Chỉ tồn tại trong 70 năm, nhưng những thành tựu mà Liên Xô đã làm được trong khúc ca đoản mệnh ấy đều là những công tích kỳ vĩ khó lặp lại. Từ vũ trụ, âm nhạc, quân sự, các môn khoa học cơ bản cho đến thể thao, Liên Xô đều đạt được những thành công chói lọi, góp phần định hình nên thế giới. Trên bình diện bóng đá, chiếc áo màu áo đỏ với dòng chữ trắng CCCP chinh chiến ở các kỳ EURO và World Cup, là ký ức khó quên của người yêu bóng đá thế hệ trước.
Nhưng có một điều khá thú vị. Dẫu là siêu cường, và thậm chí đã từng đứng ra tổ chức Thế vận hội Olympic Moskva 1980, thì Liên Xô lại chưa từng tổ chức một VCK EURO hay World Cup nào. World Cup 2018 tới đây, mới là lần đầu tiên giải vô địch bóng đá thế giới được tổ chức tại một quốc gia thuộc Liên Xô cũ. Việc Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa được World Cup về cho nước Nga, chính là một thắng lợi của quốc gia kế thừa Liên bang Xô Viết. Và đương nhiên, người Nga rất muốn chứng minh với thế giới họ sẽ đem đến điều gì.
Minh chứng là tối nay, xứ sở bạch dương đã dành cho những Messi, Dybala, Aguero… một sự tiếp đãi rất nồng hậu khi tổ chức trận giao hữu ở Luzhniki. Đây là một sân khấu của lịch sử. Tên cũ của Luzhniki là Sân vận động Trung tâm Lenin - nhà lãnh tụ vĩ đại của Cách mạng tháng 10. Lịch sử đã đi qua với những đổi thay, nhưng thảm cỏ dưới sân là chứng nhân cho những thăng trầm của nước Nga vĩ đại. 38 năm trước, Luzhniki là sân khấu chính của Thế vận hội mùa hè năm 1980, và bây giờ, cũng sẽ là nơi diễn ra các trận đấu quan trọng nhất của World Cup 2018.
Đội tuyển Nga không còn “nhện đen” Lev Ivanovich Yashin, cũng chẳng còn Quả bóng vàng 1975 Oleg Blokhin. Câu chuyện Liên Xô với những ngày góp mặt ở tứ kết, bán kết hay chung kết các kỳ Euro, World Cup chỉ còn là âm hưởng. Nơi đây, còn lại một nước Nga đơn giản và bao lần bị loại ngay từ vòng bảng kể từ sau năm 1991. Một điều rất sâu xa trong lòng người dân Nga, họ cũng khát khao về bóng đá như trong chính trị, kinh tế, đó là tinh thần muốn đòi lại những gì đã mất của quá khứ.
Bóng đá Nga rất tiềm năng. Không giống như Mỹ, bóng đá Nga có một lịch sử vinh quang. Về kinh tế, họ được những nhà tài phiệt chống lưng. Phong cách của các cầu thủ Nga đều rất hào hoa, đầy kỹ thuật. Tuy nhiên, lại mang thiên hướng biểu diễn. Để ý các cầu thủ bóng đá nước Nga rất dễ chấn thương, và đa số thường nằm ở các ngôi sao tuyến giữa. Đấy là vì họ “duy mỹ”quá. Trong một thế giới bóng đá thiên về thể lực và sức mạnh. Khi các cầu thủ hướng về cái đẹp thì đồng nghĩa với việc đã cho phép đối thủ làm tổn thương đôi chân mình. Tuy vậy, đó chỉ là thứ yếu. Điều quan trọng nhất, bóng đá Nga thất bại vì họ không được một tầm vóc như Valery Lobanovsky vĩ đại dẫn lối nữa. Ông là bộ óc chiến thuật định hình nên bóng đá Đông Âu.
Tối nay, nước Nga sẽ chào thế giới rất hoành tráng. Và có lẽ mùa hè năm sau, đội tuyển Nga sẽ làm được điều gì đó. Nhưng đấy chỉ là nhất thời nếu như người Nga không tìm thấy được một Valery Lobanovsky mới, để đánh thức chú gấu Nga đang chìm trong giấc ngủ mùa Đông.
