Heskey không bao giờ quên chuyến làm khách cùng ĐT Anh trên sân của Slovakia tại Bratislava năm 2002. Đó là một trong 62 lần cựu tiền đạo sinh năm 1978 khoác áo Tam sư và thật ngạc nhiên, Heskey nhớ rõ những gì diễn ra ở trận đấu ấy hơn cả cuộc đối đầu với ĐT Đức tại Munich năm 2001 mà ông lập được cú hat-trick.

“Khi chúng tôi đang khởi động, những tiếng la ó bắt đầu vang lên. Cứ mỗi khi tôi hay Ashley Cole được chuyền bóng, các khán đài lại vang lên những tiếng huýt sáo. Rồi tôi đưa quả bóng đến chân David Beckham, mọi thứ lại im lặng. Tôi nhanh chóng hiểu ra vấn đề” – Heskey kể lại trên The Times.

Emile Heskey đã trải qua những tiếng la ó đó trong suốt sự nghiệp, tại Torino năm 2000, Liberec năm 2000, Oporto năm 2001, Tirana năm 2001 hay Zagreb năm 2008. Ông không bao giờ nghĩ đến việc bỏ thi đấu. “Tôi luôn vào sân bất chấp mọi thứ có tồi tệ thế nào đi nữa. Tôi muốn đáp trả những lời la ó bằng cách thể hiện khả năng trên sân cỏ”, cựu tiền đạo ĐT Anh khẳng định.

Heskey luôn giữ được sự bình tĩnh, đơn giản bởi ông đã quá quen với sự kì thị dành cho màu da của mình. Khi còn là một cậu bé trong học viện Leicester, Heskey từng bị một CĐV say rượu bám theo đến tận nhà để chửi bới. Đến tuổi thanh niên, ông cùng với những người bạn bị đuổi ra khỏi một quán bar, nơi từ chối phục vụ những người da màu.

Ở thời điểm hiện tại, mọi thứ vẫn chưa có nhiều thay đổi, thậm chí nạn phân biệt chủng tộc còn biến tướng phức tạp hơn với sự bùng nổ của mạng xã hội . Khi Paul Pogba hay Marcus Rashford đá hỏng phạt đền, trên Twitter lập tức xuất hiện hàng ngàn những lời thóa mạ bộ đôi của Quỷ đỏ, kiểu như: “Đến 11m cũng đá hỏng thì mày làm được gì hả thằng mọi đen?”.

Heskey cho rằng sự thay đổi chỉ có thể diễn ra khi chính những nhà lãnh đạo bóng đá thay đổi quan điểm và góc nhìn về những cộng đồng dễ bị kì thị và tổn thương.  “Cần phải phá bỏ những rào cản. Tại sao FA không có một vị chủ tịch là nữ hay là người da màu? Chỉ khi đó, việc chống phân biệt giới tính hay chủng tộc mới thực sự có hiệu quả”,Heskey kết luận.

Heskey lấy ví dụ như vị trí cầm quân ở các đội bóng. Trên thực tế, không có nhiều người da màu trên băng ghế chỉ đạo ở Premier League. Hai trường hợp cá biệt là Nuno Espirito Santo của Wolves và Chris Houghton (từng dẫn dắt Newcastle và Brighton), xa hơn chút nữa có Paul Ince từng cầm quân tại Blackpool.

“Những HLV da màu có tài năng không? Tôi tin rằng là có. Sol Campbell thông minh chẳng  kém gì so với Steven Gerrard hay Frank Lampard, nhưng những cầu thủ da trắng luôn được ưu tiên khi chuyển sang công tác huấn luyện. Ashley Cole, một trong những người thành công nhất thế hệ vàng của ĐT Anh thì chỉ đang dẫn dắt đội U15 Chelsea. Rõ ràng những nhà cầm quân da màu cần được tạo điều kiện tốt hơn!”, quan điểm của Heskey về công tác tuyển chọn huấn luyện. 

Chính bản thân Heskey cũng đã trải qua những bất công khi bước chân vào nghiệp huấn luyện. Ông từng dẫn dắt đội trẻ Bolton và làm tốt công việc của mình cho đến khi đội bóng rơi vào khủng hoảng tài chính. Heskey đã nhờ bộ phận chuyên môn của FA giới thiệu một công việc mới cho mình, kết quả là ông được mời huấn luyện bóng đá phong trào ở công viên St George’s!

Heskey từng nói thế này về những bất công mà các đồng nghiệp da màu gặp phải ở bóng đá Anh: “Với kinh nghiệm của mình, tôi cần một CLB chuyên nghiệp, nơi tôi có thể san sẻ những hiểu biết góp nhặt trong suốt sự nghiệp thi đấu. Tôi muốn làm việc với những cầu thủ trẻ. Nhưng có lẽ nhiều người cho rằng các HLV da màu không thể đáp ứng được yêu cầu. Rất nhiều cầu thủ da màu xuất sắc, ok! Nhưng các chiến lược gia thì phải xét lại. Những HLV da màu luôn khó khăn khi đi tìm công việc. Tôi không thể giải thích được điều đó”. 

Emile Heskey chắc chắn không phải trường hợp duy nhất. Trong số các tuyển thủ Anh cùng thời với ông, những người da màu luôn gặp trắc trở. Sol Campbell có 8 tháng cầm quân ở Macclesfield Town, một đội bóng ở giải League Two (Hạng 4 Anh). Kieron Dyer có được vị trí trợ lý ở đội U18 Ipswich, còn Darius Vassell hay Trevor Sinclair cũng chỉ đảm nhiệm những chức danh ở các đội bóng nhỏ.

Mọi thứ chỉ có thể thay đổi khi FA đưa ra một điều luật cụ thể kiểu như “luật Rooney” ở NFL (giải vô địch bóng bầu dục Mỹ), theo đó, buộc ban lãnh đạo các đội bóng phải phỏng vấn (thay vì loại hồ sơ) của các ứng viên người gốc Phi, gốc Á và người dân tộc thiểu số (gọi tắt theo tiếng Anh là BAME), khi tuyển mộ các vị trí huấn luyện, nhưng không ép buộc phải tuyển dụng họ.