Ngày xửa ngày xưa, có một thế hệ vàng của Bỉ. Mở đầu như vậy cho giống với một câu chuyện cổ tích chẳng bao giờ thành sự thật. Công chúng đã nghe về sự thất bại của họ quá nhiều lần, đến mức không thể đếm xuể. Thế hệ của Eden Hazard, Romelu Lukaku, Kevin De Bruyne, Thibaut Courtois, Dries Mertens... tất cả những nhà vô địch, hoặc những cầu thủ vĩ đại ở cấp CLB, đã hình thành một đội quân có tiềm năng hủy diệt diện rộng, nhưng chưa bao giờ thực sự chiến thắng. Có một chút gì đó giống như Nam Tư trước khi tan rã.

Một ngày đáng nhớ trong quá trình đập tan sự "ảo tưởng" về Bỉ có thể được xác định vào ngày 2/7/2021. Một đêm ở Munich, khi Nicolo Barella và Lorenzo Insigne kéo Italia vào bán kết EURO trong sự bất lực của Quỷ đỏ. Một mốc quan trọng khác là ngày 1/12/2022, một năm rưỡi sau đó: Bị Croatia cầm hòa không bàn thắng, Bỉ bị loại ngay từ vòng bảng World Cup tại Qatar.

Sự khởi đầu

"Thế hệ vàng" của Bỉ được sinh ra khi nào? Trên thực tế, vào những năm đầu của thiên niên kỷ mới. Từ 2002, năm của World Cup đến 2014, ĐT Bỉ không tham dự bất kỳ giải đấu quốc tế nào. Không EURO, không World Cup, không có gì cả.

Nhưng chính trong thời gian đó, LĐBĐ Bỉ đã phát triển một cuộc cải tổ mạnh mẽ và sâu sắc. Các trường học và khu vực trẻ em bước vào sự cộng sinh. Mô-đun cơ bản của các đội trẻ trở thành 4-3-3, một biểu tượng của sự dũng cảm, táo bạo và khao khát chơi bóng đá tấn công. Khả năng rê dắt được đặt lên trước kết quả. Và đồng thời, một hệ thống quan sát nhánh được thiết kế cho phép phát hiện những tài năng tốt nhất ở cấp độ quốc gia, tiếp tục theo dõi chặt chẽ họ và khuyến khích sự phát triển của họ lên các cấp độ cao nhất.

Đây là cách mà những trụ cột tương lai của "Thế hệ vàng" được phát hiện. Bắt đầu với De Bruyne, rồi đến Lukaku. Và đây là cách, sau nhiều năm chờ đợi kiên nhẫn, những thành quả đầu tiên được thu hoạch: dưới sự hướng dẫn của Marc Wilmots, Bỉ cuối cùng cũng giành quyền tham dự một giải đấu lớn, cụ thể là World Cup 2014 tại Brazil.

Đỉnh cao và suy thoái

Tiềm năng của Bỉ trong những năm đó là rất lớn. World Cup 2014 là trải nghiệm đầu tiên, một cuộc phiêu lưu kết thúc ở tứ kết dưới tay Argentina, đội tuyển sau đó lọt vào trận chung kết. Tại Nam Mỹ, đội hình xuất phát của Wilmots bao gồm: Courtois; Alderweireld, Kompany, Van Buyten, Vertonghen; Witsel, Fellaini; Mertens, De Bruyne, Hazard; Lukaku. Và còn có Mignolet, Vermaelen, Moussa Dembélé, Origi, tài năng trẻ Januzaj. Một dải ngân hà thực sự.

EURO 2016 tại Pháp mang đến thất vọng lớn nhất. Một lần nữa, Bỉ đến giải đấu với tư cách một ứng viên vô địch trên lý thuyết. Từ trận ra mắt trước Italia của Antonio Conte, có điều gì đó không ổn. Azzurri chơi một trận đấu tuyệt vời và giành chiến thắng với 1 bàn thắng mỗi hiệp, đào những vết nứt đầu tiên vào niềm tin của một ĐTQG luôn đi kèm với sự tán dương của giới chuyên môn. Những niềm tin chắc chắn nhất sụp đổ ở tứ kết. Nhưng không phải trước Argentina, mà là trước Xứ Wales. 

