Từ Bayern Munich cho đến Manchester City, tuy thực hiện rất nhiều thử nghiệm sơ đồ chiến thuật nhưng tổng quát Pep vẫn đi theo phong cách chơi bóng nhiều chạm. Dù vậy, nhà cầm quân người Tây Ban Nha không đạt được thành công như kỳ vọng tại Bayern Munich và đối mặt vô vàn khó khắn tại Man City hiện thời. 

Bayern lẫn Man City không thể vận hành bóng ngắn trơn tru như Barca, dẫu cho chất lượng đội hình chẳng thua kém là bao. Vấn đề là Pep đang thiếu một quả tim đủ khỏe trên sân như đã từng có Xavi. Thực tế, Pep đã chọn những tài năng sáng giá để thi đấu đúng vai trò của Xavi, đầu tiên là Thiago Alcantara, tiếp đến là Illkay Guendogan. Phải thừa nhận, cả hai đều là những tiền vệ trung tâm xuất sắc, thi đấu bền bỉ và có đầu óc, nhưng rào cản khiến họ chưa thể mặc vừa chiếc áo của Xavi là chấn thương.

3 mùa giải Pep dẫn dắt Bayern thì hết 2 mùa đầu tiên Thiago chuyên đánh bạn bệnh viện, chỉ ra sân tổng cộng 38 trận. Tình cảnh của Guendogan hiện tại ở Etihad còn bi đát hơn. Tiền vệ người Đức này vừa gia nhập Man City hồi mùa Hè vừa qua và bây giờ đã phải nghỉ thi đấu 8 tháng vì chấn thương. Trong số những tiền vệ còn lại, Pep đang chọn Silva vào vai trò phối bóng, tuy nhiên ngôi sao người Tây Ban Nha lại có xu hướng dâng cao thay vì di chuyển xoay quanh vòng tròn trung tâm.

Sự khác biệt lớn nhất giữa Barca thời Xavi và Barca hiện tại là… Xavi. Barca những năm cuối thập niên 2000 đầu 2010 huyễn hoặc cả châu Âu bằng lối đá tiqui-taca ma mị. Barca hiện tại khiến thế giới khiếp sợ bởi tam tấu trứ danh MSN, dấu ấn lối chơi trở nên mờ nhạt hơn. Nói cách khác, Barca hiện tại không thể áp đảo về mặt thế trận như Barca thời Xavi. Cũng vì đó, Barca hiện tại có thể bùng nổ hơn nhưng cũng thiếu ổn định hơn.

Để khỏa lấp khoảng trống Xavi để lại, Luis Enrique không chọn một con người cụ thể. Thay vào đó, vị chiến lược gia người Tây Ban Nha chia khối lượng công việc khổng lồ ấy lên 3 đầu tiền vệ Busquets, Rakitic và Iniesta. Dễ thấy, Busquets không thiên về phòng ngự nhiều như trước, tham gia điều phối nhiều hơn, Iniesta không dâng cao mà bó vào trung lộ và Rakitic chơi đúng vị trí Xavi song không lĩnh toàn bộ nhiệm vụ phối bóng. 

Ngoài ra, ngay cả Messi cũng lùi sâu hơn để tham gia điều phối bóng trong khi nhiệm vụ trước đây của siêu sao người Argentina chỉ là tấn công. Điều đó cho thấy tầm ảnh hưởng của Xavi lớn như thế nào. Phương cách này của Enrique đã thành công rực rỡ trong năm 2015, nửa cuối mùa giải 2014/15 và nửa đầu mùa giải 2015/16, tuy nhiên đang gặp vấn đề ở năm 2016. Bởi Iniesta đã luống tuổi, thường xuyên dính chấn thương còn Rakitic sa sút phong độ.

Hãy gạt Iniesta với những cú chạm bóng nên thơ, đặt Messi với những pha xử lý thiên tài sang bên còn lại, bàn về tiqui-taca, Xavi mới xứng đáng được xem là hiện thân của lối đá lừng danh này. Chỉ cần phân tách ngay cụm từ tiqui-taca sẽ thấy rõ điều đó. Tiqui nghĩa là chuyền, taca nghĩa là di chuyển. Lối chơi của Xavi xoay quanh đúng hai động từ ấy, như một chú ong thợ, không hề có chỗ cho nét khoan thai hay chất nghệ sĩ.

Trên sân cỏ, nếu Barcelona và Tây Ban Nha là một cơ thể thì Xavi giữ vai trò của một quả tim. Tất nhiên, những đường chuyền đi khắp mặt sân của Xavi như thể dòng máu chứa đầy oxy được quả tim bơm đi khắp cơ thể. Bất kỳ bộ phận nào, kể cả khối óc, sẽ không thể hoạt động với hiệu quả tối đa nếu thiếu máu. Và những Messi, Iniesta sẽ không thể thăng hoa, lối chơi của Barca sẽ không thể trơn tru nếu thiếu những đường chuyền của Xavi.

Bởi vậy, thời điểm thăng hoa nhất trong sự nghiệp của Pep Guardiola, chu kỳ thành công nhất trong lịch sử Barcelona, với 2 chức vô địch Champions League và 3 danh hiệu La Liga liên tiếp, đều gắn liền với giai đoạn đỉnh cao của Xavi. Khi tiền vệ trứ danh này ra đi, cả Pep lẫn Barca đều gặp vấn đề. Và cho đến thời điểm hiện tại, cả Pep lẫn Barca đều thèm khát một trái tim khỏe mạnh như đã từng có Xavi.