Khi Guardiola trở lại Nou Camp vào giữa tuần này (7/5), đó giống như màn tao ngộ giữa cặp đôi từng một thời gắn bó nhưng giờ ai nấy đều đã trưởng thành, yên bề gia thất. Guardiola trong ba năm ở Bayern đã già dặn hơn cả về bản lĩnh cầm quân lẫn khả năng xoay chuyển chiến thuật. Barca thì không còn tôn thờ tiqui-taca như trước. Họ vẫn chơi một thứ bóng đá đẹp nhưng trực diện hơn và hiện đại hơn. Nou Camp vẫn vậy, cảnh vẫn xưa nhưng người đã thay đổi.

Khi Guardiola rời Nou Camp vào mùa Hè 2012, cái gọi là “di sản của Pep” thực tế đã ở giai đoạn thoái trào. Tiqui-taca dần bị “bắt bài” ở châu Âu và những Tito Vilanova, Tata Martino trở thành nạn nhân của sức ép quá lớn tại Nou Camp. Chỉ tới khi Luis Enrique xuất hiện thì Barca mới hồi sinh mạnh mẽ trong một hình hài mới mẻ. Một Barca với lối chơi đa dạng hơn, tốc độ hơn, bớt “đan lát” để tìm đến khung thành đối phương nhanh nhất có thể. Messi lùi xuống sâu hơn, hy sinh nhiều hơn cho đồng đội. Ngoài màu áo, đội bóng của Luis Enrique hầu như không còn dấu ấn của tiqui-taca ngày nào.

Luis Enrique kế thừa dàn cầu thủ từ Guardiola nhưng ông chọn con đường đi của riêng mình, lần thứ hai ở Nou Camp. Lần đầu tiên là khi Enrique thế chỗ Guardiola ở đội Barcelona B từ mùa giải 2008/09. Ngay lập tức, vị HLV 44 tuổi xóa bỏ lối chơi ban bật đẹp mắt để gò các cầu thủ trẻ vào tư tưởng tấn công đơn giản và thực dụng hơn. Nhờ đó, Barca B thăng hạng Segunda vào năm 2010 và đứng thứ 3 tại giải hạng Nhì mùa 2010/11, thành tích cao nhất của Barca B trong lịch sử. Bây giờ, vẫn là triết lý đó với những Messi, Neymar, Suarez. Không có chút nào ám ảnh của tiqui-taca, của triều đại vàng son Guardiola trong suy nghĩa của vị HLV cá tính người Tây Ban Nha. Và Enrique lại thành công.

Nói vậy không có nghĩa Luis Enrique một tay làm nên tất cả. Guardiola đã tạo ra cái nền cực tốt cho Barca là sự thấu hiểu cả trong lẫn ngoài sân cỏ giữa những Messi, Xavi, Busquets, Alves, Pedro, Iniesta… Một tập thể gắn kết giữa những cầu thủ siêu việt ăn tập với nhau cả chục năm trời. Đó là thứ di sản vô cùng quý giá nhưng cũng rất… nguy hiểm nếu các HLV tới sau không biết tận dụng, bởi mặt trái là nguy cơ ì ạch của một cỗ máy lâu năm. Nhưng rất may Luis Enrique đã biết cách khởi động lại cỗ máy chết chóc nhờ lối chơi cách tân và cách sử dụng nhân sự hiệu quả.

Câu hỏi đặt ra là liệu Barca giờ đây còn chịu ảnh hưởng của Guardiola hay không? Lá thăm vòng bán kết nói “Có” khi đưa đẩy Barca gặp gỡ Bayern. Chính những hiểu biết sâu rộng về đội bóng cũ, về những học trò cũ sẽ là vũ khí nguy hiểm của vị thuyền trưởng Bayern mà phía Barca phải rất đề phòng. Và cũng đừng quên ở hậu trường, Pep đang lôi kéo Busquets về Bundesliga như từng thành công với Thiago Alcantara.