Tổ chức lại sau một thất bại như vậy không dễ dàng, nhưng Bỉ dường như đã tái thiết mọi thứ. HLV mới, Roberto Martinez thay thế Wilmots, và tham vọng được nâng cấp. Tại World Cup trên đất Nga, Lukaku và các đồng đội một lần nữa thống trị bảng đấu với điểm số tuyệt đối. Họ gặp rủi ro lớn ở vòng 16 đội trước Nhật Bản nhưng lội ngược dòng từ 0-2 lên 3-2. Họ trải qua đêm đáng nhớ trước Brazil của Neymar, ĐT được đánh giá cao nhất, ở tứ kết: chiến thắng chung cuộc 2-1 là đỉnh cao thực sự của bóng đá Bỉ. Họ xứng đáng lọt vào bán kết World Cup sau 32 năm kể từ lần đầu tiên tại Mexico '86.

Nhưng Bỉ đã thua Pháp trước ngưỡng cửa Thiên đường và chiến thắng trước Anh ở trận tranh hạng ba ngỡ tưởng là sự khởi đầu, ai dè là sự kết thúc của chu kỳ thành công. Ngay cả khi chưa ai nghi ngờ, Bỉ vừa leo lên điểm cao nhất của câu chuyện dở dang về "Thế hệ vàng".

Quá nhiều ngôi sao

Vậy điều gì đã xảy ra, trong một hệ thống có khả năng tập hợp nhiều cầu thủ tài năng như vậy trong cùng một ĐT? Trong nhiều năm, Bỉ tự hào về những De Bruyne, Hazard, Lukaku, Mertens, Courtois. Cộng thêm Kompany, Vertonghen, Vermaelen, Witsel, Fellaini, Carrasco, Meunier. Bọn họ đều thi đấu cho những đội bóng hàng đầu châu Âu, từ Real Madrid đến Man City, qua Barcelona, ​​MU và Inter.

Nguyên nhân chính có thể được tìm thấy trong việc không thể hình thành một khối thống nhất thực sự, bất chấp sở hữu nhiều tài năng đơn lẻ ở đẳng cấp cao nhất. Nếu đúng là tổng thể tạo nên tổng thể, thì Bỉ chưa bao giờ tìm thấy tổng thể thực sự. 

“Bỉ giống như PSG", Radja Nainggolan, người thường bị bỏ lại trong cái bóng của những đồng đội, đã nói với podcast Gurulandia. “Chúng tôi có Lukaku, Hazard, De Bruyne, Courtois. Chúng tôi có rất nhiều. Khi bạn đặt tất cả những cầu thủ này lại với nhau, có quá nhiều sự nổi bật. Mọi người đều muốn trở thành người hùng. Nó không phải lúc nào cũng diễn ra theo cách tốt nhất. Tất cả đều là những ngôi sao, mọi người đều muốn vai trò của mình quan trọng nhất và mọi thứ không diễn ra như lẽ ra phải vậy".

Nội bộ căng thẳng

Để bổ sung cho tất cả những điều này, trong những năm đó, có một sự căng thẳng liên tục dường như bao trùm ĐT Bỉ. Một phần phản ánh chính sách giữa người Flemish và người Walloons, hai linh hồn của đất nước.

Nainggolan không hề che giấu sự thất vọng của mình khi các nhà báo trêu chọc anh về chủ đề này. Nhưng căng thẳng cũng có thể biểu hiện theo những cách khác, kỳ quặc hơn: như khi De Bruyne và Courtois chấm dứt tình bạn do cô bạn gái. Hai người, từng rất thân thiết, đối xử lạnh nhạt với nhau khi họ buộc phải sống chung một phòng thay đồ.

