Nhân đề tài chuyên môn về vị trí của Paul Pogba trong đội hình M.U (anh chơi bên trái của hàng tiền vệ thì phát huy tốt hơn so với vị trí tiền vệ trung tâm), có người đã viết: “Trong môn bóng đá, tốt nhất là cứ xếp từng cầu thủ vào vị trí sở trường số 1 của họ”. 

Không ít HLV danh tiếng vẫn có chủ trương như vậy: 11 cầu thủ tốt nhất cho 11 vị trí trên sân. Thật đơn giản. Khi nói rằng bóng đá là một trò chơi đơn giản, nhưng chơi bóng một cách đơn giản lại là điều khó nhất, có lẽ Johan Cruyff không chỉ giới hạn ý tưởng của mình trong động tác đá bóng của cầu thủ trên sân.

Vấn đề như sau: bạn cãi thế nào nếu ai đó bảo Pogba chơi hay nhất ở vị trí... hậu vệ phải? Hoặc (hậu vệ phải) Antonio Valencia mà đá tiền vệ trái thì còn hay hơn Pogba? Nghe có vẻ phi lý. Nhưng làm sao đánh giá được Pogba trong vị trí hậu vệ phải, Valencia trong vị trí tiền vệ trái, Romelu Lukaku trong vị trí tiền vệ trụ, hoặc hàng ngàn trường hợp tương tự?

Giả sử bạn có trong tay đúng 11 cầu thủ và muốn biết chắc ai đá tốt nhất ở vị trí nào, chỉ có một cách đơn giản: lần lượt hoán chuyển sao cho mỗi người đều được thi đấu ít nhất 1 lần, ở 1 vị trí cụ thể. Và bạn cần đến... 39.916.800 trận đấu hoặc buổi tập để làm điều đó. Xin nhắc lại: gần 40 triệu lần - tương đương quỹ thời gian 1 triệu năm, nếu mỗi năm đá 40 trận. Tất cả chỉ là phép toán đơn giản (1 x 2 x 3 .... x 11). Và, đấy chính là một trong những ví dụ nói lên sự vĩ đại của trò chơi bóng đá. Hoàn toàn không có giới hạn nào.

Bây giờ mà còn bàn về cái hay của Manchester City trong tay Pep Guardiola, thiên hạ rất dễ ngán ngẩm: “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi”. Điều đáng nói là, không phải tự nhiên Pep thành công như vậy trong mùa bóng này. Cũng không bao giờ ông thành công chỉ bằng biện pháp đơn giản là chi đậm để mua cầu thủ thích hợp.

Mùa trước, Pep thất bại, trắng tay lần đầu tiên trong sự nghiệp huấn luyện. Có một chi tiết rất đáng lưu ý trong thất bại ấy: sự thay đổi xoành xoạch trong đội hình xuất phát của Man City. Đến vòng 32 thì Man City đạt đến cột mốc làm giới quan sát thật sự kinh ngạc: trở thành CLB Anh đầu tiên thay đổi đến 100 vị trí trong đội hình xuất phát giữa các trận đấu liền kề với nhau ở Premier League. Cũng ở thời điểm ấy, Chelsea chỉ mới thực hiện 31 sự thay đổi trong đội hình chính (và Chelsea chính là đội vô địch).

Như mọi người đã biết, Man City ổn định hơn hẳn trong mùa bóng này. Nhưng vấn đề không đơn giản đến mức người ta phải cố tìm ra một con số cụ thể nào đấy, đại khái nói lên rằng thay đổi bao nhiêu là vừa. Thay đổi là để tìm tòi, để cố hướng đến một công thức đẹp hơn. Và, như đã nói, cái sự vô cùng vô tận của môn bóng đá không cho phép người ta thực hiện sự thay đổi đến mức độ tối đa.

Tất nhiên, cũng giống như bao đội bóng khác, Man City có Kevin De Bruyne tỏa sáng ở hàng tiền vệ, có Raheem Sterling tiến bộ chóng vánh trên hàng tiền đạo, hoặc có Ederson xuất sắc hơn Claudio Bravo trong khung thành. Nghĩa là, cũng phải có những ngôi sao cụ thể, ở từng vị trí cụ thể. 

Nhưng Pep Guardiola hơn người ở chỗ, ông thành công bằng triết lý hơn là thành công với những ngôi sao cụ thể, trong từng vị trí cụ thể. Triết lý cao hơn chiến thuật. Hoặc triết lý làm nên cả một hệ thống chiến thuật. Trong hệ thống chiến thuật của Pep, sẽ không nảy sinh những “vấn đề nhỏ”, kiểu như De Bruyne nên đứng ở đâu, đá vai trò gì, như “vấn đề Pogba” ở M.U.

Đấy là bài học rút ra từ hơn 100 lần thay đổi trong mùa bóng trước?