“Tôi nhớ đó là một ngày giống như mọi ngày, cho đến khi đội của tôi ghi bàn. Trước tình huống đó không có gì khác lạ. Tôi cảm thấy ổn lúc khởi động và trong suốt trận đấu. Và mọi thứ trở nên đen tối sau khi bàn thắng đến”. Emil Palsson hồi tưởng lại khoảnh khắc khi anh trở thành cầu thủ chuyên nghiệp gần nhất cần các bác sĩ cứu sống ngay trên sân.  

Đó là phút thứ 12 trận đấu giữa Sogndal và Stjordals-Blink ở giải hạng Nhì Na Uy. Palsson, tiền vệ 28 tuổi từng là tuyển thủ ĐT Iceland, được cho Sogndal mượn từ Sarpsborg 08. Đồng đội của anh, Steffen Skalevik đã mở tỷ số ở phút thứ 7. Đó chỉ là một trận đấu bình thường trong một ngày bình thường. Và rồi mọi thứ, như Palsson nói, chìm vào trong bóng tối.  

Skalevik kể lại: “Tôi chỉ nghĩ rằng cơ thể anh ấy gặp một cú sốc cực mạnh. Sau đó các nhân viên y tế bắt đầu chạy vào sân. Có thể thấy rằng anh ấy đang chiến đấu vì sự sống của mình và cả đội đều chết lặng khi chứng kiến cảnh đó”.  

Về mặt khoa học thì Palsson đã rơi vào trạng thái tử vong trong 4 phút. Trái tim anh đã không còn nhịp đập. Nhưng các bác sĩ có mặt tại đó đã không từ bỏ và cố gắng phục hồi lại ý thức của Palsson trước khi anh được đưa thẳng đến bệnh viện bằng trực thăng.  

Axel Kryger, một cầu thủ khác của Sogndal, nói: “Có những điểm tương đồng giữa trường hợp của Palsson và Christian Eriksen. Tôi đã nghĩ rằng điều này không thể xảy ra được. Đột nhiên một người đồng đội tốt của bạn nằm bất động tại đó, không có một chút phản ứng nào”.

 Tất nhiên, tất cả mọi người đều biết chuyện gì đã xảy ra với Eriksen vì chưa bao giờ có một sự cố tương tự xảy ra trước hàng vạn khán giả trên sân lẫn qua ống kính truyền hình trực tiếp, giữa một giải đấu quốc tế hàng đầu thế giới.  

Có những bức ảnh chụp lại cảnh các bác sĩ đang nỗ lực để hồi sinh Palsson trong khi các cầu thủ của cả hai đội đứng xung quanh với khuôn mặt thất thần. Không có hình ảnh trực tiếp nào được truyền đi khắp thế giới như lúc Erikssen đổ gục xuống ở trận ra quân của Đan Mạch tại VCK EURO 2020. Nhưng những gì xảy ra với Palsson vẫn khiến chúng ta thật kinh hãi, dù nó chỉ được đưa tin một cách rất hạn chế.  

Có lẽ bạn cũng chưa biết tới câu chuyện về Rune Coghe, một chàng trai mới 18 tuổi bị nghi ngờ lên cơn đau tim khi chơi cho CLB Eendracht Hooglede (Bỉ) vào tháng 8 vừa qua. Cũng trong tháng đó, Jente Van Genechten, một cầu thủ người Bỉ khác bị ngừng tim trong một trận đấu với Lanaken.  

“Đột nhiên mắt tôi tối sầm lại. Đó là tất cả những gì tôi có thể nhớ được”, Genechten nói sau khi tỉnh dậy trong bệnh viện. Còn vào tháng 9/2021, một cầu thủ bóng đá nghiệp dư 27 tuổi tên là Jens De Smet đã ra đi mãi mãi sau khi gục ngã trong một trận đấu khác ở Bỉ.  

Đó chỉ là vài trường hợp trong số rất nhiều những sự cố về sức khoẻ của các cầu thủ, ở tất cả các cấp độ thi đấu, đó là chưa tính đến mối đe doạ đối với sự nghiệp của Sergio Aguero, kể từ khi cựu cầu thủ Man City này thi đấu trong màu áo của Barcelona phải rời sân trong trận đấu với Alaves vào ngày 30/10 vì đau ngực, khó thở. Chứng bệnh này có khả năng đảo lộn hoàn toàn cuộc sống của anh.  

