Nếu các đội bóng yếu đều có khả năng gây bất ngờ, thì tầm rà soát sẽ trên diện rất rộng, chắc cú là… 552 khả năng (24 đội, mỗi đội 23 cầu thủ). Các đội như Iceland, Albania, Bắc Ireland cũng có quyền mơ giấc mơ hồng, như ĐT Hy Lạp từng đăng quang ở EURO 2004. Khi đó, người đoạt giải Cầu thủ xuất sắc nhất là tiền vệ Zagorakis.

Cầu thủ này chỉ là một trong số nhiều cầu thủ Hy Lạp chơi tốt ở giải năm đó, có thể kể tên Dellas, Seitaridis, Karagounis, Charisteas… Xu hướng chung của 3 kỳ EURO gần nhất là đội vô địch không có ngôi sao nổi trội, nên gần như là chọn ai cũng được. EURO 2004 là Zagorakis, 2008 là Xavi Hernandez, 2012 là Andres Iniesta.

Lật lại quá khứ một chút, Bóng vàng EURO 2000 là Zinedine Zidane, 1996 là Matthias Sammer, trước đó nữa thì… không thấy.

Điểm chung? Bóng vàng không dành cho thủ môn và tiền đạo, ưu tiên nhất vẫn là tiền vệ, và chỉ dành cho cầu thủ của đội vô địch. Chi tiết cuối cùng khá khiên cưỡng, nhưng biết làm sao được. Không chỉ trong bóng đá mà tất cả các môn thể thao khác, danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất giải thường thuộc về thành viên của đội vô địch.

Nếu theo quy luật đó thì diện bình chọn sẽ bị khép lại đáng kể ở EURO 2016. Hà Lan đã bị loại, Anh không có truyền thống tiến xa ở các giải gần đây, Bồ Đào Nha khá phập phù vì vẫn quá phụ thuộc vào Cristiano Ronaldo hiện không có phong độ và thể lực tốt nhất. Như vậy, chỉ còn 4 ứng viên vô địch gồm Pháp, Italia, Tây Ban Nha và Đức. Điểm chung? Cả 4 đội này cùng có nhiều ngôi sao, nhưng không đội nào có sao nổi bật kiểu Zidane năm 2000 hay Sammer năm 1996. Như vậy, việc dự đoán Bóng vàng lại càng khó.

Hậu vệ hay thủ môn cũng có khả năng gây ảnh hưởng lớn đến lối chơi và kết quả thi đấu của một đội bóng ở giải lớn. Nhưng thường thì danh hiệu Bóng vàng luôn hắt hủi họ, trừ khi phải thật xuất sắc và thật rõ rệt như Sammer năm 1996. Xu hướng của bóng đá hiện đại là không quá đề cao vai trò của một cá nhân, trừ khi cá nhân đó phải thật xuất sắc, thậm chí đáng được liệt vào hàng những người hay nhất trong lịch sử, kiểu Cristiano Ronaldo, Lionel Messi hay Zidane. Mẫu cầu thủ này, ngày càng hiếm.

Xu thế đương thời là một nhóm cầu thủ xuất sắc sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân vì tập thể, kết dính với nhau tạo nên một bộ khung cho một đội bóng được xem là ứng cử viên vô địch. Bỉ có thể là chú ngựa ô của giải năm nay với một loạt cầu thủ giỏi, nhưng nếu đội bóng này đăng quang thì chưa chắc Bóng vàng sẽ thuộc về Eden Hazard. ĐT Bỉ không xây dựng lối chơi quanh Hazard, cũng như Đức không làm điều đó với Mesut Oezil, hay Pháp với Paul Pogba.

Tóm lại, khó trông chờ một cầu thủ nổi lên vượt trội hẳn phần còn lại, để việc bình chọn Cầu thủ xuất sắc nhất EURO 2016 không gây nhiều tranh cãi. Giải vô địch châu Âu năm nay có nhiều tiền vệ giỏi, đây là dạng dễ giành Bóng vàng nhất vì hàng tiền vệ vẫn thường là mấu chốt quyết định thành bại của một đội bóng. Hiện tại bóng đá châu Âu không có nhiều hậu vệ giỏi xuất chúng, nên Bóng vàng cũng có thể gạch tên họ.

Thủ môn thì thường phận mỏng, nên ngay cả Manuel Neuer cũng khó hy vọng nhiều. Chỉ có thể trông chờ vào sự nổi lên của các tiền đạo. Bóng đá cần bàn thắng và tiền đạo thường là những người ghi bàn dễ dàng nhất. Khổ nỗi, các đội tuyển Pháp, Tây Ban Nha, Đức, Italia lại không có siêu tiền đạo, nhưng lại có những siêu tiền vệ có thể sắm vai tiền đạo, như Mueller, Griezmann, Fabregas… Hãy đặt niềm tin vào họ!