Bạn muốn trở thành một HLV? Việc đầu tiên là phải ghi danh một khóa đào tạo huấn luyện. Ở đó, bạn phải học theo một giáo án. Bạn có biết rằng, giáo án đào tạo HLV ấy do chính Marcelo Bielsa xây dựng và phát triển? Đó là một người có biệt danh là El Loco - Người Điên, chỉ có sự nghiệp cầu thủ vô cùng ngắn ngủi.
Nhưng Bielsa hơn người khác ở cái đầu thông tuệ và nhãn quan khoa học. Ông biến bóng đá thành một trận cờ vua mà HLV là một kỳ thủ đạt đẳng cấp đại kiện tướng với mọi chỉ số IQ và Elo cực cao.
Bielsa cực kỳ coi trọng khoa học và tri thức trong công tác huấn luyện
Năm 1997, để chuẩn bị cho buổi phỏng vấn xin việc vị trí HLV trưởng Velez Sarsfield, Bielsa đã chuẩn bị hơn 50 file ghi hình liên quan đến việc huấn luyện CLB sao cho hiệu quả nhất.
Bielsa là người đưa ra ý niệm về sơ đồ 4-3-3 mới mẻ, lấy trọng tâm là hai cầu thủ bám biên và sẵn sàng chuyển sang 3-4-3 khi cần thiết khi dẫn dắt Newell's Old Boys vào đầu thập niên 1990. Đây là một ý tưởng quá mới, khiến mọi người cảm thấy điên rồ và sợ hãi.
Nhưng rồi tất cả đều phải ngả mũ kính nể. Trong hai năm dẫn dắt Newell's Old Boys, Bielsa đã đem về 2 chức vô địch Apertura và Clausura và trở thành nhà vua của bóng đá Argentina.
Những cuốn sách của ông về bóng đá trở thành cẩm nang cho giới HLV
Đó là nhờ chiến thuật 4-3-3 cùng cách huấn luyện tấn công, phòng ngự, phối hợp khu vực, phá bẫy việt vị... bằng hàng trăm tình huống giả định mà cái đầu bác học của Bielsa có thể nghĩ ra.
Và trên hết, ông đem tính kỷ luật cao, phương pháp khoa học, và những tư duy uyên bác vào bóng đá. Chụp màn hình, phân tích hình ảnh, bao quát trận đấu bằng bản đồ và tài liệu, phân tích đối thủ bằng thống kê và băng hình... tất cả những điều đó đều được các HLV ngày nay làm, nhưng hồi xưa chỉ có mình Bielsa.
“Ông ấy đã thay đổi tất cả”, học trò cũ của ông - Tata Martino, cựu HLV của Barca và Argentina, nói về người thày của mình - “Những bài tập bóng ngắn không còn mới mẻ. Ngày nay, nó là kim chỉ nam của mọi đội bóng. Nhưng ở những năm 1990, đó là một phát minh vĩ đại”.
Pep coi Bielsa là HLV giỏi nhất thế giới, là người giúp cầu thủ và HLV ngày càng tốt hơn
Bielsa tóm gọn tinh hoa bóng đá của mình trong 4 từ: Tập trung, Cơ động, Quay vòng và Tùy biến. Trong đó, Bielsa rất mực coi trọng yếu tố Tùy biến. Khi tình huống thay đổi, lập tức con người cũng phải thay đổi để thích ứng và không bị động. Chính vì thế, ông luôn yêu cầu các cầu thủ của mình luôn ở trạng thái tùy biến.
Có thể khẳng định, Bielsa khơi mở lăng kính bóng đá mới cho những người làm nghề huấn luyện. Đó là lăng kính khoa học thuần túy, mọi yếu tố đều được phân tích cặn kẽ, rốt ráo để đưa ra những kết luận cuối cùng đầy thuyết phục.
Không chỉ có Pep, mà còn rất nhiều HLV lớn khác coi Bielsa là bậc thày của mình
Tất nhiên, không phải tư duy nào của Bielsa cũng đem lại kết quả tích cực, bởi nếu không, ông đã không lẹt đẹt về mặt thành tích như thế. Tuy nhiên, ông là người khai sơn phá thạch tạo nên hướng đi mới, và đấy chính là di sản đồ sộ mang tính truyền cảm hứng cho lớp lớp HLV kế cận.
Rất nhiều HLV được ca tụng bằng mỹ từ "Bậc thày chiến thuật" khi đem về vô số vinh quang. Nhưng cũng có HLV được coi là "Bậc thày của những bậc thày chiến thuật" dù không đạt được thành tích cụ thể đáng kể nào. Marcelo Bielsa là một người như thế, bởi tư tưởng của ông đã làm thay đổi cả thế giới bóng đá trong khoảng 30 năm qua.