Tờ Berliner Zeitung của Đức đã tổng hợp danh sách các trường hợp liên quan đến bóng đá tại châu Âu gặp sự cố về sức khoẻ, họ phát hiện ra 23 vụ các cầu thủ, HLV hoặc trọng tài đột quỵ trên sân và bị nghi ngờ có vấn đề về tim từ ngày 11 tháng 7 đến ngày 15 tháng 10.  

Tính ra, trung bình cứ 4 ngày lại có một sự cố. Bốn người đã không thể qua khỏi, bao gồm cả thảm kịch của Dylan Rich, cầu thủ trẻ 17 tuổi đã gục xuống trong trận đấu tại FA Youth Cup khi chơi cho đội West Bridgford Colts vào tháng 9/2021. Câu hỏi đặt ra ở đây là lý do nào khiến các con số tăng đột biến đến như vậy?  

Đây là một chủ đề phức tạp, hóc búa và đầy thách thức để tìm ra lời giải khi có rất nhiều cầu thủ nghi ngờ rằng việc tiêm chủng COVID-19 có thể gây ra những tác động tiêu cực đến cơ thể, có vẻ như là làm gia tăng nguy cơ về tim mạch.  

“Nhiều cầu thủ đã từ chối tiêm phòng,” Giáo sư Sanjay Sharma, một trong những bác sĩ tim mạch hàng đầu thế giới chia sẻ. “Họ lo lắng rằng loại vắc xin này gây ra những nguy hại và họ không muốn gặp rắc rối. Có một số cầu thủ rất nổi tiếng ở Premier League đã từ chối vắc xin. Tôi đã nhận được một cuộc gọi từ một VĐV rất nổi tiếng trong tuần này nói rằng anh ấy không tiêm vắc xin nhưng đang bị ép tiêm và hỏi tôi nghĩ thế nào”.  

Sharma là trưởng bộ phận nghiên cứu và là giáo sư về tim mạch thể thao của Đại học St George’s ở London và được quốc tế công nhận nhờ công trình đoạt giải thưởng của mình. Ông nói: “Tôi đảm nhiệm việc giám sát cuộc thi Marathon London (với tư cách là giám đốc y tế) và suốt 3-4 năm chẳng có ai gặp vấn đề gì hết.  

Sau đó, vào năm thứ 5, có 3 ca ngừng tim. Và những suy nghĩ kiểu như thế này sẽ xuất hiện: Cuộc thi này có vấn đề nào đó? Nguyên nhân có phải do ảnh hưởng của thời tiết hay tình trạng ô nhiễm hay không? Tuy vậy, có thể đó chỉ là những con số thống kê mà thôi”.  

Đồng thời, Sharma hiểu tại sao nhiều người cảm thấy những con số này là đang báo động, bởi nó gợi nhắc lại cái chết của Marc-Vivien Foe vào năm 2003 trong một trận đấu cho ĐT Cameroon, cũng như Fabrice Muamba ngừng tim suốt 78 phút sau khi bất tỉnh trong trận đấu tại FA Cup cho Bolton tại Tottenham Hotspur năm 2012.  

Sharma nói: “Có rất nhiều lý do khiến các con số tăng lên. Đầu tiên, các cầu thủ đang chú tâm đến sức khỏe tim mạch của họ hơn bao giờ hết. Họ đã biết về Muamba, Foe hay Eriksen và nhiều cầu thủ lo ngại điều gì đó tương tự có thể xảy ra với họ. Nhiều người trong số họ đã trực tiếp chứng kiến những trường hợp thót tim như thế.  

Các cầu thủ bây giờ đưa ra nhiều lời phàn nàn về vấn đề tim mạch hơn bao giờ hết. Aguero chẳng hạn. Anh ấy không bị ngừng tim nhưng rõ ràng anh ấy có một trái tim gặp vấn đề. Aguero sẽ tạm gác lại sự nghiệp ngay lập tức và nghĩ rằng: Chúa ơi, ai mà biết chuyện gì có thể xảy ra, cần phải theo dõi xem nó sẽ tiến triển ra sao”.  

Yếu tố thứ hai mà Sharma chỉ ra là trong thời đại của Internet và tin tức 24/7, việc tìm hiểu về những vụ việc tương tự ở các quốc gia khác dễ dàng hơn nhiều. Theo ông, điều đó có thể khiến chúng ngày càng trở nên phổ biến trong khi trên thực tế, các con số có thể không thay đổi đáng kể như người ta tưởng.  

