Để trả lời một câu hỏi
Câu trả lời không phải là: Không Messi không sao! Đừng nhìn vào tỷ số (2-0), tỷ lệ kiểm soát bóng (67,1%) hay số pha dứt điểm (21) rồi đánh giá vấn đề một cách chủ quan và hời hợt. Không cần đợi đến lúc trận đấu diễn ra, vắng Messi luôn ảnh hưởng lớn đến Barca, như hằng số không đổi theo thời gian.
Đơn giản bởi, Messi là tài năng xuất chúng. Anh đảm trách một lúc nhiều vai trò từ tinh thần đến chuyên môn trong đội hình Barca. Anh tham gia vào tất cả các khâu tạo đột biến, nhiệm vụ khó khăn nhất trên sân, từ điều phối, đột phá, kiến tạo cho đến ghi bàn. Anh tiếp thêm sự tự tin cho đồng đội bởi kỹ năng vượt trội. Anh khiến đối phương run rẩy và dè chừng dù chỉ đứng yên.
Thế nên, dù chi ra số tiền đắt hơn cả tổng phí chuyển nhượng của Philippe Coutinho và Ousmane Dembele cộng lại thì Barca cũng chưa chắc tìm được người thay thế Messi chứ đừng nói đến nguồn nhân lực nội tại. Và câu trả lời hay nhất cho cho câu hỏi "Không Messi thì sao?" là một phát biểu của chính HLV Valverde: "Không thiên tài thì phải hiệu quả".
Thay Messi bằng hệ thống chặt chẽ
Thiếu vắng Messi và những khoảnh khác thiên tài của siêu sao người Argentina, Barca mất đi sự áp đảo về cả khía cạnh chuyên môn lẫn tinh thần. Bởi vậy, Valverde đã đề cập đến sự hiệu quả là yếu tố tiên quyết để đội bóng xứ Catalan sống khỏe trong những ngày Messi dưỡng thương. Và hiệu quả ở đây, bao quát tất cả các khâu, từ kiểm soát bóng, phòng ngự cho đến tấn công.
Để thay thế Messi, Valverde đòi hỏi các học trò phải đề cao sự chặt chẽ
Trong cuộc tiếp đón Inter, Barca đã thể hiện được sự hiệu quả ấy. Họ cầm bóng nhiều hơn, ghi được 2 bàn và quan trọng là không để lọt lưới bàn nào. Phân tách sâu hơn, để đạt được hiệu quả như vậy, HLV Valverde lấy sự chặt chẽ làm yếu tố căn bản. Sự chặt chẽ ấy được thể hiện ngay từ cách lựa chọn đội hình xuất phát khá bất ngờ.
Để trám vào vị trí Messi để lại trên giấy tờ, HLV Valverde chọn Rafinha chứ không phải Dembele hay Malcom. Lựa chọn bất ngờ này xuất phát từ việc Rafinha trưởng thành từ chính La Masia, cho nên luôn biết cách giữ vững kỷ luật chiến thuật. Dembele hay Malcom có thể nhanh hơn, khỏe hơn, khéo hơn nhưng ưa phiêu lưu, dễ gây ra sự hỗn loạn cho kết cấu đội hình.
Thực tế, Rafinha đã đem đên một màn trình diễn ấn tượng, không chỉ ghi bàn mở tỷ số mà đóng góp rất lớn vào khâu kiểm soát bóng và trận đấu của Barca. Tương tự, chọn Sergi Roberto thay Semedo hay Arthur Melo thay Arturo Vidal, một người trưởng thành từ La Masia và một người sinh ra chỉ để đá cho Barca cũng không ngoài mục đích duy trì cự ly ổn định.
Về mặt nhân sự là vậy, về mặt lối chơi, Valverde vẫn duy trì lối chơi kiểm soát bóng căn bản. Các cầu thủ được yêu cầu giữ cự ly nhỏ để thực hiện những pha ban chuyền. Busquets và Rakitic vẫn duy trì sự ổn định vốn có còn Arthur tạo cho người hâm mộ sự phấn khích bởi khả năng điều hướng bóng cho đến cơ thể để giải tỏa áp lực, tạo cảm giác như được đúc ra từ một khuôn với huyền thoại Xavi.
