Danh hiệu đầu tiên mà CLB Manchester City kiếm được dưới sự dẫn dắt của HLV Pep Guardiola là Cúp Liên đoàn Anh 2018. Bàn thắng đầu tiên trong cuộc chinh phục ấy diễn ra như thế nào?
Bắt đầu từ quả giao bóng, các cầu thủ Man City chuyền lui rồi lại chuyền tới, chuyền ngắn rồi lại chuyền dài, chuyền cả về cho thủ môn để... triển khai tấn công. Cứ thế, họ chuyền bóng tổng cộng 52 lần, qua chân toàn bộ 11 cầu thủ đội nhà trên sân, trong 2 phút rưỡi, mãi cho đến lúc... ghi bàn. Cầu thủ đầu tiên của West Brom (không tính thủ môn) chạm được vào quả bóng là một trong các cầu thủ chuẩn bị thực hiện... quả giao bóng giữa sân.
Và dĩ nhiên, với một đội mạnh như Man City thì trận ra quân ở Cúp Liên đoàn Anh chẳng bao giờ là màn trình diễn của đội hình chính. Pha ghi bàn sau 52 đường chuyền liên tiếp kia, do vậy, không phải là một sản phẩm “chuẩn Man City”. Đấy là sản phẩm của Pep. Với bất kỳ cầu thủ nào, đội hình nào trong tay, thì Pep cũng sẽ huấn luyện cách chơi như vậy.
Hóa ra, cái gọi là tiqui-taca lừng danh cách đây gần chục năm là “của Pep”, hơn là “của Barcelona”? Trong khi Guardiola quảng bá sản phẩm của mình khắp từ Bayern Munich tới Man City, vô địch từ Bundesliga tới Premier League (và vô địch với các kỷ lục đi kèm, liên quan chặt chẽ đến lối chơi đặc trưng của mình), thì Barcelona trải qua 4 đời HLV khác nhau, với những cách chơi cũng khác hẳn nhau.
Tiqui-taca chìm vào quên lãng từ lúc nào không hay. Hoặc nó được Pep... định nghĩa lại, ở nơi khác, gắn với những hình ảnh minh họa khác. Một ngày nào đó, có khi Tòa án thể thao quốc tế (CAS) phải mở một phiên xử đặc biệt, để xác định chủ sở hữu đích thực của tiqui-taca, nhất là trong cái thời buổi mà đồng tiền ngày càng làm cho những suy nghĩ về vấn đề bản quyền trở nên lệch lạc, tanh tưởi hơi đồng như bây giờ!
Nói... đùa thế thôi. Tiqui-taca trước tiên là một sản phẩm... tưởng tượng, của báo giới. Ai, hoặc đội nào, đá Tiqui-taca chuẩn nhất? Nếu có một cuộc tranh cãi như vậy thì chiến thắng cuối cùng có thể thuộc về bất cứ đội bóng nào - ở Mozambique hay Antigua đều được. Cũng như Trạng Quỳnh thi vẽ rồng vậy. Làm gì có con rồng thật trên đời mà đối chiếu xem vẽ chuẩn hay không chuẩn!
Trong cơn cuồng si tiqui-taca, người ta không ngần ngại lần ngược lịch sử những vài chục năm để chỉ ra rằng huyền thoại bóng đá Hà Lan Johan Cruyff - hồi đầu thập niên 1970 - mới là tác giả đầu tiên của cách chơi thêu hoa dệt gấm mà Barcelona thể hiện trong thời Guardiola. Vậy, trước khi bay bổng với Andres Iniesta hoặc Xavi đang ở đỉnh cao phong độ, dưới sự huấn luyện của Pep, Barcelona gặt hái những gì từ cái phát minh vĩ đại của Cruyff?
Người ta quên, thậm chí không hề biết, rằng Barcelona từng có hẳn một giai đoạn dài chỉ là đội “vứt đi”, xét cả về thành tích lẫn cách chơi (và dĩ nhiên phải xét trong đẳng cấp cao của bóng đá đương thời). Họ chỉ lên ngôi vô địch La Liga 2 lần trong 30 năm (1961 đến 1990).
Sau khi chia tay Pep Guardiola, Barcelona được gì? 14 danh hiệu các kiểu trong 6 mùa bóng. Có cả thành tích “ăn ba” gồm chức vô địch Champions League danh giá. Luis Enrique chẳng cần triết lý tiqui-taca để có đến 9 danh hiệu đủ loại trong 3 mùa bóng. Ernesto Valverde ngay trong mùa bóng đầu tiên (với hàng loạt khó khăn) đã có “cú đúp”. Chơi kiểu gì cũng có thể vừa thành công, vừa đẹp mắt. Tiqui-taca nào, khi Valverde mua về cầu thủ từ giải VĐQG Trung Quốc?
