Làng bóng đá thế giới thỉnh thoảng vẫn nhắc lại chuyện HLV Antonio Conte từng nói về học trò cũ Arturo Vidal của ông: “Nếu phải ra trận, tôi sẽ mang cậu ấy đi cùng”. Phép ví von ấy để nói về sự máu lửa của Vidal. Chưa HLV nào nói về Mario Mandzukic như thế. Song chân sút 32 tuổi người Croatia hoàn toàn xứng đáng được ví von ca ngợi như thế. Nói về tinh thần chiến binh, Mandzukic luôn hừng hực “máu chiến” trong người.

Ở các CLB mình từng kinh qua, Mandzukic thường không được sắm kép chính. Tại Bayern, anh phải xếp sau bộ đội Robben – Ribery và xuất phát điểm là kép phụ cho Mario Gomez. Sang Atletico, anh lép vế trước Antoine Griezmann. Về Juventus, anh hết phải nhường vai kép chính cho Gonzalo Higuain lại phải làm kép phụ cho Cristiano Ronaldo. Tuy vậy, Mandzukic vẫn luôn ra sân với tinh thần cao nhất mỗi khi được xung trận. Minh chứng tiêu biểu là hình ảnh khó quên ở trận lượt đi vòng tứ kết Champions League mùa 2014/15 giữa Atletico và Real. Sau một pha cùi chỏ của Sergio Ramos, Mandzukic bị rách trán. Máu me đầy mặt, anh vẫn tiếp tục chiến đấu như thường. Sau trận HLV Diego Simeone bình luận: “Nếu trọng tài không yêu cầu Mario ra sân, chắc chắn cậu ấy sẽ đá tới cùng dù cho máu chảy thế nào”. Thầy cũ của Mandzukic tại Wolfsburg thì đánh giá: “Cậu ấy có thể chơi liên tục 2 trận cầu đỉnh cao liên tiếp mà không cần nghỉ một phút nào”.

Sự gai góc của Mandzukic có lẽ hình thành tự nhiên một phần từ xuất thân dữ dội của anh. Mandzukic sinh ra tại thành phố Slavonski Brod ở miền Đông của Croatia vào năm 1986. Cuộc sống của gia đình Mandzukic hồi ấy gắn liền với ám ảnh chiến tranh. Ông bố Mato của Mandzukic mỗi lần nhớ lại vẫn chưa hết ám ảnh: “Hồi ấy, đầu tôi lúc nào cũng trăn trở nỗi làm sao để gia đình mình được an toàn. Cảnh người chết ngay trước nhà xảy ra thường xuyên. Chúng tôi không thể tiếp tục cảnh sống trong sợ hãi như thế”.

Năm 1992, Mato đưa cả gia đình sang Đức lánh nạn. Họ sống tại vùng Ditzingen, gần Stuttgart. Tại đây, Mandzukic bắt đầu tập chơi bóng. Vốn lớn lên giữa đạn bom, được đi học, được đá bóng giữa nơi thanh bình như Ditzingen quả là giấc mơ có thật với Mandzukic.

Tiếc rằng đến năm 1996 thì gia đình Mandzukic không được phép tiếp tục ở Đức nữa. Họ hồi hương. Cũng may là chiến tranh đã qua. Mandzukic tiếp tục niềm đam mê chơi bóng tại CLB Marsonia. Tại đây, Mandzukic được huấn luyện với kỷ luật như của nhà binh. Và tại đây, Mandzukic cũng sớm cho thấy sức bật và độ lỳ hơn người.

Mandzukic luôn là cầu thủ hoàn thành nhanh nhất các bài tập chạy vòng quanh 4 cột cờ góc sân. Thầy cũ của Mandzukic tại Marsonia, Damir Ruhek chia sẻ chuyện tập luyện còn dị hơn. Có dạo sân của Marsonia phải tu sửa, BHL yêu cầu các cầu thủ chạy bộ tới một sân tập sơ cua cách đó 2,5km. và Mandzukic bao giờ cũng là người chạy đến trước tiên. Ruhek kể nhiều lần HLV vẫn còn đang lái ô tô tới sân tập mà Mandzukic đã chạy tới nơi từ bao giờ rồi.

Lớn lên giữa bom đạn, có sức chiến đấu hơn người, sự gai góc trong Mandzukic có phần phát triển thái quá. Lại thêm tính cứng đầu, Mandzukic dễ mất lòng các HLV dẫn dắt mình. Ở Dinamo Zagreb, có lần Mandzukic bị phạt tới 100.000 euro vì bị cáo buộc là “thi đấu không theo đúng chỉ đạo của HLV”. Ở Wolfsburg, anh từng bị HLV Magath phạt tiền không ít lần cũng vì bị quy kết trái lệnh thầy. Anh rời bỏ Bayern cũng phần lớn vì bất đồng với HLV Pep Guardiola.

Ở Mandzukic, không có thỏa hiệp kiểu dĩ hòa vi quý. Anh luôn chiến đấu hết mình, bất chấp việc phải đổ máu, vì cái chung. Nhưng không có chuyện anh hạ mình, nhún mình trước những bất hòa riêng. Có lẽ vì thế mà dù cũng là một chiến binh rắn mặt, Mandzukic chưa được ông thầy nào ví von theo kiểu mà HLV Conte nói về Vidal.

Gai góc là thế, cứng đầu là thế nhưng mặt khác Mandzukic lại vô cùng nhân hậu. Năm 2014, khi ở quê nhà xảy ra thảm họa lũ lụt, anh ủng hộ tiền của giúp đỡ những người gặp nạn. Anh mua trang thiết bị tập luyện giúp đội bóng cũ sau khi khu tập luyện của họ bị nước lũ cuốn trôi. Anh còn ủng hộ tiền để người bạn từ thuở thiếu thời và cũng là đồng đội cũ tại Marsonia, Admir Alic xây lại nhà. Nhà cũ của Alic cũng bị lũ đánh sập.

Ở thành phố Slavonski Brod, các fan không bao giờ quên sự hào phóng của Mandzukic. Lúc hoạn nạn, anh giúp đỡ mọi người vượt qua thảm họa lũ lụt đã đành. Lúc tất cả chung một niềm vui, anh cũng là người giúp họ có được niềm vui trọn vẹn nhất. Dịp Croatia gặp Nga tại tứ kết World Cup 2018, cá nhân Mandzukic chi 4.000 euro để mua bia mời các fan ở Slavonski Brod. 

Các HLV từng dẫn dắt Mandzukic có thể lúc này lúc kia không hài lòng về sự cứng đầu của anh, về sự gai góc thái quá của anh. Còn với các fan ở Slavonski Brod nói riêng cũng như nhiều fan Croatia nói chung, Mandzukic vẫn luôn là niềm tự hào.