Vì sao lại nhắc đến kỳ EURO 1992? Vì đấy là lần cuối cùng giải đấu hấp dẫn này “chỉ có” 8 đội dự VCK, tức chỉ có 7 đội vượt qua vòng loại. Đấy là thời kỳ được dự EURO khó hơn được dự World Cup. Ngay cả nhà ĐKVĐ EURO cũng phải tham dự vòng loại - điều mà khá lâu sau này FIFA mới “học” và áp dụng cho World Cup. Platini nhớ rõ hơn ai hết: ông là người hùng đưa Pháp lên ngôi vô địch EURO 1984, một cách không thể thuyết phục hơn nữa. Nhưng trong tư cách ĐKVĐ, Pháp bị loại khỏi giải đấu kế tiếp, EURO 1988!
Khó khăn như thế, càng thấy rõ hơn thành công của Platini ở vòng loại EURO 1992. Nhưng khi vào VCK, Pháp (với Eric Cantona và “Quả bóng vàng châu Âu” Jean-Pierre Papin trên hàng tiền đạo) lại không thắng trận nào. Họ thua Đan Mạch trong trận cuối vòng bảng - mở ra hành trình làm nên bất ngờ lịch sử cho Đan Mạch ở giải đấu ấy. Bài học muôn thuở trong bóng đá đỉnh cao: vòng loại vẫn chỉ là vòng loại!
Bây giờ, EURO đã “loãng” quá rồi. Chỉ sau 3 trận toàn thắng, đội tuyển Anh của Gareth Southgate đã coi như yên tâm hoàn toàn. Đối thủ gần nhất trong bảng của họ là Kosovo, đang dự giải lần đầu tiên. Tiếp theo là Czech, mà Anh đã thắng 5-0 tại sân nhà. Montenegro và Bulgaria đều không đáng tính đến nữa, theo tình thế hiện thời.
Thắng Bulgaria 4-0 trên sân nhà ư? Kosovo thậm chí đã thắng Bulgaria ngay tại Sofia. Còn tại sân nhà, thì như đã nêu, Anh từng thắng Czech những 5-0. Tất nhiên không ai phủ nhận giá trị của thầy trò Southgate, sau một trận thắng đậm đà. Nhưng hãy nhớ lại bài học muôn thuở: vòng loại khác, VCK sẽ khác.
Cái hay của Anh ở vòng loại này là họ luôn đáp ứng kỳ vọng của giới hâm mộ, luôn thắng và ghi 4-5 bàn trong 3 trận đấu đã qua - gặp Montenegro, Czech, Bulgaria. Đội đầu thuần túy là một đối thủ “đàn em”, hai đội sau đều đã sa sút quá rõ so với thời kỳ đỉnh cao. Sắp tới, khi Anh gặp Kosovo tại sân nhà, đấy có thể là câu chuyện khác. Tam sư dĩ nhiên đè bẹp đối thủ về mặt tên tuổi. Thực lực, đẳng cấp cũng đều chênh lệch rõ ràng. Nhưng đấy là một đội bóng sẽ chơi bóng như chưa từng được chơi, sẽ chiến đấu hơn là thi đấu.
Hãy chờ xem thầy trò Southgate giải quyết đối thủ “quả cảm” Kosovo như thế nào, bởi nó còn liên quan đến vấn đề lớn hơn, như đã nêu: vào VCK sẽ khác. Khác biệt rõ nhất khi ấy sẽ là khả năng đối chọi với những đối thủ có đặc điểm khác hẳn nhau, là sự so đọ chiến thuật trong từng thời điểm cụ thể. Trong kiểu bóng đá như thế, rất cần một sự linh động tối đa, với những giải pháp đa dạng, thay vì chỉ hăng say phân tích những ưu điểm “dễ dãi” đã qua.
Harry Kane ghi bàn tuyệt vời ư? Giá như anh ghi bàn đúng lúc lẽ ra anh phải ghi bàn - như khi anh có cơ hội trước khung thành Croatia, ở hoàn cảnh Tam sư đang dẫn điểm, ở vòng bán kết World Cup 2018! Đấy chỉ là một ví dụ. Cũng không phải nhìn đâu xa, Anh từng toàn thắng 10 trận vòng loại EURO 2016, ghi bình quân hơn 3 bàn/trận, rút cuộc lại thua trong trận đấu lẽ ra phải thắng - trước Iceland ở VCK!
Điều quan trọng nhất đối với Southgate bây giờ là ông nên tranh thủ thời gian và các trận đấu nhàn hạ còn lại để toan tính những điều hóc búa hơn, hướng đến những chuyện lớn hơn, cho VCK trong năm sau. Điều ấy quan trọng hơn là tìm cách thắng mãi ở cái vòng loại không còn gì đáng kể này.
