Thất bại 0-1 của Bỉ trước Slovakia vào thứ Hai về mặt thống kê là cú sốc lớn nhất trong 64 năm của giải vô địch châu Âu, khi đội xếp hạng thứ ba thế giới đã chịu khuất phục trước đội xếp hạng 48 thế giới.
Vị trí cao của Bỉ không thực sự tương quan với vị thế hiện tại của đội bóng này, một đội bóng vẫn đang trong quá trình xây dựng lại sau thảm họa World Cup 2022 và chịu đựng những cơn đau ngày càng tăng đi kèm với sự thay đổi của đội hình.
Đây không phải là một đội tuyển Bỉ có thể so sánh với năm 2014 hoặc 2018. Ở Brazil một thập kỷ trước, họ có 4 trung vệ là Jan Vertonghen, Thomas Vermaelen, Vincent Kompany và Toby Alderweireld. Cả 4 đều ở đẳng cấp cao và được sử dụng đồng thời. Và nên nhớ, xu hướng sử dụng 4 trung vệ giăng ngang mới chỉ được Man City và Arsenal sử dụng thành công trong những năm gần đây.
Nhưng sau 10 năm, mọi thứ đã khác. Ở trận gặp Slovakia, hàng thủ của Bỉ gồm có Timothy Castagne và Wout Faes — hai hậu vệ đã xuống hạng khỏi Premier League với Leicester City cách đây hơn một năm. Trung vệ lệch trái là Zeno Debast mới 20 tuổi và hậu vệ trái là Yannick Carrasco. Cầu thủ 30 tuổi hiện đang chơi cho Al Shabab ở Saudi Arabia. Carrasco được biết đến với khả năng thích nghi của mình, nhưng anh chưa bao giờ được coi là một lựa chọn nghiêm túc ở vị trí hậu vệ trái thuận chân phải.
Bỉ vẫn có một loạt tài năng ở hàng tiền đạo nhưng vào năm 2018, có thể nói họ sở hữu bộ ba xuất sắc nhất trong bóng đá quốc tế, với Eden Hazard, Kevin De Bruyne và Romelu Lukaku.
Hazard giờ đã giải nghệ và mặc dù De Bruyne vẫn là một trong những cầu thủ sáng tạo nhất của bóng đá thế giới, nhưng giống như Lukaku, anh đã ngoài 30 và bị chấn thương hành hạ trong những năm gần đây. ĐT Bỉ phải được điều chỉnh để phù hợp với điểm mạnh và hạn chế về thể chất của họ.
HLV Domenico Tedesco đã tìm cách thực hiện điều đó trước Slovakia bằng cách sử dụng đội hình bất đối xứng khi không có bóng, đẩy Carrasco lên cao hơn ở cánh trái và để Jeremy Doku xuống vị trí hậu vệ cánh phải để tạo thành đội hình 3-4-3. Điều đó cho phép Leandro Trossard dâng cao, chia sẻ khối lượng công việc với De Bruyne và Lukaku.
Thực tế thì ngoài bàn thua do đường chuyền hỏng của Orel Mangala, Bỉ là đội chơi tốt hơn và đã tạo ra nhiều cơ hội một cách nhất quán.
Họ trông năng động hơn nhiều so với hình ảnh ở Qatar, nơi họ chỉ ghi được một bàn thắng và sớm dừng chân ngay từ vòng bảng. Điều quan trọng là De Bruyne trông sắc sảo và có nhiều khoảnh khắc đẳng cấp. Chỉ có sự đen đủi mới khiến anh không thể ghi bàn vào lưới Slovakia.
Vấn đề nằm ở đường chuyền cuối cùng và cách dứt điểm. Lukaku đã bị VAR từ chối hai lần và cũng đã bỏ lỡ một số cơ hội rất ngon ăn.
Chia sẻ trước trận gặp Romania, Vertonghen cho biết: "Chúng tôi xứng đáng giành chiến thắng trước Slovakia. 3 năm trước, ở trận đấu với Italia, chúng tôi đã bị áp đảo và không có cơ hội nào. Bây giờ không còn như vậy nữa. Chúng tôi đã có cơ hội và hai bàn thắng đã bị từ chối. Chúng tôi vẫn còn hai trận đấu nữa. Chúng tôi sẽ cố gắng vượt qua vòng loại. Chúng tôi đã không để thủng lưới nhiều trước Slovakia và chỉ không tận dụng được cơ hội của mình".
"Tôi chắc chắn 100 phần trăm rằng chúng tôi sẽ còn tiến bộ hơn nữa. Ở Qatar, chúng tôi đã bị áp đảo về mặt thể chất trước Canada hay Morocco, nhưng bây giờ mọi chuyện đã khác".
Sau trận thua Slovakia, De Bruyne là cầu thủ cuối cùng rời sân. Anh đã xin lỗi người hâm mộ. Tiền vệ này cùng với các đồng đội sẽ có 2 trận đấu nữa để không lặp lại thất bại tại Qatar. Và thái độ của anh cũng khác hẳn so với khi Bỉ để thua 0-1 trước Canada hai năm trước.
"Không có cơ hội nào, chúng tôi đã quá già rồi", anh nói sau trận thua Canada, khi được hỏi liệu đây có phải là năm vinh quang cho thế hệ vàng đang lụi tàn hay không. "Tôi nghĩ cơ hội của chúng tôi là năm 2018. Chúng tôi có một đội bóng tốt, nhưng đang già đi. Chúng tôi đã mất một số cầu thủ chủ chốt. Chúng tôi có một số cầu thủ mới giỏi, nhưng họ không ở đẳng cấp của những cầu thủ khác vào năm 2018. Tôi coi chúng tôi như những kẻ ngoài cuộc ở kỳ World Cup này".
Khi Bỉ thua Morocco 0-2 ở trận đấu sau đó, Vertonghen đã chỉ trích sự bi quan của đồng đội. "Tôi đoán là chúng tôi tấn công tệ vì chúng tôi cũng đã quá già ở hàng tiền đạo", anh nói.
Việc bị loại ngay từ vòng bảng đã dẫn đến hậu quả là căng thẳng giữa một số thành viên cấp cao của đội. Nhưng HLV Tedesco đã loại bỏ được sự căng thẳng đó.
Những cựu binh vẫn được triệu tập. Nhưng chỉ có De Bruyne và Lukaku góp mặt trong trận mở màn. Thibaut Courtois đã bị loại hoàn toàn khỏi đội hình sau khi công khai bất hòa với Tedesco. Tương tự là Alderweireld và Dries Mertens
Tedesco đã tìm cách mở ra một kỷ nguyên mới. Nhưng điều đáng nói là chỉ sau một trận đấu, đã có những lời bàn tán về việc liệu Vertonghen và Axel Witsel có nên đá chính hay không.
Đội bóng này không có vẻ như đang trên bờ vực của sự bi kịch nhưng cũng không giống một đội bóng mới sẵn sàng trở thành nhà vô địch châu Âu.