Arthur tiếp tục đem đến sự phấn khích cho người xem về khả năng kiểm soát bóng
Chi tiết hơn, trong thời gian hiện diện trên sân, Arthur có tổng cộng 100 pha chạm bóng, thực hiện 87 đường chuyền với tỷ lệ chính xác lên tới 95% và rời sân trong những tràng pháo tay của người hâm mộ. Nhấn mạnh hơn, Barca cầm bóng không chỉ để tấn công mà còn để đối phương không thể tấn công. Thực tế, suốt 90 phút, Icardi và các cộng sự chỉ tung ra vỏn vẹn 9 pha dứt điểm và không ghi được bàn nào.
Tất nhiên, công lao giữ sạch lưới không thể chỉ ghi công khả năng cầm bóng của các tiền vệ. Trong khung gỗ, Ter Stegen tiếp tục chứng tỏ sự chắc chắn. Tuy không phải làm việc nhiều nhưng mỗi khi đối đấu thử thách, thủ thành người Đức này đều cho thấy khả năng tập trung và phản xạ tuyệt vời. Cặp trung vệ Pique-Lenglet cũng phối hợp ăn ý để phong tỏa hoàn toàn Icardi, mũi nhọn nguy hiểm nhất bên phía Inter.
Trong đó, Pique hối sinh trong vai trò thủ lĩnh còn Lenglet bất ngờ trở thành mối nguy hiểm thường trực cho khung thành Inter mỗi lần dâng cao tham gia tấn công. Ngoài ra, một dẫn chứng khác cho thấy sự chặt chẽ trong việc bố trí đội hình của HLV Valverde là ở vị trí của Alba. Không có cạ cứng Messi, Alba không dâng cao như trước.
Suốt 90 phút, hậu vệ này chỉ thực hiện 2 tình huống bứt tốc ở 1/3 cuối sân và chỉ có duy nhất 1 pha chạm bóng trong vòng cấm địa đối phương. Pha chạm bóng đó, đem lại bàn ấn định tỷ số 2-0, một dẫn chứng khác về sự hiệu quả. Và khi không dâng cao, Alba hỗ trợ nhiều hơn cho khâu phòng ngự, giữ chặt sợi dây liên hệ với Pique và Lenglet, thậm chí luôn là người đứng thấp nhất mỗi khi Barca thực hiện phạt góc.
Barca giành chiến thắng với sự hiệu quả cao trong tất cả các khâu
Dẫn chứng cuối cùng cho thấy tính chặt chẽ trong màn trình diễn của Barca rạng sáng nay là việc áp dụng chiến lược high pressure. Ngay sau khi mất bóng, các cầu thủ Barca không lùi về phòng ngự mà lập tức ập vào gây áp lực với cầu thủ cầm bóng đối phương để đoạt lại bóng. Kết quả, trong số 29 lần Barca đoạt lại bóng thì có tới 22 tình huống diễn ra bên phần sân đối phương (con số này bên phía Inter chỉ là 10).
Kết
Từ màn trình diễn trước Inter, có thể đúc rút ra rằng Barca không Messi là một Barca đề cao tính chặt chẽ và đòi hỏi sự hiệu quả, hai yếu tố tóm gọn trong từ thực dụng. Đừng nghĩ thực dụng tức là co cụm về phòng ngự, cầm bóng cũng là một cách để phòng ngự mà bằng chứng nhãn tiền là ĐT Tây Ban Nha tại World Cup 2010 và EURO 2012.
Với sự thực dụng ấy, Barca sẽ là mối lo lớn dành cho đại kình địch Real Madrid, khi hai đội sẽ gặp nhau ở trận cầu Siêu kinh điển cuối tuần này tại Nou Camp. Bởi lẽ, Real đang khủng hoảng, đặc biệt hàng thủ của đội bóng áo trắng chơi rất lỏng lẻo. Nếu đối đầu Messi, có thể những Ramos, Varane hay Marcelo phải siết chặt hơn. Nhưng không Messi, có thể họ vẫn lỏng lẻo như thế. Và đó sẽ là câu chuyện tái ông thất mã cho Barca.
