Và Arsenal chiếm ngôi vô địch dù đồng điểm, đồng cả hiệu số bàn thắng, bại với đội á quân Liverpool. Chức vô địch năm 1990 thuộc về Liverpool, nhưng đến năm 1991 thì Arsenal lại đẩy Liverpool xuống vị trí á quân. Năm sau, Premier League ra đời, và Liverpool chưa từng đăng quang trong kỷ nguyên Premier League.

Đấy là một Liverpool thống trị quê hương bóng đá suốt 2 thập kỷ. Từ năm 1973 đến năm 1991, chỉ có một lần Liverpool không nằm trong Top 2 tại Anh, và đấy là năm mà Liverpool đoạt Cúp C1 châu Âu (1981). Có nghĩa: Arsenal chính là đội mạnh đã hạ bệ và chôn vùi tượng đài Liverpool trong làng bóng Anh vào đầu thập niên 1990. Và đấy là một “boring Arsenal”. Trong suốt 9 năm cầm quân, HLV danh tiếng George Graham đã làm nên một Arsenal... cực kỳ tẻ nhạt nhưng lại vô cùng mạnh mẽ. Ngoài những danh hiệu VĐQG và Cúp FA, Graham còn đem về cho Arsenal chiếc cúp hiếm hoi ở trận địa châu Âu (Cúp C2 năm 1994).

Arsenal bất đắc dĩ sa thải Graham vào năm 1995 vì một scandal tiền bạc. Một năm sau, Arsene Wenger xuất hiện, và lịch sử được viết tiếp theo một hướng khác. Tiếp quản hàng thủ gồm toàn lão tướng tuổi “băm” (David Seaman, Lee Dixon, Nigel Winterburn, Tony Adams, Martin Keown, Steve Bould - đều là những danh thủ trong làng bóng Anh), Wenger dần dần thay từ hình ảnh đến lối chơi, làm nên một Arsenal... đẹp nhất trên sân cỏ Anh.

Bản chất của Arsenal là hiệu quả hay vẻ đẹp? Chắc chắn giới trẻ sẽ chỉ nhìn vào triều đại Wenger và chọn vế sau. Nhưng đấy đâu phải là “Arsenal gốc”. Arsenal đã lừng lẫy danh tiếng như thế nào trước khi Wenger xuất hiện? Và bao nhiêu cổ động viên trung niên vẫn còn nhớ rõ hàng thủ chắc nịch do Graham xây dựng gánh vác Arsenal? Hẳn là không ít.

Bây giờ, Arsenal bước vào thời kỳ mới, dưới sự dẫn dắt của HLV Unai Emery. Cùng với giám đốc tuyển trạch Sven Mislintat (mà Wenger tỏ ra bất hợp tác), Emery tăng cường thủ môn Bernd Leno, 2 hậu vệ Stephan Lichtsteiner, Socratis Papastathopoulos, tiền vệ trụ Lucas Torreira, chưa kể tiền vệ trẻ Matteo Guendouzi cũng có thể chơi phòng ngự. Ngược lại, Arsenal hầu như không có bất cứ sự tăng cường nào nơi hàng công.

Ai cũng biết rõ: Wenger trước đây mua cầu thủ mới cho Arsenal rất nhiều (và ông đặc biệt thành công với khả năng phát hiện những “viên ngọc thô”). Nhưng Wenger chưa bao giờ tăng cường đến 4 cầu thủ phòng ngự cùng lúc, càng không có chuyện ông chỉ tăng cường cầu thủ phòng ngự mà không tuyển mộ cầu thủ tấn công.

Một vài dấu hiệu ban đầu dĩ nhiên chưa đủ để kết luận về cả một triết lý hoặc quan điểm lớn. Dù sao đi nữa, bước đầu tiếp cận của Emery cũng đã cho thấy ông chủ trương rà soát hàng thủ, lấy phòng ngự làm nền tảng cho việc xây dựng Arsenal. Nhìn vào những gì diễn ra trước mùa bóng mới, người ta dễ liên tưởng đến một “boring Arsenal” của George Graham ngày xưa hơn là một Arsenal từng vô địch Premier League với thành tích bất bại trong suốt mùa bóng của Wenger.

Thật ra, dù muốn hay không, Emery cũng phải bắt đầu từ hàng phòng ngự. Arsenal của Wenger thủng lưới đến 51 bàn trong mùa giải 2017/18 - chỉ ít hơn 5 bàn so với các đội rớt hạng Swansea, West Brom; nhiều hơn hẳn so với đội yếu Burnley (39 bàn). Có đến 8 lần Arsenal thủng lưới 3 bàn trở lên ở Premier League. Đá ở sân nhà mà thủng lưới đến 3 bàn, trong 4 trận khác nhau, thì toàn giải chỉ có 3 đội: West Ham, Huddersfield... và Arsenal.

Xét trong đẳng cấp cao, cứ phải nói luôn: Arsenal còn phải khắc phục nhược điểm... về mọi mặt, may ra mới có thể tranh hùng với các đội bóng thành Manchester. Và tất nhiên, căng cơ nhất vẫn là bắt đầu từ hàng phòng ngự.