23 năm trước, bi kịch ập xuống đầu người Pháp theo cách không ngờ nhất. Tại vòng loại World Cup 1994, Pháp chỉ cần 1 điểm trong 2 trận cuối vòng loại là có vé đi Mỹ. Nhưng đội bóng của những danh thủ Cantona, Papin, Ginola bất ngờ để thua Israel ở lượt trận áp chót (2-3). 

Ngày 17/11/1993, Pháp tiếp Bulgaria ở lượt trận cuối tại sân Công viên các Hoàng tử. Tỷ số 1-1 được duy trì đến phút 90, kết quả sẽ giúp người Pháp vượt qua vòng loại. Ginola bị phạm lỗi ở gần chấm phạt góc Bulgaria. Guerin thực hiện đường chuyền sệt cho Ginola để cầu thủ PSG khi đó giữ bóng chờ tiếng còi mãn cuộc. Song Ginola có một quả tạt rất thiếu suy nghĩ. Bóng tìm đến… hậu vệ Kremenliev của đội khách, mở ra một pha phản công thần tốc của người Bulgaria. Emil Kostadinov trừng phạt sai lầm của người Pháp bằng bàn thắng ở phút 90, ấn định chiến thắng 2-1 cho Bulgaria. Giấc mộng World Cup tan vỡ trong giây lát. Và Ginola hứng chịu tất cả.

“Tôi đã nghe thấy tiếng Desailly hét rất to với Ginola: Giữ lấy bóng, giữ lấy bóng. Vậy mà anh ta vẫn làm hỏng tất cả”, cố BLV nổi tiếng Thierry Roland kể lại vào năm 2010. “Trận đấu còn chưa đầy 1 phút và chúng ta có bóng cách khung thành đội nhà 80 mét. Chỉ cần một chút khôn ngoan, đối thủ làm sao có cơ hội phản công”, HLV Gerard Houllier chỉ trích Ginola. Còn đây là lời bào chữa của “thủ phạm” trong cuốn tự truyện ra mắt năm 2000: “Thực sự lúc đó tôi hơi phấn khích quá đà. Tôi mới được chơi 20 phút, tôi muốn làm điều gì đó. Tôi không nghĩ Bulgaria phản công nhanh đến vậy”. Giá mà Houllier không tung Ginola vào sân ở phút 68, lịch sử đã rẽ theo hướng khác. Song bóng đá là vậy.

Ginola là người cuối cùng rời thảm cỏ Công viên các Hoàng tử năm ấy. Cầu thủ 26 tuổi sợ khi đó phải đối mặt với các đồng đội trong phòng thay đồ. Nhưng khi Ginola bước vào, không ai nói với ai lời nào. “Một sự im lặng của địa ngục”, Alain Roche kể lại. Ngày hôm sau còn tồi tệ hơn khi ĐT Pháp hứng chịu nỗi ô nhục trên các mặt báo. Thế hệ vàng của Ginola, Cantona, Papin để lại vết nhơ khó tẩy rửa trước khi nhường chỗ cho thế hệ Zidane. 

Nhưng cho đến tận năm ngoái khi Houllier phát hành cuốn tự truyện, Ginola vẫn là chủ đề bị cựu HLV của ĐT Pháp lôi ra sỉ nhục. Cựu cầu thủ Tottenham nổi giận kiện ông thầy cũ ra tòa. “Bi kịch Bulgaria” đã khoét một vết thương rất sâu vào lòng bóng đá Pháp, khiến thầy trò ngoảnh mặt, đồng đội trở nên thù hằn. Cho đến giờ, Deschamps vẫn không thèm nhìn mặt Ginola. 

Sau 23 năm, Pháp mới lại tiếp Bulgaria trên sân nhà. Hai người từng có mặt trong trận cầu điên rồ năm 1993 giờ đã ngồi ghế huấn luyện, Didier Deschamps và Petar Hubchev. Và họ đều không muốn nhắc lại quá khứ. “Tôi thực sự không muốn kể lại chuyện đó. Phần lớn tuyển thủ Pháp hiện tại không biết trận cầu đó. Chúng ta không xóa bỏ lịch sử nhưng hãy để nó nằm im”, Deschamps nói trong cuộc họp báo ngày hôm qua. “Đó là khoảnh khắc kỳ diệu của bóng đá Bulgaria, nhưng là nỗi buồn cho người Pháp. Và đó là chuyện của ngày hôm qua”, Hubchev phát biểu.

Đa phần các cầu thủ Pháp hiện tại chỉ lục lại ký ức Bulgaria qua băng hình. Koscielny là người hiếm hoi tận mắt chứng kiến: “Lúc đó tôi 8 tuổi và ngồi xem trực tiếp với cha tôi qua tivi. Tôi vẫn nhớ khoảnh khắc đó, dù không thực sự rõ ràng. Tôi chỉ nhớ cái ôm đầu của cha tôi, giống như hình ảnh Aime Jacquet (lúc đó là trợ lý cho Houllier) trên đường pitch”

Bóng đá Pháp từng trải qua nhiều thất bại song chưa có bi kịch nào cay đắng và làm tổn thương người Pháp bằng trận thua Bulgaria. Bởi đội bóng áo lam đã gục ngã vào đúng thời điểm họ được đánh giá cao nhất, theo cách khó tin nhất. Buổi tối hôm đó, người Pháp đã làm tất cả cho một ngày hội. Một chú gà trống được thả xuống sân với hy vọng đem lại may mắn. Bên ngoài SVĐ, Johnny Hallyday tổ chức bữa tiệc âm nhạc chờ đón chiến thắng. Và rồi bầu trời sụp đổ trong khoảnh khắc chủ quan của Ginola.

Có lẽ, người Pháp phải rơi xuống tận cùng bi kịch thì mới bước lên tột đỉnh vinh quang. Như thế hệ Zidane đã bù đắp cho lứa đàn anh khốn khổ Ginola, Cantona, Papin.