cả trong tấn công lẫn phòng ngự. Trong phòng ngự, anh là nguồn năng lượng vô tận hỗ trợ cho cặp Luka Modric và Xabi Alonso. Trong tấn công, những bước chạy chéo sân về biên trái của Di Maria tạo thêm khoảng trống cho Cristiano Ronaldo ở trung lộ. 

Không phải ngẫu nhiên mà ở vai trò tiền vệ trung tâm, mùa 2013/14 có thể nói là giai đoạn Di Maria chơi thành công nhất. Góp mặt trong 52 trận, trong đó 43 trận ra sân từ đầu, tiền vệ này ghi được 11 bàn và có 22 đường kiến tạo. Trong trận chung kết Champions League với Atletico, chính anh chứ không ai khác là mũi nhọn tấn công nguy hiểm nhất. Sự có mặt của anh ở tuyến giữa giúp Real cân bằng giữa tấn công và phòng ngự, đồng thời mang tới sự cơ động trong lối chơi.

Sẽ là lãng phí nếu như Van Gaal sử dụng Di Maria trong một vị trí khiến anh không cảm thấy thoải mái. Sự cân bằng cựu cầu thủ Real có thể đem lại chính là điều mà tuyến giữa M.U còn thiếu trong những trận đấu gần đây.

Vấn đề thứ hai, có liên quan tới cách xây dựng lối chơi của “Quỷ đỏ”, điều mà Gary Neville đã đề cập trong bức xúc. Với 3-5-2, M.U kiểm soát bóng nhiều hơn thường lệ, nhưng chẳng để làm gì. Nhiều khi, các cầu thủ chạy cánh nhận bóng và bị bao vây bởi số đông cầu thủ đối phương nhưng lại không có được sự hỗ trợ từ tuyến tiền vệ, dẫn tới kết cục tất yếu: Hoặc là mất bóng, hoặc là phải “cắm đầu” tạt vào một cách vô hại.

Một điểm yếu nữa, đó là sự cơ động của cặp tiền đạo. Các chân sút của M.U mùa này đều có xu hướng chơi cố định trong vòng cấm hơn là di chuyển rộng phát triển bóng. Điều đó vô hình trung khiến tuyến giữa và hàng công bị chia cắt. “Quỷ đỏ” cầm bóng nhiều ở giữa sân, nhưng chẳng cách nào đưa được bóng lên phía trên, ngoại trừ phương án tạt bóng.

Vấn đề thứ ba nằm ở thủ quân của M.U, Rooney. Trong tương lai, giống như Ryan Giggs, có lẽ anh sẽ trở thành một tiền vệ trung tâm xuất sắc, nhưng giờ thì chưa phải lúc. Rooney đôi lúc có khả năng tung ra những đường chuyền dài chuẩn xác, nhưng nhìn chung anh giỏi chuyền ngắn và trực diện hơn. “Gã Shrek” cũng không sở hữu kỹ năng khống chế bóng ổn định, điều khiến đôi lúc anh gặp bất lợi nếu phải chơi ở giữa sân.

Cuối cùng, vấn đề nằm ở các trung vệ. Neville đưa ra thống kê chỉ ra rằng khi M.U đá với 3 hậu vệ, họ phòng ngự kém hơn hẳn so với sơ đồ 4 hậu vệ truyền thống. Đó là chưa kể trong sơ đồ 3-5-2, các đợt lên bóng phải xuất phát từ 3 trung vệ, và đó là chuyện không tưởng với những cầu thủ thiếu tự tin của M.U. Thường thì những Johnny Evans, Phil Jones hay Chris Smalling chỉ có thể chuyền về cho David de Dea, rồi Michael Carrick buộc phải lùi sâu nhận bóng. Khi ấy, tuyến giữa sẽ chỉ còn lại Rooney và Mata, rất khó để triển khai thế công, bởi cả 2 đều không sở hữu những pha đột phá tốc độ. Rốt cuộc, bóng lại được đưa sang biên và thế là Antonio Valencia hoặc Ashley Young… lại tạt vào.

Van Gaal thừa nhận rất lo lắng về sự cân bằng của sơ đồ 4-4-2 kim cương. Điều đó cũng dễ hiểu, bởi trong khi M.U không có được một tiền vệ đánh chặn đúng nghĩa, sẽ rất khó để cặp đôi trung vệ thừa nhiệt tình nhưng thiếu tài năng cỡ Evans-Smalling của họ chống đỡ lại những pha lên bóng của đối thủ.

Sử dụng 3-5-2, Van Gaal chí ít cũng có 3 trung vệ ở phía dưới và phía trên là một tuyến giữa khá dày đặc làm thành 2 lớp phòng ngự. Về mặt thống kê, họ thủ tệ hơn, nhưng trên thực tế, nó giúp M.U chơi chắc chắn hơn, cho dù tấn công bạc nhược. Sử dụng 4-4-2 kim cương, “Quỷ đỏ” không những khó áp đặt thế trận với những đối thủ có hàng tiền vệ dày đặc bởi chỉ có thường xuyên khoảng 3 người ở khu vực giữa sân, mà còn đánh mất đi “đặc sản” đánh biên của 2 mùa gần đây.

Ấy là chưa kể, sơ đồ 4-4-2 kim cương luôn đòi hỏi những tiền đạo có xu hướng hoạt động rộng sang 2 hành lang cánh hỗ trợ cho những pha tham gia tấn công của các hậu vệ biên. Mà như đã phân tích ở trên, M.U không có dạng tiền đạo đó. Van Persie và Falcao thích loanh quanh trong vòng cấm chờ bóng để dứt điểm hơn.

Nếu cần một sơ đồ chiến thuật có thể giúp M.U tấn công mạch lạc hơn, giúp Di Maria chơi tốt và hiệu quả hơn, Van Gaal nên trở lại với 4-4-2 kim cương. Nhưng nếu đặt sự an toàn và kiểm soát bóng lên hàng đầu, “Quỷ đỏ” có thể tiếp tục trung thành với 3-5-2. Thiết nghĩ, một sự kết hợp tốt và linh động cả 2 sao cho hiệu quả giống như trước QPR sẽ là phương án hợp lý, hơn là “đóng đinh” vào một sơ đồ và vứt bỏ sơ đồ còn lại đã dày công xây dựng.

Cuối cùng, tại sao Van Gaal không nghĩ tới “phiên chợ Đông” với một trung vệ đẳng cấp cỡ Mats Hummel, để rồi an tâm trở lại với 4-4-2 kim cương mà chẳng còn phải nhấp nhổm lo âu như ông thú nhận mỗi khi M.U cần chơi phòng ngự?