1. Báo động diện rộng
Theo quy định của UEFA, một cầu thủ được tính theo diện "gà nòi" nếu anh ta chơi tối thiểu 3 mùa giải cho CLB chủ quản trong giai đoạn từ 15 đến 21 tuổi. Sự xuất hiện của những cầu thủ thuộc diện này đã giảm đáng kể trong những năm qua: Từ 23,1% năm 2009 xuống chỉ còn 19,7% trong năm 2015. Đây là số liệu được tổng hợp từ 460 đội ở 31 giải VĐQG trực thuộc thành viên của UEFA. Hơn nữa, trong số 21 đội bóng giới thiệu nhiều gương mặt mới nhất, chỉ có Werder Bremen thuộc 5 giải đấu hàng đầu (Anh, Pháp, Đức, Italia, Tây Ban Nha).
Số liệu này cho thấy, các CLB đang có xu hướng ít kiên nhẫn hơn với các cầu thủ trẻ từ học viện. Trong số này, các đội thuộc khu vực Bắc Âu (Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển) có tỉ lệ cầu thủ trẻ giảm nhiều nhất, từ 33,3% xuống còn 25,8%. Trong khi đó, các quốc gia Đông Âu có xu hướng sử dụng cầu thủ trẻ nhiều hơn, khi số lượng cầu thủ "gà nòi" trong đội hình tăng 5% so với năm ngoái. Đi sâu hơn vào từng quốc gia thì nơi trọng dụng cầu thủ tự đào tạo nhất là Belarus, với tỷ lệ lên tới 34% đội hình. Italia là nơi các cầu thủ từ lò đào tạo ít được trọng dụng nhất, khi trung bình họ chỉ chiếm chưa đến 9% đội hình CLB, thời gian thi đấu mỗi trận cũng rất ít.
2. Những tấm gương sáng giá
Đào tạo trẻ không phải một hộp mỳ ăn liền, đổ nước sôi vào là có thể dùng được ngay. Nó đòi hỏi thời gian, sự hòa hợp giữa CLB, giải đấu và tầm nhìn của những nhà làm bóng đá, cộng thêm những kiến thức và kỹ thuật được áp dụng ở mỗi lò đào tạo. Đặc biệt, muốn phát triển cầu thủ trẻ một cách toàn diện nhất, CLB cần phải cho họ cơ hội thi đấu cọ sát. Nhưng nếu sử dụng họ vô tội vạ, đội bóng sẽ không thể đạt thành tích tốt nhất.
Những đội bóng đi đầu về việc sử dụng cầu thủ trẻ ở 5 giải đấu chính tại châu Âu
Những CLB có truyền thống đào tạo trẻ như Ajax Amsterdam, Sporting Lisbon, Barcelona hay Dinamo Zagreb đều đào tạo được nhiều cầu thủ tốt nghiệp. Song nghịch lý ở chỗ rất ít trong số đó được giữ lại CLB. Điển hình như lò La Masia (Barcelona) cho mượn tới 52/62 cầu thủ trẻ của mình, còn Real Madrid cho mượn tới 35 người. Bên cạnh đó, một số CLB có tình hình tài chính eo hẹp lại chọn phương án sử dụng ngay nguồn lực sẵn có. Olympique Lyon, Porto, Ajax và cả Monaco đều thường xuyên trao cơ hội cho các cầu thủ do đội bóng tự đào tạo.
3. Kết
Sau một thời gian dài lên đỉnh thế giới với 3 chức vô địch World Cup gần nhất đều thuộc vệ lục địa già, có vẻ như tốc độ phát triển của bóng đá châu Âu đang có dấu hiệu chững lại. Không ai có thể phủ nhận rằng tài năng trẻ chính là tương lai của nền bóng đá. Tuy nhiên, những báo cáo của CIES lại đang gióng lên những hồi chuông cảnh báo về công tác đào tạo trẻ tại châu Âu.