Bóng đá Italia trước Sacchi
Sau khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, bóng đá trên toàn châu Âu bước vào một cuộc “cách mạng”. Không còn thứ bóng đá ngây ngô của những năm 30, mà thay vào đó là những toan tính dần được định hình cụ thể. Xây dựng lối chơi với phong cách tấn công hay phòng ngự là câu hỏi mà bất kỳ đội bóng nào cũng phải tìm ra câu trả lời.
ĐT Hungary với những Ferenc Puskas, Sandor Kocsis, Nandor Hidegkuti là biểu tượng của thứ bóng đá tấn công vượt thời đại vào thời điểm ấy. Trong 6 năm, từ 1950-1956, Hungary chỉ thua đúng 1 trận (đáng tiếc đó lại là trận chung kết World Cup 1954 khi thua Tây Đức 2-3), và họ là hình mẫu cho bất kỳ đội bóng nào ở lục địa già.
Người Italia đã lấn cấn giữa việc chọn tấn công và phòng ngự làm lối chơi chủ đạo. Họ chọn Alfredo Foni làm HLV trưởng ĐTQG sau khi nhà cầm quân này đưa Inter Milan giành hai Scudetto liên tiếp vào các năm 1953 và 1954 với tư tưởng bóng đá hà khắc cùng biểu tượng là libero Ivano Blason. Nhưng khi tới World Cup 1958, dưới áp lực đòi hỏi thứ bóng đá tấn công đẹp mắt tới từ dư luận, Foni đã thay đổi. Kết cục: ĐT Italia không qua nổi vòng loại và vắng mặt tại ngày hội bóng đá ở Thụy Điển.
Nhờ Sacchi, Milan đã gặt hái không ít thành công trong những năm 1980
Sau thời điểm ấy, Italia tôn sùng tư tưởng phòng ngự. Thành quả: số bàn thắng tại các giải bóng đá chuyên nghiệp tại xứ mỳ ống sụt giảm đến… 300% từ năm 1950 đến 1970. Thập niên 60 chứng kiến hai CLB Italia là Milan và Inter giành 4 chức vô địch Cúp C1 châu Âu. ĐT Italia vô địch EURO 1968. Catenaccio trở thành phong cách của các CLB Italia. Nhưng mọi thứ bắt đầu thay đổi vào năm 1987, khi Sacchi xuất hiện.
“Kẻ ngoại đạo” vĩ đại
Mùa giải 1987/88 của Milan bắt đầu với sự thay đổi trên ghế huấn luyện. Nils Liedholm phải ra đi, và Arrigo Sacchi (HLV của một Parma nhỏ bé tại Serie B đã đánh bại Milan tại Coppa Italia mùa trước đó) tới San Siro. Từ đây, tất cả mọi thứ thay đổi. Sacchi đưa Milan trở thành đội bóng làm chủ thế trận với việc giành ưu thế trong việc kiểm soát bóng cũng như các khoảng không trên sân, chủ động phản ứng trong mọi tình huống, thay vì chờ đối thủ mắc sai lầm.
Milan của Sacchi ghi 2,29 bàn/trận thay vì 1,93 bàn như trước đó. Bài tập “shadow play” (trận đấu ma) là một bí quyết khác của Sacchi. Ông cho các cầu thủ thi đấu như một đội trên sân tập nhưng… không có bóng, để họ có thể thi đấu như một khối thống nhất, rèn phản xạ tự tìm thấy nhau trên sân. Điều này biến Milan thành một cỗ máy hoạt động đầy tinh xảo.
Milan của Sacchi trong 4 năm, từ 1987-1991 đã giành hai Cúp C1 (1989, 1990), một Scudetto (1988). Đế chế đỏ đen ngày đó của Sacchi được giới chuyên môn nhận xét là một trong những đội bóng vĩ đại nhất lịch sử. Năm 1991, Sacchi rời Milan. Ông được LĐBĐ Italia bổ nhiệm làm HLV trưởng ĐT Italia sau EURO 1992. World Cup 1994 tại Mỹ, Azzurri với những triết lý mới mẻ của Sacchi đã lọt vào trận chung kết và chỉ chịu thua Brazil trên chấm luân lưu.
Sau World Cup, Sacchi ở lại ĐT Italia tới EURO 1996, trở lại với Milan và gắn bó với Atletico Madrid cùng Parma trong một khoảng thời gian ngắn. Tất cả đều không thành công, Sacchi cũng xa rời ghế huấn luyện kể từ ấy. Thời gian mà ông huấn luyện bóng đá đỉnh cao chỉ tròn một thập kỷ, song di sản mà nhà cầm quân này để lại là vô cùng đồ sộ.
