1. Trên thực tế, Allegri không nói suông. Ngoài chuyện thay đổi đội hình khá linh động, tùy theo hoàn cảnh trận đấu, Allegri áp đặt rất ít những gì “thuộc về mình” khi ông tiếp quản Juventus từ tay người tiền nhiệm Antonio Conte. Cứ như Juventus là của Pirlo, Pogba, Tevez hơn là của Allegri. Việc của ông chỉ là nối tiếp những thành công mà Conte để lại. Và ông đã đi xa hơn, khi đưa được Juventus trở lại trận đấu danh giá nhất thế giới tầm CLB - chung kết Champions League.

Cũng có lúc, báo giới cố “soi” thật kỹ bí quyết thành công của Allegri. Họ nhắm vào đợt nghỉ Giáng sinh, vốn có ý nghĩa “thiêng liêng” ở Calcio. Allegri phá lệ, bắt các cầu thủ Juventus tập sớm một tuần trong đợt nghỉ ấy. Hệ quả: Bà đầm già khỏe khoắn kỳ lạ vào giai đoạn cuối mùa. Khi loại Real Madrid ở vòng bán kết, các cầu thủ Juventus chạy nhiều hơn đối phương khoảng 7 km - tương đương 35 lần chạy suốt chiều dài sân bóng và quay trở lại.

2. Hơi khác với Allegri, Luis Enrique lại là HLV có tính chiến thuật rất cao. Kể cả khi Barca sở hữu 3 siêu sao cự phách trên hàng tiền đạo, Enrique vẫn áp đặt chiến thuật để giúp các tiền đạo ấy tỏa sáng, hơn là trông cậy vào họ. Ông thậm chí xổ toẹt những gì người ta đã ca ngợi tới mức thần thánh hóa về tiqui-taca, bỏ luôn cái lối chơi mà thế giới đã khẳng định là xuyên suốt từ những cầu nhí trong lò trẻ đến đội lớn Barca suốt hàng chục năm.

Enrique củng cố hệ thống phòng ngự, đem về cho Barca bước tiến lớn về phòng thủ trong khi thế giới mải ca ngợi sức tấn công của họ. Ông dám thay đổi một Barca mà ở đó, có lẽ mọi HLV trưởng đến sau Guardiola đều nhỏ bé hơn đội bóng. Ông vừa kiên định, vừa khéo léo trong việc làm cho Lionel Messi hiểu rõ ai mới làm chủ Barca. Và ông biến một Barca đang có chiều hướng lụi tàn thành một thế lực mới, mạnh và toàn diện hơn cả thời kỳ cực thịnh, như nhận xét của HLV Diego Simeone. Lần đầu dẫn dắt Barca, Enrique đã dùng thực tài để đi lên, thay vì tận hưởng con đường trải đầy hoa hồng như Pep Guardiola.

3. Mỗi người mỗi vẻ, và xem ra họ đối lập hẳn với nhau từ tính cách cho đến quan điểm chuyên môn. Nhưng rõ ràng, Enrique và Allegri đều là các nhà cầm quân hay nhất châu Âu mùa này. Champions League đã có thêm một cái tên mới trong hàng ngũ các HLV vô địch - điều này hiếm thấy trong nhiều năm qua. Thật ra, cả hai đều đã tạo được cột mốc lịch sử cho riêng mình từ trước khi bước vào trận đấu cuối (lần đầu tiên họ được cầm quân ở trận chung kết Champions League).

Bóng đá đỉnh cao chỉ có thể đa dạng hơn, hay hơn, hấp dẫn hơn khi có những làn gió mới như thế. Mùa bóng 2014/15 đã khép lại như một trang buồn đối với đa số “ngôi sao” trong làng huấn luyện. Đấy là thực tế quan trọng, cũng là bài học rất đáng tham khảo: không ai có thể ngủ mãi trên chiến thắng. Châu Âu đã không thể là kinh đô bóng đá thế giới nếu cuối mỗi mùa bóng, ủy ban kỹ thuật của UEFA lại phải lắng nghe những bài rao giảng của Carlo Ancelotti, Jose Mourinho hoặc Pep Guardiola, để đúc kết xu hướng phát triển của bóng đá đỉnh cao.