Nhưng có một vấn đề quan trọng khác mà Sharma muốn nêu lên quan điểm của mình. “Bóng đá đã thay đổi. Các trận đấu diễn ra nhanh hơn, cường độ hoạt động lớn hơn và nhiều cầu thủ đang chơi nhiều trận hơn bao giờ hết. Số lượng giải đấu tăng lên, thêm nhiều trận đấu quốc tế và đương nhiên là ai cũng sẽ đặt ra câu hỏi rằng liệu thứ bóng đá của thời đại này có tạo ra hậu quả nào không”.  

Tiến sĩ Scott Murray là người sáng lập và chuyên gia tư vấn về tim mạch phòng ngừa tại Venturi Cardiology, một phòng khám tim ở Cheshire được Muamba mở vào đầu năm nay. Ông nói: “Chúng tôi nhận thức rõ hơn bao giờ hết, tất cả mọi người giờ đây đều liên kết với nhau trên các trang mạng xã hội và Internet, và đó là lý do tại sao những ngày này nếu một cầu thủ đá ở giải hạng thấp của Bỉ qua đời thì ai cũng biết ngay lập tức.  

Tôi phải nói thêm rằng điều này đang xảy ra tuần này qua tuần khác, ở mọi sân bóng đá không chuyên lẫn chuyên nghiệp trên toàn thế giới và thật không may, có một tỷ lệ nhất định về các triệu chứng bất thường về tim ở các cầu thủ trẻ và trung niên. Tôi không nghĩ rằng các con số đã tăng lên đáng kể mà chỉ nghĩ rằng chúng ta đã nhận thức rõ hơn về điều đó”.  

Phân tích y tế đã tập trung vào các cầu thủ nam và cũng phát hiện ra rằng các cầu thủ da màu dễ gặp các vấn đề về tim mạch hơn. Một nghiên cứu do Trường Y khoa New England công bố năm 2018 đã lấy dữ liệu từ việc sàng lọc 11.168 cầu thủ (95% trong số đó là nam) trong hệ thống của FA, bắt đầu từ 16 tuổi, từ năm 1996 đến năm 2016.  

Các nhà nghiên cứu tính toán rằng cứ 15.000 người lại có một trường hợp bị đột tử bởi vấn đề tim mạch, trong khi trước đây thì nhiều nhất chỉ là 1/100.000. Nhưng cũng có những trường hợp thực sự gây sốc cho ngay cả những chuyên gia trong lĩnh vực này.  

Ví dụ như Eriksen, một cầu thủ luôn có thể trạng ổn định, thường xuyên được kiểm tra sức khoẻ kĩ càng khi anh còn chơi cho Tottenham Hotspur, điều mà Giáo sư Sharma nắm rõ. Theo lời ông thì Eriksen được kiểm tra hàng năm và các báo cáo kết quả cho thấy anh hoàn toàn bình thường.

 Sharma nói: “Chúng tôi đã biết về sức khoẻ tim mạch của cậu ấy, hoặc ít nhất chúng tôi nghĩ là như vậy.Chúng tôi không biết điều gì đã xảy ra ngày hôm đó, liệu cậu ấy có tiếp xúc với thứ gì đó hay không, liệu gần đây cậu ấy có bị nhiễm vi-rút hay không. Cậu ấy đã bị COVID chưa? Đã được tiêm phòng chưa?  

Đó là những thông tin không được kiểm chứng rõ ràng. Trong đại dịch này, có rất nhiều người nghĩ COVID có gây ra một số ảnh hưởng lâm sàng ở tim dẫn đến hai hoặc ba trong số những trường này không?”.  

Dữ liệu của Premier League, được công bố vào ngày 19/10/2021, cho thấy gần 1/3 số cầu thủ bóng đá ở giải Championship không được tiêm phòng đầy đủ. Ở các giải đấu do FA quản lý, chỉ có 49% cầu thủ được tiêm phòng đầy đủ tính đến tháng 9. 1/4 số cầu thủ thuộc EFL cho biết họ không muốn tiêm vắc xin.  

Sharma nói: “Chúng ta đang tìm hiểu về một lĩnh vực mới, nhưng không sai khi cho rằng nam giới có thể gặp vấn đề về tim mạch sau mũi vắc xin thứ hai. Đây mới chỉ là sự khởi đầu. Những thống kê tại Mỹ cho thấy cứ khoảng 20 triệu nam thanh niên được tiêm vắc xin thì lại có một người gặp rắc rối. Thu gọn thống kê vào giới thể thao có quy mô nhỏ hơn nhiều - có một vài ca ngừng tim được cho là có mối liên hệ với việc tiêm vắc xin”.  

