Rút cuộc, bảng nào cũng gặp vấn đề. Hai bảng phải bốc thăm để xác định đội đầu bảng, còn 2 bảng khác phải đá play-off để xác định đội đi tiếp. Trong 2 trận play-off thì các đội không được FIFA chọn làm hạt giống đều thắng đậm (Đức thắng TNK 7-2 và Thụy Sỹ thắng Italia 4-1).
Đến đây, lại phải nhắc một chi tiết “kỳ dị” khác trong thể thức. 4 đội đầu bảng được dồn cả vào một nhánh khi chia cặp cho vòng tứ kết, 4 đội còn lại nằm chung một nhánh, để đảm bảo trận chung kết sẽ gồm một đội đứng đầu và một đội về nhì ở vòng bảng!
Tùy theo quan điểm mà người ta chọn đâu là cú bất ngờ lớn nhất trong lịch sử World Cup. Chỉ có thể nói chắc một điều: chức vô địch World Cup đầu tiên trong lịch sử bóng đá Đức là một trong những bất ngờ như vậy. Trên cả bất ngờ, đấy là một phép lạ!
Chẳng có gì lạ khi Đức thua Hungary đến 3-8 ở vòng bảng. Đội bóng của HLV Sepp Herberger đi tiếp sau khi thắng TNK ở loạt play-off. Và do là đội nhì bảng, Đức đã tránh được các đối thủ mạnh như Uruguay, Anh, Brazil, Hungary trong các giai đoạn tứ kết, bán kết. Họ lần lượt vượt qua Nam Tư và Áo để lại tái ngộ Hungary trong trận chung kết (riêng trận thắng Áo ở bán kết có tỷ số đến 6-1, cũng đủ để ta hình dung hành trình của Đức dễ dàng như thế nào).
Ở nhánh trên, Hungary đụng độ Brazil ngay trận knock-out đầu tiên, coi như chung kết sớm, và “Đội bóng Vàng” Hungary đã hạ knock-out đối thủ theo cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen. Vào bán kết, Hungary phải đợi đến hiệp phụ mới thắng nổi Uruguay. Cũng cần lưu ý: tính tổng thành tích cho đến hết kỳ World Cup 1954 thì Uruguay vẫn là đội bóng số 1 ở đấu trường World Cup.
Tái ngộ ở trận chung kết, Puskas và Czibor ghi liền 2 bàn, giúp Hungary dẫn trước 2-0 chỉ trong vòng 8 phút đầu. Nhưng Max Morlock và Helmut Rahn cũng nhanh chóng cân bằng tỷ số 2-2 sau phút 18. Đến khi trận đấu chỉ còn 6 phút thì Rahn trở thành người hùng với bàn ấn định chiến thắng 3-2 cho Đức.
Sự vượt trội về thể lực của các cầu thủ Đức kéo theo những cái lợi khác về tinh thần, kỷ luật chiến thuật và mức độ tập trung. Đấy là điều không còn bàn cãi. Nhưng các cầu thủ Đức ưu việt như vậy nhờ họ đã được chích methamphetamine, như một nghi vấn bùng nổ vào năm 2010? Đấy là tranh cãi vô nghĩa. Đức lên ngôi vô địch World Cup 1954, và từ đó mãi mãi là một cường quốc bóng đá.
