ĐỘI BÓNG CỦA NHỮNG ÔNG CHỦ NGỒI TÙ

Sau khi Liên Xô tan rã, Dinamo Tbilisi được tư hữu hóa vào năm 1992. Chủ quản cũ của CLB - bây giờ là Bộ Nội vụ Georgia - giữ 10% cổ phần. 10% thuộc về chủ tịch Merab Zhordania. 80% cổ phần là của ông chủ Merab Ratiani, chủ tịch tập đoàn Bermukha chuyên về vận tải và sản xuất chocolate. Ratiani là thành viên của Mkhedrioni, một tổ chức chính trị bán quân sự, theo chủ nghĩa quốc gia, do Jaba Ioseliani thành lập vào năm 1989. Chính tổ chức Mkhedrioni đã lật đổ Zviad Gamsakhurdia và đưa Eduard Shevarnadze lên ghế Tổng thống Georgia vào năm 1992.

Thế rồi, hàng loạt scandal về tham nhũng trong thể thao và những biến cố chính trị trong thời buổi "tranh tối, tranh sáng" đã khiến các nhân vật chóp bu của Dinamo Tbisili lần lượt tra tay vào còng. Sau khi Ioseliani và Ratiani bị bắt vì các tội danh khác nhau, sự chú ý tập trung vào Zhordania - nhân vật đã từ chức chủ tịch Dinamo với lý do lên làm chủ tịch LĐBĐ Georgia (trong cương vị này, chính Zhordania đã có lần tự đứng ra lĩnh chức HLV trưởng ĐTQG). 

Khi cảnh sát triệu tập Zhordania để thẩm vấn vào năm 2001 thì hóa ra, ông đã rời khỏi Georgia từ lâu. Lệnh truy nã quốc tế được phát đi. Zhordania xuất hiện trở lại, tuyên bố vô tội nhưng phải ngồi tù vài tháng vào năm 2003. Sau khi trả lại một số tiền cho Dinamo Tbilisi, Zhordania được thả. Rồi ông từ chức chủ tịch LĐBĐ Georgia vào năm 2005 khi bị bắt lần nữa, và phải ngồi tù lần nữa. Lần này, người ta bắt giữ Zhordania ngay gần đường băng ngoài phi trường, khi ông chuẩn bị bước lên một chuyến phi cơ đi Paris.

Tình trạng rối ren đến nỗi Bộ Nội vụ Georgia phải tăng cường điều tra đặc biệt đối với CLB Dinamo Tbilisi. Nhưng cũng phi lý, khi chính bộ này sở hữu 10% cổ phần của CLB. Thế là người ta dàn xếp để chuyển quyền sở hữu CLB này. Đề nghị của anh em nhà Arveladze xuất hiện sớm nhất (ngoài ngôi sao Shota Arveladze, nhà này còn có Revaz và Archil Arveladze, tất cả đều là tuyển thủ Georgia). Tuy nhiên, họ đưa đến một nhà đầu tư nước ngoài và không được chấp nhận, có lẽ vì không đủ mối quan hệ với các thế lực chính trị trong nước. 

Rút cuộc, Dinamo Tbilisi được bán cho Sport World Partnership - một công ty được đăng ký theo luật Anh, có trụ sở ở Gibralta. Chủ sở hữu của công ty này là Badri Patarkatsishvili. Đây chính là ông chủ bí ẩn nhất trong lịch sử Dinamo Tbilisi. Ông đã qua đời vào năm 2008, với một cái chết không thật sự rõ ràng ở tuổi 52.

VỊ CHỦ TỊCH LONG ĐONG

Patarkatsishvili là một gương mặt quen thuộc trong nhóm "Gia đình", tức các tỷ phú luôn vây quanh Tổng thống Nga Boris Yeltsin, trong kỷ nguyên vàng son của những oligarch (các đầu sỏ kinh tế). Ông này đầu tư vào rất nhiều công ty lớn vốn được tư hữu hóa một cách hối hả ở Nga như Aeroflot, Logo Vaz, Lada, ORT, TV6. Đến năm 2001 thì Patarkatsishvili cùng một nhân vật "thượng thặng" khác là Berezovsky đã sở hữu 50% cổ phần của công ty dầu mỏ Sibneft - 50% còn lại thuộc về Roman Abramovich. 

