Thoạt nhìn, rút cuộc thì Liverpool của Klopp vẫn phải trở lại sơ đồ 4-3-3 quen thuộc. Trong trận quyết đấu tranh suất đi tiếp ở Champions League với Napoli, Liverpool chơi 4-3-3 với toàn bộ 6 tiền vệ và tiền đạo là những người đã chính trong trận chung kết Champions League mùa trước. Nhưng trên thực tế, Liverpool mùa này đã thay đổi rất nhiều về cách tấn công.

Phía trên vẫn là bộ ba tiền đạo khét tiếng mà ai cũng biết. Nhưng mùa này, Mohamed Salah đã xuất hiện nhiều hơn ở vị trí trung phong (so với mùa trước). Và riêng trong mùa này thì “Salah trung phong” chơi hay hơn (ghi 7 bàn, kiến tạo 2 bàn trong 6 trận) “Salah ở cánh phải” (ghi 3, kiến tạo 1 trong 9 trận).

Juergen Klopp phải thay đổi một mặt vì dĩ nhiên các đối thủ đã nghiên cứu và tìm khắc vô hiệu hóa Salah. Mặt khác, ông còn phải tìm chỗ cho Xherdan Shaqiri. Khi Shaqiri chơi ở cánh phải thì Salah vào giữa đá trung phong. Hệ quả là Roberto Firmino phải hy sinh cả vị trí quen thuộc lẫn vai trò quan trọng trong hàng công Liverpool. Các chỉ số tấn công của Firmino trong mùa này nhìn chung là đã giảm đều. Bây giờ, Firmino thường lùi về sâu hơn và làm những phần việc của một tiền vệ nhiều hơn.

Khán giả có thể chỉ trích hoặc cho rằng Firmino mùa này không còn xuất sắc như trước. Kỳ thực, đấy là do yêu cầu của lối chơi toàn đội, và Firmino đáng khen khi anh phải chấp nhận điều này. Giới chuyên môn, như Jamie Carragher, vẫn luôn đánh giá Firmino rất cao trong hệ thống chiến thuật chung của Liverpool. Cũng cần lưu ý: Liverpool đã dùng sơ đồ xuất phát 4-2-3-1 ở 5/16 vòng tại Premier League mùa này, sơ đồ 4-3-3 “chỉ” còn được dùng ở 9/16 vòng. Mùa trước, tần suất xuất hiện của hai sơ đồ vừa nêu lần lượt là 4/38 và 30/38. Trong cách chơi 4-2-3-1 thì Firmino đứng ở vị trí tiền vệ “số 10”.

Ngoài việc có thêm Shaqiri và nhu cầu đưa Salah vào giữa, Juergen Klopp còn phải thay đổi vị trí và vai trò quen thuộc của các ngôi sao tấn công trong đội hình Liverpool bởi một điều giản dị khác: trước sau gì cũng phải đến lúc các “chiến tướng” mệt mỏi Klopp cần phải “xoay tua” đội hình. Đây là tình trạng đã xảy ra trong mùa đầu tiên Klopp dẫn dắt Liverpool một cách trọn vẹn (Liverpool chỉ thắng đối thủ yếu Plymouth trong 10 trận đầu tiên của năm 2017).

Trước đây, mệt mỏi là điều tất yếu đối với các ngôi sao Liverpool, vì họ gần như chỉ chơi theo một cách: tấn công ào ạt, dựa vào tốc độ. Tiền vệ hoặc tiền đạo Liverpool đều phải “chạy và chạy”. Klopp từng nói: “Chúng tôi có thể không chơi hay nhất, nhưng chúng tôi phải chạy tốt nhất”. Bây giờ, Liverpool đã khác nhiều, khi có thêm Shaqiri. Đây là mẫu cầu thủ mà hàng công Liverpool trước đây thiếu hẳn, dẫn đến những trận thua vì đúng sự thiếu thốn này: những đường chuyền sáng tạo, thông minh. Liverpool rất cần có Shaqiri, và đấy cũng là lý do khiến Firmino đành chấp nhận hy sinh tầm quan trọng của mình.

Shaqiri chỉ là một trong 3 sự tăng cường đáng chú ý từ hàng tiền vệ trở lên ở Liverpool mùa này. Hai gương mặt mới đáng chú ý khác là Fabinho và Naby Keita. Thống kê chuyên môn cho thấy rất rõ vai trò của họ: Shaqiri là cây chuyền bóng quan trọng nhất ở hàng công. Keita là chuyên gia tấn công trực tiếp, bằng những cú đi bóng đột phá, còn Fabinho luôn làm tốt những việc cần làm trong lĩnh vực phòng ngự. Tất cả dẫn đến một khác biệt tổng thể, mà trong đó sự thay đổi cách tấn công chỉ là một hệ lụy. Liverpool bây giờ đã cân bằng hơn hẳn giữa công và thủ. Đấy không còn là một Liverpool chỉ tấ công ào ạt bằng tốc độ như trước nữa.

Tất nhiên, tấn công trên một nền tảng phòng thủ vững chắc thì đã quá khác so với việc toàn đội lao lên tấn công rồi. Có thể Liverpool ghi bàn không nhiều hơn, nhưng họ đang tấn công hay hơn so với chính mình mùa trước.