Sau World Cup 2014 thất bại thảm hại (bị loại từ vòng bảng), HLV Vicente Del Bosque đã đệ đơn từ chức. Nhưng LĐBĐ Tây Ban Nha (RFEF) đã thuyết phục ông ở lại. Đó là một động thái dễ giải thích. Sau cú sốc ở Brazil, điều cuối cùng Tây Ban Nha cần là những xáo trộn lớn, vốn không thể tránh khỏi nếu La Roja có một HLV trưởng mới. Họ cần những thay đổi, nhưng là những thay đổi từ từ mang tính chuyển giao và được thực hiện bởi một bàn tay bọc nhung. Chẳng ai làm tốt hơn Del Bosque ở trọng trách ấy.

Nhưng sau 2 năm nhìn lại, ta có thể thấy rõ là cuộc chuyển giao ấy đã không diễn ra thuận lợi như Del Bosque mong đợi. “Ngài râu kẽm” đã cố gắng bổ sung lực lượng cho đội tuyển bằng những nhân tố mới; những người có phong độ tốt đều được gọi, không quan trọng anh ta đang chơi cho đội bóng nào (Nolito), hay bao nhiêu tuổi (Aduriz). Ông cũng cố gắng thêm những miếng đánh mới cho tiqui-taca, hay đúng hơn là tìm ra những phương án B, C phòng trường hợp tiqui-taca bị bắt bài. Nhưng thành công thu được là hết sức hạn chế.

Kết quả không đứng về phía Del Bosque. Tây Ban Nha vẫn vượt qua vòng loại với ngôi đầu bảng, nhưng không phải bằng khí thế áp đáp như thường lệ: Họ thua Slovakia, thắng nhọc những Belarus, Ukraine và cả Macedonia. Họ cũng thua trong hầu hết những cuộc đối đầu với các đội bóng lớn khác ở giao hữu (thua Pháp, Đức, Hà Lan, hòa Italia và chỉ thắng được Anh). Lối chơi cũng không có tiến bộ. Và đáng lo hơn cả là sự “đứt gãy” về nhân sự. Những nhân tố cũ thì đã nhiều tuổi, một số chơi tệ hơn. Những nhân tố mới (Isco, Koke) thì không kịp “lớn”!

Hàng tiền đạo là một vấn đề khiến Del Bosque đau đầu, khi Diego Costa không hòa nhập được, còn những người khác (Alcacer, Aduriz) bị hạn chế về đẳng cấp. Ở EURO 2012, Del Bosque cũng gặp vấn đề tương tự, và giải quyết bằng sơ đồ 0 tiền đạo. Nhưng khi đó, ông có Silva, Fabregas, Iniesta ở đỉnh cao phong độ, và còn đó đẳng cấp của Xavi, Alonso. Bây giờ, Xavi, Alonso đã nghỉ, Iniesta thì thêm 4 tuổi, Silva, Fabregas đều đang sa sút, còn những Koke, Isco thì, như đã nói, chưa kịp “lớn”.

Nhưng hàng công không phải vấn đề duy nhất khiến Del Bosque đau đầu. Còn đó mối lo ở hàng thủ, nơi Tây Ban Nha đang bị phụ thuộc thái quá vào cặp Ramos-Pique, những người không ưa gì nhau. Tương tự là ở hàng tiền vệ, nơi vai trò của Busquets quá quan trọng, mà Tây Ban Nha lại không có phương án thay thế. Phong độ của những cầu thủ đang chinh chiến ở nước ngoài (Silva, Fabregas, Mata, Pedro...) cũng là một vấn đề. Những thành công từ 2008 tới nay của Tây Ban Nha đều gắn liền với những chàng lính lê dương như thế...

Gần hai tháng trước EURO 2016, thật tệ khi người Tây Ban Nha vẫn phải đặt câu hỏi: Phải chăng mình đã sửa... sai?

Theo một cuộc khảo sát mới được Marca tiến hành, các CĐV không muốn Diego Costa cùng Tây Ban Nha dự EURO 2016. Ngoài Costa, cả tiền đạo đang chơi cho Valencia, Paco Alcacer, cũng không được chọn. Tiền đạo được ưa thích nhất là Alvaro Morata (Juventus). Những tiền đạo còn lại, theo lựa chọn của các CĐV, gồm Nolito, Pedro và Aduriz.