Năm 1801, trận đánh có tính chất quyết định giữa nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn đã diễn ra trên đầm Thị Nại, với chiến thắng cuối cùng thuộc về nhà Nguyễn. Trận thủy chiến ác liệt nhất lịch sử phong kiến Việt Nam đã kết thúc với cảnh khói lửa ngợp trời hỏa thiêu đoàn thủy binh hùng mạnh của Tây Sơn. Vậy là, chỉ 2 năm sau khi Quang Trung mất, nhà Tây Sơn đã sụp đổ. Dẫu cho kể cả khi Ngài mất đi, nhà Tây Sơn vẫn còn nguyên bộ máy quân sự mạnh mẽ và khổng lồ. “Ngũ hổ tướng” Võ Văn Dũng, Trần Quang Diệu vẫn còn đó, các quân sư Ngô Thì Nhậm, Phan Huy Ích... vẫn là những bộ óc xuất sắc phục vụ dưới bộ máy Quang Toản hoàng đế. Nhưng chỉ cần Quang Trung mất đi, bộ máy đó lại sụp đổ nhanh chóng. 

Rất nhiều lý do được đưa ra và hội tụ về một lý do là cái chết của Ngài. Những hạn chế trong bộ máy, hay các mâu thuẫn trong nội bộ của Tây Sơn trước đó hoàn toàn bị Quang Trung phong tỏa. Sau khi Ngài ra đi, các hạn chế và mâu thuẫn đó nổ ra mà lại không có ai chặn lại. Cuối cùng, Tây Sơn sụp đổ. Đấy không chỉ là lịch sử, mà còn là quy luật chung của cuộc đời, về những triều đại sống dựa vào một người.

Quy luật ấy không chỉ đúng với lĩnh vực lịch sử. Nó có thể chiêm nghiệm ở mọi lĩnh vực, mọi địa hạt của cuộc sống, và dĩ nhiên, kể cả  trong bóng đá. Khi Alex Ferguson rời khỏi Man United, nhiều người đã ví đội bóng này như một con tàu đắm. Vấn đề là khi con tàu đó đắm, thì người ta cần làm gì? Kiếm người bịt các lỗ thủng đó lại và cho tàu chạy tiếp, hay là cho đắm luôn để xây lại từ đầu? Những nhà hoạch định chính sách của Man United đã lựa chọn phương án thứ nhất là vá con tàu đắm bằng cách sử dụng các HLV mới và mua sắm liên tục. Nhưng họ quên mất một điều rằng con tàu mang tên Man United đã thủng từ trước, và chỉ có Alex Ferguson mới biết chỗ đó để tự tay vá nó lại. 

Khi ông nghỉ hưu, thì không có ai biết chỗ đó ở đâu để vá. Người ta vẫn phải nâng niu con tàu thủng lỗ chỗ đó, giữ lấy những thành tích trong khả năng cho phép. Chứ bạn nghĩ sao về việc một đội bóng sở hữu một tuyến giữa là những Anderson, Young, Cleverley, và bên trên là Welbeck có thể vô địch Ngoại hạng Anh? Nhưng xin thưa, đó là những cái tên trụ cột đã giúp Man United vô địch Premier League 2012/13, và trước đó có trận thắng 8-2 trước Arsenal cách đó một năm. 

Nằm trong tay Ferguson, những Cleverley và Welbeck được gọi là “The Class of '2012” phỏng theo cảm hứng từ “The Class of '92” của Beckham, Scholes… Nhưng sau khi Ferguson ra đi, Cleverley hay Welbeck hiện nguyên hình và bị bán tống bán tháo khỏi Old Trafford. 

Những HLV thông minh và thiên về an toàn như Mauricio Pochettino hay Pep Guardiola không hề muốn kế thừa di sản tuy vĩ đại mà lắm rủi ro của Alex Ferguson. Suốt hơn hai thập kỷ cầm quyền của Ferguson, chỉ có đúng 2 HLV công khai ý định thay thế ông, đó là “Gã đầu bạc” huyền thoại Marcelo Lippi của nước Ý, và người thứ hai chính là đương kim HLV của Man United: Jose Mourinho. 

Nhưng như ta đang được thấy, sau trận thua Tottenham 0-3, Mourinho đang đứng trước nguy cơ bị sa thải. Việc Man United sụp đổ, hay số phận các HLV của Man United vật vã sau khi Ferguson ra đi không phải là chuyện bất ngờ. Bất ngờ mới là chuyện những vị HLV đó “bám trụ” được quá 3 năm. Nếu Mourinho vượt qua được mùa giải bão táp này, và Quỷ đỏ tìm được giám đốc thể thao “hợp rơ” với Mourinho, ấy mới là lúc Man United ngẩng đầu trở lại, chứ không phải đem về được Zidane.