Năm ngoái, ngành Thể thao Anh quốc thông báo sẽ chi 85 triệu bảng cho dựa án: Phát triển Tài năng cho nước Anh. Ý tưởng đằng sau của Dự Án Tài Năng này là tạo ra một kế hoạch phát triển tài năng hiệu quả nhất thế giới – một suy nghĩ viễn tưởng, còn khó hơn bắn đại bác lên Mặt Trăng.
Tài năng là một khái niệm có thể lừa dối chúng ta bởi vì nó được thể hiện bằng những khả năng vô hình, mơ hồ. Những cuộc thi tìm kiếm tài năng thường chỉ đem lại những sản phẩm rẻ tiền, có thể thành công trong một giai đoạn ngắn và tắt ngóm khi công chúng thấy hết “hot”.
Khi nghĩ về một tài năng, chúng ta cần nhìn cảnh HLV Jose Mourinho cau có với Dele Alli một chút, một cầu thủ thực sự có điều gì đó để nói với chúng ta về tài năng và kỳ vọng, cũng như giới hạn của cả hai khái niệm này.
Đó là một tuần đáng khác trong sự nghiệp của Dele. Vào thứ Năm, anh được đá chính trong trận làm khách của Shkendija và đã thi đấu trong một giờ. Đỉnh điểm là một pha chạy từ vòng tròn trung tâm, lướt đi như một động cơ phản lực trước khi sút trúng vào một hậu vệ.
Khoảnh khắc tồi tệ nhất đến khi Shkendija thực hiện một quả phát bóng lên và người ta có thể nghe thấy Mourinho hét lên “Dele. Tập trung vào Dele! Chết tiệt thật”. HLV này đang thúc giục một cầu thủ từng 32 lần khoác áo Tam Sư, được biết đến như một mũi khoan nhồi uy lực.
Tài năng thực sự của Dele là gì và nó hoạt động như thế nào? Có người sẽ nói rằng, cuối cùng, tiền vệ này đã trở về đúng đẳng cấp, rằng truyền thông đã thổi phồng năng lực của Dele quá mức trong hai mùa giải đầu tiên tại Tottenham Hotspur.
Trên thực tế, Dele đã xây dựng được chỗ đứng, giành danh hiệu Cầu thủ trẻ PFA 2 năm liên tiếp và đạt đến đỉnh cao cách đây ba năm trong trận thắng 3-1 trước Real Madrid tại Wembley. Anh đã ghi 2 bàn trong đêm đó, sải bước đầy tự tin qua hàng thủ thủng lỗ chỗ và thiếu sức sống của Real. Dele sáng nhất trong đêm đó.
Khi đó, Dele mới 21 tuổi. Sau khoảnh khắc Real Madrid lẽ ra phải là một thời điểm bùng cháy của anh. Thế nhưng, 3 năm sau, ở tuổi 24, Dele đang trôi dốc một cách tệ hại. Chúng đã đi đâu rồi, những giá trị của Dele như sự hoạt bát, đường chạy như sao băng?
Tại thời điểm này, sự hiện diện của Mourinho có vẻ rất “có lý” bởi cả hầu như cả sự nghiệp của HLV này gắn liền với cái gọi là tài năng. Bởi khi Mourinho bắt đầu gọi ai là tài năng, người đó cần phải lo lắng. Dấu hiệu đầu tiên mà Tanguy Ndombele cảm thấy bị Mourinho ghét là khi Mourinho mô tả anh là “một cầu thủ có tài năng tuyệt vời”.
Không thiếu những “tài năng” như thế trong đời Mourinho: Juan Mata ở Chelsea (Mọi thứ giữa chúng tôi đều rõ ràng. Mata là một cầu thủ tài năng); Anthony Martial ở Man United (Anh ấy là một cầu thủ tài năng, ai cũng biết điều đó); và Eden Hazard ngay trước thời điểm tồi tệ (Chúng ta đều biết anh ấy là một cầu thủ tài năng).
Với Mourinho, tài năng là một loại từ dùng để mã hoá cho giá trị bị thổi phồng và nó cần phải được chọc cho xì hơi. Đó cũng là điều khiến mối quan hệ Dele-Jose trở thành một tương tác hấp dẫn mà có thể chưa từng xuất hiện trước đây.
Cũng trong hoàn cảnh này, chúng ta cần phải thông cảm cho Mourinho bởi ông phải quản lý cả đội bóng chứ không phải HLV một kèm một với cầu thủ. Đối với tất cả những khoảnh khắc quyến rũ của mình, Alli cũng là một cầu thủ sẽ hữu dụng trong khâu ghi bàn hoặc kiến tạo nếu được xếp vào đội hình phù hợp.
Dele cần phải là trung tâm. Anh cần chơi như một số 10 nhưng chạy không phải một số 10. Anh cần có một tiền đạo phía trước. Anh cần những cầu thủ xung quanh có thể cầm bóng để tạo khoảng trống cho những pha chạy chỗ của mình.
Có một số tài năng mong manh hơn và ít giỏi thích ứng hơn những tài năng khác. Có lẽ đó chỉ đơn giản là một tài năng kém cỏi hơn. Tình cờ, Son Heung-min cũng có thể thực hiện những pha chạy đó và anh lại khá giỏi trong việc tuân thủ chỉ đạo của HLV.
Mọi chuyện vẫn chưa kết thúc đối với Alli nhưng thời gian đang trôi qua và danh sách những người đã lấy lại được quỹ đạo xuất sắc sau nhiều năm tuột dốc là khá ít. Hiện tại, anh dường như trở thành con tin cho sự lừa dối trong những khoảnh khắc đẹp nhất của mình. Và để Mourinho coi anh là một tài năng!
