Giữa tuần qua, trong buổi trả lời phỏng vấn báo chí, chủ tịch LĐBĐ Anh (FA), ông Greg Dyke đã mất rất nhiều thời gian thuyết phục các CLB Premier League tăng số lượng cầu thủ tự đào tạo từ 8 lên thành 12 cầu thủ bắt đầu từ mùa bóng tới. Việc đích thân vị chủ tịch FA phải gõ cửa từng CLB tha thiết đề nghị giảm số lượng cầu thủ nước ngoài, tăng thêm đất diễn cho nhóm “cây nhà lá vườn” cho thấy thực trạng sao trẻ Anh mất tích ngay chính trên quê hương của họ đã ở mức báo động.

Không sốt sắng sao được khi nghiên cứu mới nhất của tờ Daily Mail chỉ ra, suốt 10 năm qua, người Anh không ngừng đổ tiền vào công tác đào tạo trẻ nhưng hiệu quả thu được thì thật thảm hại. Tính chi tiết, một cầu thủ trẻ từ dạng tiềm năng cho đến khi xuất hiện trong đội hình chính của một đại diện Premier League, tiêu tốn của người Anh trung bình từ 9-12 triệu bảng. 

Thử làm nhanh một phép so sánh: Một cầu thủ trẻ Anh mất từ  5-6 năm, ngốn nhiều nhất là 12 triệu bảng để được sử dụng trong đội hình 1, và cũng chưa rõ là sau khi vào đội hình chính, họ có tỏa sáng hay không. Trong khi đó, cũng chỉ với 12 triệu bảng, Man United mua được Cristiano Ronaldo, và CR7 chỉ mất khoảng 1 năm để thích nghi rồi nhanh chóng vụt sáng.

So sánh này cho thấy, chi phí đào tạo ở Anh là quá tốn kém nhưng hiệu quả lại cực thấp. Đơn cử như trường hợp của Chelsea. Thật bất ngờ khi biết, kể từ khi đôn được John Terry từ đội trẻ lên đội 1, The Blues không đào tạo thêm được ngôi sao “cây nhà lá vườn” nào cho đội hình chính thức.

Trong quãng thời gian ấy, Chelsea chỉ tạo ra được đúng 2 cầu thủ tự đào tạo (Christensen và Ake) nhưng hiện tại Mourinho vẫn chưa tạo điều kiện cho 2 tài năng trẻ này thử lửa nhiều.

Trong cùng thời gian ấy, sử dụng cầu thủ trẻ ở các ông lớn khác cũng vô cùng heo hút: Man United dùng được 2 cây nhà lá vườn (Welbeck và Cleverley), Liverpool và Arsenal cùng dùng được 3 cầu thủ, trong đó chỉ có 2 cái tên được coi là tương đối thành công (Jack Wilshere của Arsenal và Raheem Sterling của Liverpool).

Việc các ông lớn Anh không đào tạo được nhiều cầu thủ trẻ cung cấp cho đội 1 dẫn đến những hệ quả mà chính người Anh phải hứng chịu. Thứ nhất: Do vắng bóng cầu thủ trẻ, tuổi đời trung bình của các đội bóng Anh luôn ở ngưỡng cao của châu Âu.

Man City có độ tuổi trung bình lên tới 29,1 tuổi (cao thứ nhì châu Âu), trong khi đó các CLB Man United (25,5), Arsenal (25,4) hay Liverpool (25,2) cũng đều được coi là già so với mặt bằng chung. Hệ quả là hầu hết các CLB Anh khi bước vào giao đoạn căng thẳng của cúp châu Âu đều nhanh chóng đuối sức rồi bị loại từ sớm.

Thứ hai: Nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến diện mạo của ĐT Anh. Trong năm qua, ngoại trừ sự xuất hiện của Harry Kane và Raheem Sterling, ĐT Anh về cơ bản vẫn phải sống dựa vào những cầu thủ đã trưởng thành từ lâu.

Rốt cuộc là khi bước vào giai đoạn quá độ, bóng đá Anh gặp rất nhiều khó khăn trong việc thay máu và tụt lại rất nhanh so với các nền bóng đá danh tiếng khác. Cứ nhìn sang Đức là rõ. Để có thể bước lên ngai vàng thế giới trên đất Brazil vừa qua, người Đức phải xây dựng kế hoạch đào tạo trẻ từ 10 năm về trước và chức vô địch World Cup 2014 là thành quả của nỗ lực này. 

Trước thực trạng nghèo nàn này, FA đã hành động. Chủ tịch Greg Dyke mới đây đã yêu cầu 20 CLB Premier League phải tăng chất lượng đào tạo trẻ để chí ít là tăng số lượng cầu thủ bản địa góp mặt tại giải đấu này lên thành 45% vào năm 2022 (hiện tại chỉ có 33%). Hy vọng người Anh tỉnh ngộ và sân chơi dành cho các tài năng trẻ sẽ ngày càng thênh thang hơn.