Với Milan, ông để lại cho người kế nhiệm Fabio Capello một đội bóng gần như hoàn hảo. Milan-Capello vẫn có thể giành 4/5 Scudetto, và lật đổ Barcelona của Johan Cruyff tại Champions League. Với người Italia, họ đã biết rằng mình hoàn toàn có thể chơi một thứ bóng đá tấn công để chiến thắng thay vì khư khư phòng ngự. Và ngay cả phòng ngự cũng có thể bớt tốn sức hơn bằng hệ thống phòng ngự khu vực mà Sacchi đã định hình.
Với thế giới, ông mang lại cho một phong cách chiến thuật pha lẫn sự chắc chắn của người Italia, sự phóng khoáng của người Hà Lan, và cả sự khoa học của bóng đá Liên Xô. Chính điều ấy đã ảnh hưởng rất lớn tới các hậu bối sau này như Jose Mourinho, Pep Guardiola hay Juergen Klopp. Chưa từng chơi bóng chuyên nghiệp, nhưng nếu Sacchi nói mình không hiểu bóng đá, có lẽ chẳng ai dám khẳng định điều ngược lại. Hôm nay, 30 năm ngày Sacchi chính thức bước ra thế giới bóng đá. Xin ngả mũ trước một huyền thoại.
Gã bán giày đi… nài ngựa Arrigo Sacchi là con của một ông chủ sản xuất giày ở Italia. Khi Sacchi nhậm chức HLV trưởng Milan, không ít CĐV của Inter hay Juventus đã gọi Sacchi là “tay bán giày”. Nhưng sau những thành công vĩ đại cùng Rossoneri, Sacchi đã cho ra một câu nói để đời: “Một anh nài ngựa không nhất thiết phải từng là một con ngựa”. Đỉnh cao là chung kết Cúp C1 1988/89 Trong phòng thay đồ chuẩn bị cho trận chung kết Cúp C1 châu Âu gặp Steaua Bucharest năm 1989, Sacchi đã hỏi các học trò: “Nhà báo nổi tiếng nhất Italia nói những người Romania là bậc thầy của bóng đá, và chúng ta phải phòng ngự. Các cậu nghĩ sao?”. “Tấn công”, Ruud Gullit hét. Milan thắng Steaua Bucharest 4-0. Đây là một trong những đỉnh cao của Milan thời Sacchi. 4 học trò của Sacchi đoạt Quả bóng vàng  Ruud Gullit (năm 1987), Marco van Basten (1988, 1989, 1992) và Roberto Baggio (1993), George Weah (1995) là những ngôi sao từng là học trò của HLV Arrigo Sacchi đoạt giải thưởng Quả bóng vàng. Hai năm 1988 và 1989 là đỉnh cao của Sacchi với việc cả ba cái tên đứng đầu trong danh sách nhận Quả bóng vàng đều là người của Milan. Năm 1988 là Marco Van Basten (giữa), Ruud Gullit (bìa trái), Frank Rijkaard. Năm 1989 là Marco Van Basten, Franco Baresi, Frank Rijkaard Milan-Sacchi thay đổi lịch sử Sacchi đã giành tổng cộng 8 chức vô địch cùng Milan. Trong đó có một Scudetto năm 1988; một Siêu Cúp Italia 1988; hai Cúp C1 châu Âu vào các năm 1989, 1990; hai Siêu Cúp châu Âu 1989 và 1990; hai Cúp Liên lục địa 1989, 1990. Trong 4 mùa giải Sacchi dẫn dắt, số danh hiệu Milan giành được nhiều hơn 20 năm trước đó cộng lại. Sacchi mâu thuẫn với Baggio  Mọi chuyện bắt đầu khi Italia gặp Na Uy tại vòng bảng World Cup 1994, thủ thành Gianluca Pagliuca dính thẻ đỏ và Sacchi đã quyết định rút Roberto Baggio ra sân để lấy chỗ cho thủ thành Luca Marchegiani. Baggio không giấu được sự bực tức. Tới trận chung kết gặp Brazil, khi Baggio sút cú luân lưu ra ngoài, mâu thuẫn chính thức bùng nổ. Sacchi không triệu tập Baggio lên ĐT Italia dự EURO 1996, và trù dập ngôi sao này khi về dẫn dắt Milan ở mùa 1996/97. |
