Đồng nghiệp và khán giả nể trọng
Trong một dịp tình cờ, tôi đã bắt gặp ánh mắt ngỡ ngàng của một cậu thanh niên trẻ mê bóng đá khi được chạm trán Hà Xá của đời thường. “Ôi! Hà Xá của ngày xưa đây sao!”, lời buột miệng thốt lên hàm chứa nhiều ý nghĩa. Đầu tiên, Hà Xá của đời thường trông không hào hoa như trên sân cỏ. Hà Xá của đời thường có gương mặt đen đúa, khắc khổ, phảng phất nét cục mịch, chân phương của một lão nông tri điền chính hiệu. Một điều nữa, khi được đề nghị giải thích câu cảm thán ấy thì cậu thanh niên nói rằng trong lòng cậu ta, Hà Xá luôn là tên tuổi lớn của bóng đá quê nhà, là thần tượng của một thế hệ mê bóng đá xứ Quảng.
Chắc chắn nói về bóng đá xứ Quảng, người hâm mộ sẽ nhớ nhiều đến những cầu thủ nổi bật từng được gọi lên ĐTQG… Hà Xá không nằm trong phạm trù đó. Về đẳng cấp, vai vế và sự cống hiến trong đội, anh không thua kém những chân sút hàng đầu thuở đó như Thanh Hùng, Công Thìn, Minh Toàn, Văn Sinh… Thế nhưng, Hà Xá không may mắn bén duyên với đội tuyển. Sự nghiệp huấn luyện của anh cũng không sáng nước, không nổi tiếng bởi chỉ dừng lại ở đào tạo trẻ. Cái mà Hà Xá thu hoạch được suốt sự nghiệp bóng đá chỉ là sự nể trọng về chuyên môn của đồng nghiệp và khán giả.
Sự mến mộ của người dân xứ Quảng còn khắc ghi một giai đoạn ảm đạm của bóng đá nơi đây. Lúc đó, Hà Xá là một trong những trụ cột ít ỏi còn sót lại của một thế hệ vàng, lứa học trò hiển hách của thầy Vũ Văn Tư từng làm mưa làm gió trên các sân cỏ đỉnh cao A1. Năm ấy vừa tách tỉnh, một loạt gương mặt gạo cội giải nghệ, trong khi tân Chủ tịch thành phố Nguyễn Bá Thanh cương quyết gây dựng phong trào trở lại. Hà Xá, Thông Tân, Phương Trung… những gương mặt nòng cốt để hình thành khung sườn đội Đà Nẵng sau khi sáp nhập hai đội Quảng Nam Đà Nẵng và Cấp nước Đà Nẵng. Những năm tháng cam go, chật vật của đội thời khan ngôi sao khiến người ta không thể quên được Hà Xá - một trong những nhân tố chính đưa đội 2 lần thăng hạng năm 1997 sau khi đã tuột xuống hạng A2 (hạng Nhất bây giờ) và năm 2001 xuống hạng Nhì và quay lại đỉnh cao nhất.
Chính Hà Xá - tiền đạo đội trưởng thời kỳ ấy - tiếp quản và gìn giữ truyền thống chiếc áo số 10 để lại từ tay những bậc đàn anh Nho Đức và đồng đội Văn Sinh suốt một thời gian dài cho đến tận ngày trao lại cho Lê Huỳnh Đức năm 2003. Và cũng không ai khác ở giải VĐQG, Hà Xá là cầu thủ hiếm hoi, chiến đấu kiên cường và bền bỉ nhất. 17 tuổi được tung vào sân lần đầu trong màu áo Công An Đà Nẵng, ghi 2 bàn vào lưới ô tô Hải Hưng ở giải A2 tổ chức trên Gia Lai và đến 41 tuổi mới giải nghệ. Anh chính là gạch nối giữa thời kỳ đầu đầy rẫy danh thủ của bóng đá xứ Quảng như Thanh Hùng, Minh Toàn, Văn Sinh… cho đến lúc bóng đá Đà Nẵng chuyển mình “nhập khẩu” Huỳnh Đức, Thành Thông…
Nhớ tới Hà Xá, người Đà Nẵng hẳn không thể quên được cầu thủ với những kỹ năng bóng đá toàn diện. Hà Xá chắc chắn không sánh được với Thanh Hùng, Huỳnh Đức hay thế hệ ngoại binh sau này như Almeida, Merlo về chiều cao và tài đánh đầu, nhưng anh lại là cầu thủ rất đều với khả năng dứt điểm bằng cả hai chân, đánh đầu không tệ và kỹ thuật dẫn bóng tốc độ.