Sau này, Berezovsky nói rằng ông và Patarkatsishvili bị buộc phải bán toàn bộ cổ phần cho Abramovich, với giá chỉ bằng khoảng 1/3 đến một nửa giá trị thật. Nếu không chịu bán, Sibneft sẽ bị Tổng thống Nga Vladimir Putin hủy diệt. Chỉ riêng tài sản của Patarkatsishvili trong lĩnh vực dầu mỏ trước khi "phải bán rẻ cho Abramovich" đã được ước tính là khoảng 6 tỷ bảng.

Cũng cần nói thêm: sau khi kế tục Yeltsin, Putin bắt đầu tấn công mạnh mẽ vào nhóm "Gia đình". Patarkatsishvili bị văn phòng công tố ở Nga phát lệnh truy nã vì không chấp hành lệnh triệu tập trong một cuộc điều tra liên quan đến hãng Aeroflot. Được Tổng thống Shevarnadze chấp nhập cho tị nạn, Patarkatsishvili nhanh chóng tẩu tán tài sản tại Nga và trốn sang Georgia.

Năm 2008, Patarkatsishvili tranh cử Tổng thống Georgia nhưng thất bại. Không lâu sau, ông bị Georgia phát lệnh truy nã vì âm mưu lật đổ Tổng thống. Vốn đã phải chạy trốn Putin, bây giờ Patarkatsishvili lại bị truy lùng bởi chính nơi đã chấp nhận cho ông tị nạn. Có nghĩa, ông chủ Dinamo Tbilisi gần như đã cùng đường. Người bạn thân Berezovsky cũng phải sống kiếp lưu vong suốt nhiều năm qua. Một bạn thân nữa của ông, Alexander Litvinenko, thì đã thiệt mạng vào năm 2006, vì bị đánh độc tại London. 

MỘT CÁI CHẾT BÍ ẨN

Trước khi qua đời vì đột quỵ trong ngôi nhà trị giá 9 triệu bảng ở Surrey (Anh) vào năm 2008, Patarkatsishvili có báo với cảnh sát Anh rằng ông lo lắng trước nguy cơ bị thủ tiêu. Dù đã thuê đến 120 vệ sĩ, tỷ phú này vẫn luôn sống trong sợ hãi. 

Ông từng cung cấp cho cảnh sát những chi tiết như có lúc phòng họp của ông bỗng nhiên ấm lên một cách kỳ lạ. Patarkatsishvili cũng từng nói trên tờ Sunday Times, rằng ông có trong tay cuốn băng ghi âm, với nội dung một quan chức trong Bộ Nội vụ Georgia "nhờ" Uvais Akhmadov săn lùng và thủ tiêu ông tại Anh. Uvais Akhmadov là một thủ lĩnh khét tiếng trong các tổ chức phiến quân Chechnya.

Cuốn băng ghi âm mà Patarkatsishvili cung cấp có đoạn cho là lời của một quan chức Georgia nói với Akhmadov: "Tôi phải gọi anh vì Patarkatsishvili là một rắc rối lớn về mặt chính trị. Ông ta thường ở Anh 2 tuần, ở Israel 2 tuần trong mỗi tháng. Chúng tôi muốn ông ta hoàn toàn biến mất. Chúng tôi muốn biết anh có khả năng giúp chúng tôi trong vụ này hay không?".

Tóm lại, cái chết của Patarkatsishvili là một cái chết đầy bí ẩn. Người ta nói nhiều về một chất bột trắng mà những kẻ thù của Patarkatsishvili có thể dùng để đầu độc, khiến đối phương đột tử theo triệu chứng nhồi máu cơ tim, mà không để lại dấu vết. Cảnh sát Anh chính thức điều tra, nhưng hầu như không phát hiện bất cứ điều gì. 

Buồn cho đất nước của Kakha Kaladze ở chỗ, tài năng bóng đá tại đấy không bao giờ thiếu, nhưng hình như cũng không bao giờ phát triển một cách rực rỡ, như trường hợp hiếm hoi của chính Kaladze. Vì Georgia còn có quá nhiều vấn đề khác để phải quan tâm, hơn là bóng đá? 

Ở Georgia, những câu chuyện về Patarkatsishvili, về Levan Kaladze, hoặc chuyện tham nhũng, thụt két của chính giới chủ CLB xem ra đã lấn lướt, làm cho bên ngoài ít biết về những cầu thủ hoặc HLV không mấy nổi tiếng đã bị bắn ngay trên đường phố, như Akaki Davadze, Sergo Orbeladze, Makuka Tesereteli hoặc Kakha Asatiani. Nhiều lắm!

Hết