Làm sao có thể quên được cuộc tranh cãi giữa chính Courtois và HLV Domenico Tedesco trong những tuần trước EURO 2024? Thủ môn của Real Madrid công khai tuyên bố rằng anh sẽ không tham gia giải đấu, Tedesco thì nói Courtois không hề liên lạc với ông. Courtois gọi Tedesco là "Kẻ nói dối" trên mạng xã hội. Kết quả: Thibaut thực sự không đến Đức, dù vừa giành chiến thắng trong trận chung kết Champions League.

Thời gian trôi qua

Trong tất cả những điều này, thời gian là thứ ổn bất biến. Giải đấu này đến giải đấu khác, thất bại này đến thất bại khác, cơ hội này đến cơ hội khác, Bỉ hiểu rằng họ đã để tuột mất thời cơ duy nhất để viết tên mình vào hàng ngũ tinh hoa của bóng đá. 

Ngôi sao sáng nhất trên bầu trời, Eden Hazard, thực tế đã gián đoạn sự nghiệp của mình khi chuyển từ Chelsea đến Real Madrid vào mùa hè năm 2019. Vào năm 2022, ngay sau trận hòa 0-0 với Croatia đánh dấu sự kết thúc cuộc phiêu lưu của Bỉ ở Qatar, anh đã tuyên bố chia tay ĐTQG.

Trung vệ Vincent Kompany, hiện là HLV của Bayern, đã làm điều tương tự trước đó, chơi giải đấu cuối cùng của mình ở Nga. Lukaku, vẫn là chân sút hàng đầu trong lịch sử của Quỷ đỏ, vẫn luôn là cái bóng của chính mình so với phiên bản ở Inter. Và những năm tháng cũng bắt đầu trôi qua đối với tất cả mọi người: Mertens, một De Bruyne ngày càng dễ bị tổn thương về thể chất, và sau đó là Vertonghen, Vermaelen, Alderweireld. Trong khi Courtois, như đã nói, đã tự nguyện rút lui khỏi bất kỳ cuộc thảo luận nào, ít nhất là cho đến khi HLV không còn là Tedesco.

Một "Thế hệ vàng" mới?

Không nhiều cầu thủ của "Thế hệ vàng" còn lại. De Bruyne đã ở bên kia sườn dốc sự nghiệp; Lukaku cũng vậy. Trong số các cầu thủ của Tedesco, chỉ có hai người là một phần của đội hình được Martinez đưa đến Nga năm 2018: thủ môn Casteels và tiền vệ Tielemans.

“Họ sẽ thiếu một số cầu thủ mạnh", Luciano Spalletti nói trước trận tái đấu ở Brussels, "nhưng họ có những người khác thậm chí có thể giỏi hơn trong tương lai. Họ rất sắc sảo, đặc biệt là trong các tình huống một đối một, và trên các cánh, họ có những cầu thủ giỏi rê dắt, họ là một trong những người giỏi nhất ở châu Âu. Họ có chất lượng ở khắp mọi nơi, họ có những cầu thủ chơi trong những đội bóng hàng đầu châu Âu và họ đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng FIFA, trong khi chúng tôi đứng thứ 10”.

Spalletti không tiếc lời đề cao đối thủ, trước khi bàn thắng duy nhất của Tonali đánh sập đội chủ nhà, qua đó gia tăng nghi ngờ về một tương lai tươi sáng của bóng đá Bỉ.

Bỉ bây giờ chứa đầy không gian cho những người trẻ. Nhưng có thể tin vào ai? Charles De Ketelaere, tái sinh ở Bergamo nhưng vắng mặt vì chấn thương? Hay Lois Openda và Johan Bakayoko, tiền đạo và tiền vệ cánh của Leipzig và PSV? Hay hậu vệ đôi mươi Zeno Debast đã được Tedesco triệu tập cho EURO? Tài năng mới nổi Jeremy Doku có lẽ nhận nhiều kỳ vọng nhất, nhưng bản thân anh mẫn cảm với chấn thương. Leandro Trossard của Arsenal không còn trẻ nữa và cũng chưa bao giờ vươn tới tầm ngôi sao hạng nhất.

Thôi thì vì mọi lý do, đã đến lúc nên dẹp khái niệm "Thế hệ vàng" để nền bóng đá Bỉ dễ thở và thực tế hơn một chút.