Trên lý thuyết, một cầu thủ có lối chơi không mấy tốn sức như Mesut Oezil thì chưa bao giờ... già, ở tuổi 28 như hiện thời. Ở kỳ World Cup gần nhất, Oezil là ngôi sao tấn công số 1, xét trên số đường chuyền chính xác ở khu vực tấn công, số cơ hội ghi bàn tạo được, và tỷ lệ giữ bóng ở 1/3 mặt sân cuối cùng. Sau khi cùng đồng đội ở ĐT Đức chiến thắng trong trận chung kết, Oezil đã được chủ tịch UEFA Michel Platini... xin áo.

Trước khi đến Arsenal, Oezil là ngôi sao của Real. Và Oezil được rước sang Real như một lẽ tất yếu vì trước đó, người ta đã xem anh là tài năng tấn công lớn nhất trên sân cỏ Đức. Chuyện có thể đã xa vời. Vậy hãy nhìn vào quá khứ gần đây: ngay mùa giải vừa qua. Anh là cầu thủ xuất sắc nhất tại Arsenal, với 19 pha kiến tạo thành bàn. Kỷ lục Premier League trong lĩnh vực này là 20. Tại EURO 2016, có trận Oezil (chơi đủ 90 phút) chuyền chính xác đến 99%, gồm 6 đường chuyền tạo ra cơ hội ghi bàn!

Nhìn vào những con số ấn tượng như thế, dễ có cảm giác rằng ngôi sao Đức đã gây thất vọng khi chỉ ghi 7 bàn và góp 6 đường chuyền thành bàn ở Premier League mùa này - thua xa đồng đội Alexis Sanchez (19 bàn, 9 pha kiến tạo), thậm chí kém cả cầu thủ Gylfi Sigurdsson của Swansea (9 bàn, 12 đường kiến tạo). Trong khi thị trường chuyển nhượng xôn xao với những tin đồn cho rằng Chelsea, Man City, Juventus, PSG đều muốn có Sanchez, thì Oezil lại xuất hiện ở mục “bền lề” của báo lá cải, rằng anh mới... sửa nhà. Nghĩa là Oezil muốn ở lại Arsenal, vì chẳng có đại gia nào muốn rước?

Người ta chỉ vào lối chơi, như một cách ngầm giải thích vì sao Oezil mùa này không tỏa sáng như sự chờ đợi. Tiền vệ của các đội đang thành công như Chelsea hoặc Tottenham đều có nét mới đáng kể, như một minh chứng cho quy luật phải thay đổi để tồn tại. Ngày xưa, “thần đồng” Michael Owen rực rỡ là thế, vậy mà cũng chóng tàn lụi khi người ta chuyển sang cách chơi với một tiền đạo và yêu cầu trung phong duy nhất trong đội phải làm nhiều việc hơn. Bây giờ, “số 10” Oezil phải dạt ra biên, khi HLV Arsene Wenger xếp sơ đồ 3-4-2-1. Và Oezil trở nên lỗi thời vì không theo kịp trào lưu?

Quá khiên cưỡng! Thật ra, Wenger chỉ mới sử dụng sơ đồ 3-4-2-1 cách đây vài ngày. Mà cũng chẳng cần đi vào chi tiết cụ thể. Nếu hỏi giữa Wenger và Oezil, ai đang là người “hết thời”, chắc không khó đoán câu trả lời của số đông. Sao không bàn: sự già nua của Wenger đã bóp chết tài năng của Oezil? Hơn 1 tháng đã trôi qua kể từ đường chuyền thành bàn gần đây nhất - đấy là vì Oezil rớt phong độ? Có một cách nhìn khác: Wenger đã thất bại với sơ đồ 3-4-2-1, trên cơ sở là sơ đồ này... làm hỏng Oezil.