Trong trận El Clasico hồi cuối tháng trước, Barca thắng Real Madrid 2-1 trên sân nhà Nou Camp, Messi ra sân bên cánh phải, nhường vị trí tiền đạo ảo cho Cesc Fabregas. Đây là một bất ngờ bởi thông thường nếu Messi góp mặt trên sân, anh luôn luôn chơi số 9 ảo rồi mới đến lượt Fabregas hay những người khác.
Một số ý kiến lập tức phê phán Martino đã sai khi mạo hiểm "thử nghiệm" trong một trận đấu quan trọng như thế. Bởi phải thừa nhận màn trình diễn của Messi ngày hôm ấy là dưới sức mình. Tuy nhiên, nhìn mọi chuyện xa hơn có thể thấy Martino có lý do để "làm mới" Messi không chỉ trong trận El Clasico mà sẽ thêm nhiều lần khác nữa.
Trước trận El Clasico, Barca trải qua liền 2 trận chỉ ghi vỏn vẹn 1 bàn thắng. Một trong những nguyên nhân thuyết phục được chỉ ra là bởi các đối thủ đã biết phải ứng phó với lối đá tiqui-taca chuyền qua chuyền lại của Barca. Họ co cụm trong một khoảng không gian hẹp, để mặc Barca thoải mái múa may phía ngoài và chỉ tập trung tranh cướp, đón lõng khi bóng vào khu vực 1/3 phần sân nhà.
Neymar sẽ hưởng lợi khi Messi chơi dạt sang phải
Điều này đặt cho Martino một bài toán là ông cần tạo ra nhiều khoảng trống trong hệ thống phòng thủ của đối phương hơn nữa. Vai trò "chim mồi" này không ai hợp hơn Messi bởi chỉ cái tên của cầu thủ 4 lần đoạt Quả bóng vàng đã đủ gây sự chú ý đặc biệt với các hậu vệ. Kết quả rất rõ ràng là trong vai tiền đạo cánh phải, dù Messi không gây nhiều nguy hiểm cho khung thành Real, nhưng việc các hậu vệ phải thường xuyên để mắt đến anh đã tạo điều kiện cho Neymar bên phía đối diện hoạt động thoải mái, thậm chí ghi bàn mở tỉ số.
Các số liệu thống kê đã chứng minh điều này. Ở các trận đấu trước đó, hiệu suất tấn công ở cánh phải, trung lộ và cánh trái của Barca khá đồng đều, lần lượt là 32%, 34% và 33%. Nhưng riêng trận El Clasico, số lần lên bóng bên cánh trái tăng vọt lên 41,5%. Rõ ràng Neymar đã hưởng lợi lớn từ chiêu "nghi binh" của Martino.
Bên trái thể hiện tỉ lệ lên bóng trung bình tại mỗi phần sân của Barca trong mùa này, bên phải là riêng trong trận gặp Real
Bên cạnh đó, cùng với việc chấp nhận "nhường đất" cho đối thủ chơi bóng (đổi lại hàng công Barca có nhiều không gian hơn), Martino cũng tính cả đến việc các tiền vệ và hậu vệ của mình phải chịu nhiều áp lực phòng ngự hơn. Ở trận thắng Rayo Vallecano hôm 21/9, lần đầu tiên sau 317 trận liên tiếp Barca biết thế nào là cầm bóng ít hơn đối phương, nhưng họ lại thành công rực rỡ về mặt kết quả (thắng 4-0). Trận El Clasico, Barca cũng kết thúc với tỷ lệ cầm bóng 54%, rất thấp so với tỷ lệ 66% và 73% ở những lần chạm trán Real trước đó, tỷ lệ chuyền bóng chính xác đạt 82%, cũng là thấp nhất trong năm 2013. Trong hoàn cảnh này, Martino càng cần Fabregas đá số 9 ảo nhưng thường xuyên lùi sâu hỗ trợ việc phòng ngự từ xa.
Sự thay đổi nào cũng đều chứa đựng những rủi ro nhất định. Barca vốn phụ thuộc rất nhiều vào khả năng ghi bàn lợi hại của Messi. Nhưng mỗi HLV đều có triết lý của riêng mình và có lẽ Martino đã sẵn sàng chấp nhận một sự thay đổi để có thể tận dụng tốt nhất khả năng của cả Messi và Neymar cùng lúc.
Martino sẽ sử dụng Messi một cách linh hoạt
Những chuyển động gần đây cho thấy Barca đang tìm kiếm một mẫu trung phong thuần túy trong kỳ chuyển nhượng tháng Giêng tới. Ông cũng hé lộ rằng: "Tôi đã nói chuyện với Messi. Cậu ấy đã chơi số 9 ảo suốt một thời gian nên tôi hỏi liệu cậu thấy thế nào nếu chơi bên cánh phải. Tôi tin cậu ấy có thể tạo ra nhiều tác động từ bên ngoài hơn (ý là chơi dạt sang cánh - PV) hoặc cũng có thể như một trung phong, mẫu cầu thủ mà chúng tôi chưa có. Thật tuyệt vời khi chúng tôi có thể sử dụng cậu ấy ở nhiều vị trí khác nhau trên sân".
Như vậy, rõ ràng là Martino đã có ý niệm về sự thay đổi chiến thuật là cần thiết ở Barca. Trở ngại lớn với ông lúc này là Messi vẫn chưa có được phong độ tốt nhất để phục vụ các ý tưởng. Nhưng hãy cùng chờ xem Barca sẽ biến hóa ra sao dưới bàn tay Martino thời gian tới?