Tồn tại nhờ đam mê và khổ luyện
Là thế hệ cầu thủ từ thời bao cấp, Hà Xá mang những thứ nghịch lý và khó chấp nhận với cầu thủ hiện đại bây giờ như thói quen sinh hoạt trái khoáy, ngủ rất ít, có thể cà phê, hút thuốc hay chơi bi-a tới sát giờ thi đấu. Dẫu vậy, nhờ những tố chất sức khỏe trời phú mà Hà Xá vẫn dự đến 2 mùa giải bóng đá chuyên nghiệp, đối đầu với những trung vệ ngoại to cao.
Tất nhiên, cũng phải kể rằng niềm đam mê và sự khổ luyện đã giúp Hà Xá tồn tại lâu đến thế. Đến bây giờ khi hỏi Hà Xá về sự khác biệt giữa lớp cầu thủ xưa với hiện tại, anh vẫn cho rằng lớp xưa màu cờ sắc áo máu lửa hơn và thế hệ trẻ hiện tại có một số ít thiếu cống hiến, xu hướng nghĩ nhiều đến việc quảng bá thương hiệu cá nhân. Hà Xá còn nhớ như in những ngày đá ở sân Bạtcăn (khu sân tennis Lý Tự Trọng - Đà Nẵng bây giờ). Anh bảo cái sân đầy cát và gạch ấy nuôi dưỡng biết bao thế hệ anh tài của bóng đá Đà Nẵng. Rồi anh cũng còn nhớ kỷ niệm “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa” khi được phát đôi giày móng Trung Quốc, da cứng như đá và đế sắt cọ xát đến phồng rộp, chảy máu gót chân sau mỗi một trận đấu…
Thế hệ cầu thủ của một thời đá bóng với đồng lương ít ỏi ấy khi nhìn lại vẫn thấy mình có may mắn khi được sống với những giấc mơ trong vắt, không mang vụ lợi, đá bóng để được thỏa ý nguyện. Rồi khi vầng hào quang từ những chiến tích với trái bóng mờ dần, người ta phải bươn chải đủ nghề để kiếm sống.
Hà Xá có 9 năm làm HLV với biết bao mong ước và khát khao đào tạo thế hệ kế cận. Trong lúc vui miệng đề nghị viết bài về anh, Hà Xá lắc đầu tỏ ý “đừng nói tới bóng đá nữa, anh thấy mệt mỏi”, nhưng chuyển sang hỏi chuyện về đám học trò năm nào mắt anh lại đong đầy nhiệt huyết. Lứa học trò như Đặng Anh Tuấn, Thái Sung, Ma Anh Tuấn, rồi Ngọc Thắng… có khả năng và tiềm năng ra sao, lối chơi thế nào, anh kể với giọng rất tự hào. Tiếc rằng, sau một vài trục trặc và bất mãn với cấp trên, Hà Xá chia tay hẳn với nghiệp huấn luyện.
Giờ nhắc lại đời đá bóng, anh bảo mình cũng có lúc tạm được xem như sung túc, phong lưu không phải quá bon chen cơm gạo, nhưng khoảnh khắc huy hoàng qua nhanh. Miếng đất thành phố cấp cho năm nào, Hà Xá đã bán lo cho con cái đi học. Giờ Hà Xá với đồng lương vài triệu làm chân bảo vệ cho một khách sạn ven biển Mân Thái. Cuộc sống khá chật vật nhưng cái chất thể thao vô tư khiến anh cũng chẳng lấy làm gì phiền não bởi “đời người ai cũng có một số phận riêng, không so bì hay hơn thua được”.
Người chiến binh sân cỏ năm xưa thi thoảng được Sở VH-TT&DL mời đá giải lão tướng với các cựu danh thủ khắp mọi miền đất nước. Hà Xá với cái dáng lầm lũi, đen cháy vẫn xỏ giày ra sân và rồi anh vẫn còn ghi bàn đều đều như hồi trẻ.
VÀI NÉT VỀ HÀ XÁ Tên đầy đủ: Hà Xá Sinh năm: 1964 Vị trí sở trường: Tiền đạo Cao: 1m73 Các CLB từng trải qua: Công an Đà Nẵng, Cấp nước Đà Nẵng, Đà Nẵng Chuyện thật như đùa  Có chuyện vui rất thật là bạn của Hà Xá có cậu con trai từ lúc 1 tuổi còn ẵm ngửa thì Hà Xá đã đá cho đội Công An Đà Nẵng. Đến khi cậu bé ấy lớn lên chính là hậu vệ Lê Quang Cường cũng lại có thời gian khá dài khoác áo cùng… bậc cha chú Hà Xá ở đội Đà Nẵng. 25 năm đá bóng của Hà Xá đúng là đã để lại những ký ức không thể phai nhòa trong trái tim người hâm mộ đội bóng sông Hàn. |
