Bổ nhiệm một HLV người Anh cho ĐT Anh, trả cho ông mức lương cao chót vót, kiên nhẫn chờ đợi, bẽ bàng đón nhận thất bại, sa thải và tìm một HLV Anh khác thay thế. LĐBĐ Anh (FA) đã lặp lại cái vòng tròn luẩn quẩn này suốt nhiều năm qua mà không hề nhận ra vấn đề như chính cái tít bài gây sốc của cây bút Matthew Syed: “Phương pháp huấn luyện của người Anh đã thối rữa từ tận gốc rễ”.

Matthew Syed là phóng viên thể thao xuất sắc nhất nước Anh năm 2015. Năm ngoái, ông nhận được khá nhiều lời mời tư vấn cho các CLB lớn. Matthew dốc hết tâm huyết, nói về những dự định xa xôi, những phương pháp huấn luyện tiên tiến trên thế giới. Nhưng sau cùng “ông HLV đẩy tôi sang một bên và nói: Tôi không thể áp dụng phương pháp này. Bởi nếu tôi thua 3 trận tiếp theo, tôi sẽ bị sa thải. Xin lỗi, tôi không thể tập trung phát triển các cầu thủ trẻ. Để chiến thắng, điều duy nhất tôi làm là giữ phong độ của những cầu thủ lớn”.

Bản chất vấn đề đã ngay lập tức được chỉ ra. Những HLV người Anh bị áp lực thành tích quá lớn và nói như cách ví von của Matthew thì thay vì dạy một cầu thủ trẻ biết sử dụng tốt cả 2 chân, HLV Anh thường có xu thế nói: “Bạn không thể dạy một cầu thủ trẻ đá tốt chân không thuận của anh ta”.

Tầm nhìn của các HLV Anh rất ngắn hạn. Các kế hoạch của họ chỉ phục vụ cho một trận đấu mỗi tuần, trong khi một HLV thành công cần phải biết cách nâng tầm nhìn của mình lên quãng thời gian ít nhất 1 năm. Và cũng vì tầm nhìn hạn hẹp, hầu hết các HLV Anh đều cố gắng dập khuôn lối chơi của đội tuyển thành công gần nhất vào thời điểm họ được bổ nhiệm.

Ví dụ: Sau năm 1998, các HLV Anh muốn ĐT Anh đá theo phong cách của ĐT Pháp, sau năm 2010 thì học lỏm Tây Ban Nha, sau World Cup 2014 rập khuôn cách chơi của ĐT Đức. Không một ai nhận ra rằng, thành công không thể xây nếu bạn chỉ chuẩn bị vật liệu cho một hai năm. ĐT Đức vô địch World Cup 2014 nhờ chuẩn bị trong 10 năm ròng rã. 

Mới đây, FA đã cho chạy một chương trình khuyến khích các HLV trẻ tuổi đổi mới tư duy và điều đặc biệt là họ không thể bị ám ảnh bởi những tư duy ngắn hạn - mẫu HLV biết chiến thắng ở một cuộc marathon thay vì chỉ biết chạy nước rút. Đây là một tín hiệu tích cực, cho dù điều này thế giới đã làm từ cả chục năm trước.

Tuy nhiên, để chiến lược này có thể thành công, FA và Premier League phải phối hợp. Người Anh sở hữu một giải đấu rất giàu tính cạnh tranh, một môi trường quá tuyệt vời để đào tạo nên những HLV thành danh, nhưng ngay cả các ông chủ ở Premier League cũng làm việc theo tư duy ngắn hạn thì làm sao tạo ra được các HLV có tầm nhìn xa?