Sharma đóng một số vai trò trong vài tổ chức thể thao lớn nhất của Vương quốc Anh cùng với đó là trách nhiệm tương đương. Ông rất cẩn trọng đối với những phát ngôn của mình: “Đối với tôi mà nói, sẽ rất vô trách nhiệm nếu nói rằng vắc-xin có thể liên quan tới các ca ngừng tim.  

Nếu tuyên bố như thế, sẽ có hàng nghìn, hàng vạn người trẻ tuổi xuất hiện suy nghĩ kiểu như: Tại sao tôi phải tiêm vắc xin, người khác không tiêm cũng đâu có vấn đề gì? Và thế là không thể kiểm soát được đại dịch nữa. Bất cứ ai quan tâm tới chủ đề này trên nền tảng trực tuyến đều biết rằng có rất nhiều ý kiến mâu thuẫn”.  

Tiến sĩ Murray nói thêm: “Sức mạnh của Internet là ở việc không ai có thể dập tắt nó. Nếu bạn muốn hiểu một quan điểm, bạn có thể tìm thấy đầy đủ bằng chứng ủng hộ cũng như chống lại vấn đề đó. Vế nào cũng rất hợp lý.  

Điều đó tạo ra sự hoang mang, không ai hiểu thực sự điều gì đang xảy ra và phải tin vào ai nữa. Nó khiến những thông tin vô nghĩa trở nên hấp dẫn và người ta coi thường ý kiến của các chuyên gia. Một thời đại rất, rất kỳ quặc”.  

Tất cả những gì chúng ta đều khẳng định được, đó là cả thế giới đều bị sốc khi các VĐV thể thao đạt thành tích cao lại dễ dàng bị các vấn đề về tim mạch đến vậy.  

Chẳng hạn như Giuseppe Perrino, cầu thủ từng thi đấu cho CLB Parma đã qua đời vào tháng 6 vừa qua trong trận đấu tưởng nhớ anh trai Rocco - người cũng bị tử vong bởi một cơn đau tim khi đạp xe vào năm 2018. Thật đáng sợ khi nghĩ tới những trường hợp như Eriksen có thể xảy ra lần nữa trong tương lai. 

Việc Dimitri Lienard gục xuống trong trận Strasbourg gặp Lyon vào tháng 9/2021 (may mắn thay đó chỉ là một trường hợp hoạt động quá sức). Tháng trước, tuyển thủ người Congo là Fabrice Nsakala đã phải nhập viện sau khi ngã quỵ trong trận đấu với Besiktas ở giải Thổ Nhĩ Kỳ Super Lig.  

Cả 2 cầu thủ đó vẫn tiếp tục chơi bóng cho đến nay. Tuy nhiên, chúng ta không thể không lo lắng khi chứng kiến cảnh tượng giờ đã trở nên quen thuộc: các cầu thủ của cả hai đội đứng xung quanh bất lực trong khi các bác sĩ cứu giúp một cầu thủ đang nằm bất động, người mà trước đó không lâu vẫn chạy khắp sân mà không có biểu hiện nào bất thường.  

Eriksen, 29 tuổi, vẫn đang chờ xem liệu anh có thể trở lại sân cỏ được không, và nếu các bác sỹ cho phép, anh cũng không thể tiếp tục đồng hành cùng câu lạc bộ hiện tại Inter Milan, vì luật lệ ở Italia cấm bất kỳ cầu thủ nào lắp máy điều hòa nhịp tim được thi đấu.  

Còn Aguero cho biết anh sẽ hỏi ý kiến chuyên gia trước khi quyết định vào đầu năm sau liệu anh có thể tiếp tục sự nghiệp bóng đá hay không. Anh đã được phẫu thuật tim và một số nguồn tin ở Tây Ban Nha khẳng định rằng cầu thủ ghi bàn nhiều nhất mọi thời đại của Man City được các bác sĩ khuyên giải nghệ ở tuổi 33.  

Về phần Palsson, còn quá sớm để nói điều gì xảy ra tiếp theo. “Tôi có thể không còn chơi bóng được nữa, nhưng cuộc sống còn nhiều thứ ngoài bóng đá,” anh nói. “Hiện tại, tôi vẫn đang có một cuộc sống tốt đẹp. Tôi cố gắng nghĩ về nó càng ít càng tốt và chúng ta sẽ chờ xem trong tương lai điều gì sẽ xảy ra”.