Đó là lời tựa đề cho cuốn sách “Iraq và Bóng đá: Dấu ấn không thể quên của nền thể thao mất mát và tái lập” mà Danny Mammo viết năm 2009. Xuyên suốt cuốn sách ấy, tác giả dẫn người đọc đi qua những con đường lởm chởm đất đá, những mái nhà thủng lỗ chỗ và cả tiếng đạn, tiếng khóc của người dân Iraq. Họ mất nhà cửa, mất đi sự tự do và đối mặt với một tương lai mờ mịt trong tiếng gào thét của mưa bom, bão đạn. 

Nhưng kỳ diệu thay, đúng trong hoàn cảnh khốn khó và nghiệt ngã ấy, ĐT Iraq đã tạo nên kỳ tích. Với sự xuất sắc của Younis Mahmoud, đội bóng này đã lần đầu và cũng là duy nhất cho đến hiện tại vươn lên đỉnh cao châu Á khi vô địch Asian Cup 2007. 

Đó chưa phải là câu chuyện thần kỳ duy nhất mà bóng đá Iraq làm được. Năm 2013, trong sự hỗn loạn của những cuộc nội chiến, bóng đá trẻ Iraq đã lên đỉnh châu lục thuyết phục tại giải U23 châu Á diễn ra ở Oman. Rồi họ tiếp tục nối dài thành công với vị trí thứ 4 ở VCK U23 World Cup năm ấy. Đầu năm nay, ĐT Iraq góp mặt trong nhóm 4 đội mạnh nhất ở Asian Cup 2015, bất chấp đây chính là giai đoạn cực kỳ hỗn loạn của đất nước, với những sự kiện đau lòng như 13 trẻ em người Kurd đã bị tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) sát hại dã man.

Những bi kịch như thế luôn khiến cầu thủ Iraq thêm quyết tâm khi ra sân thi đấu. Bởi họ hiểu sau lưng họ là cả dân tộc chỉ còn biết tin vào bóng đá, một thứ tình yêu, một sự sống đủ kéo những con người đau khổ ra khỏi hiện thực nghiệt ngã của mưa bom bão đạn.

Để chinh phục đỉnh cao châu lục, ĐT Iraq cần hai yếu tố. Một là sự quyết tâm. Và hai là những chiến binh sẵn sàng hy sinh cả máu và linh hồn. Tượng đài, chứng nhân lịch sử Younis Mahmoud vẫn tận hiến bằng tất cả những gì có thể cho đất nước này. Năm 2007, tiền đạo này đưa ĐT Iraq vươn đến đỉnh cao, trở thành cầu thủ không thi đấu ở châu Âu duy nhất lọt vào Top 50 trong danh sách bình chọn Quả bóng vàng. Năm 2015, vẫn là Mahmoud, dù đã ở tuổi 32, nhưng sự sắc bén vẫn còn nguyên vẹn. 2 bàn thắng vào lưới các đối thủ Đài Loan (Trung Quốc) và Thái Lan là minh chứng rõ nét cho điều đó.

Nhưng ĐT Iraq lúc này không chỉ có mỗi Younis Mahmoud. Họ còn sở hữu tài năng trẻ đầy hứa hẹn Ali Adnan, người được mệnh danh là “Gareth Bale châu Á”. Hậu vệ hiện thi đấu cho Udinese là cầu thủ nổi bật nhất ở VCK U20 World Cup 2013, khi mà Iraq gây ấn tượng mạnh mẽ bằng vị trí thứ 4 chung cuộc. Tốc độ, kỹ thuật và sự thông minh của Adnan còn khiến cả những ông lớn của Ngoại hạng Anh như Arsenal hay Chelsea có lúc phải xiêu lòng, nghiêng ngả.

Vẫn còn đó một loạt cái tên tài năng khác nữa. Và kết nối họ để tạo nên một tập thể mạnh mẽ là tài năng của chiến lược gia Yahya Alwan. Bằng kinh nghiệm 30 năm làm việc cho các CLB hàng đầu của Iraq cũng như nhiều nước ở vùng Vịnh, ông thầy 61 tuổi đã và đang rất thành công với khả năng điều binh khiển tướng.