SAU WORLD CUP, SÂN BÓNG LÀM… TRẠI GIAM
Một thủ đô nên có một SVĐ tầm vóc như thế. Nhưng dân số ở Brasilia chỉ có 2,5 triệu người. Và không có CLB nào ở Brasilia chơi ở 2 hạng bóng đá cao nhất Brazil. Đội bóng có tiếng nhất, Brasilia FC mỗi trận chỉ thu hút 1.000 CĐV.
Các ban nhạc có tiếng như Rolling Stones cũng chẳng thường xuyên viếng thăm nơi này. Vì thế, sân bóng này cầm chắc phận “voi trắng - ám chỉ vật có giá trị lớn nhưng công năng sử dụng lại rất nhỏ”, xây rồi, tổ chức được một sự kiện, sau đó “đắp chiếu” (vẫn phải tốn tiền bảo dưỡng, bảo vệ) chờ mút mùa tới sự kiện kế tiếp.
Những “voi trắng” khác tại VCK 2014 có thể kể đến các sân bóng: Arena Amazonia với sức chứa 42.000 khán giả ở Manaus, Arena das Dunas 42.000 khán giả ở Natal, Arena Pantanal 43.000 khá giả ở Cuiaba. Tại các thành phố này, không có đội bóng nào chơi ở 2 hạng cao nhất bóng đá Brazil. Các đội bóng nhỏ chỉ thu hút được vài ngàn khán giả thì cần gì thuê những sân bóng lớn như vậy cho tốn tiền.
Sân Arena Amazonia
Bộ trưởng thể thao Brazil Aldo Rebelo nói rằng các sân có thể sẽ là địa điểm để tổ chức hội nghị, trình diễn ca nhạc hay hội chợ. Ông này đã từ chức hồi đầu năm 2014 vì hàng loạt cáo buộc tham nhũng.
Jose Marin - chủ tịch LĐBĐ Brazil - phủi tay khi phát biểu: “Tìm công năng sử dụng cho các sân bóng tùy thuộc vào sức sáng tạo của các ông chủ sân”. Nói thế thì quá… vô cùng! Chẳng ai muốn đem sự kiện của họ vào tận Manaus, thủ phủ bang Amazonas trong vùng rừng rậm Amazon tổ chức hết.
sân Arena das Dunas
Trong nỗ lực xua tan sự lo lắng, thẩm phán Sabino Marques ở bang Amazonas có một ý tưởng: dùng sân bóng làm trại tạm giam cho các nghi phạm trước khi họ chuyển đi các nhà tù khác. Tỉ lệ tội phạm ở bang Amazonas cao nhất trong số các bang ở Brazil!
CHIÊU MỊ DÂN TRUYỀN KỲ
Chuyện “voi trắng” đã xảy ra ở rất nhiều quốc gia, nhưng người Brazil vẫn bị chính phủ “dụ khị” khi đệ đơn xin đăng cai World Cup. Rằng ngân sách cho các sân bóng chỉ có 1 tỉ USD và từ các nguồn doanh nghiệp. Nhưng thực tế đã lên tới 5 tỉ USD, hầu như tất cả từ tiền thuế của dân.
Bao giờ giới chức cũng phủ dụ người dân bằng những lời đường mật (lặp lại từ thời này qua thời khác, từ nước này qua nước khác) rằng tổ chức World Cup là một cú hích kinh tế lớn, thu hút các du khách nghiện mua sắm, là cơ hội sửa sang cơ sở hạ tầng, là dịp quảng bá hình ảnh đất nước ra toàn cầu... Thực tế, theo các nhà kinh tế học: tổ chức sự kiện thể thao lớn phá hoại hơn là có lợi cho nền kinh tế.
Lấy chủ nhà World Cup 4 năm trước - Nam Phi làm thí dụ. Trong suốt thời gian 1 tháng World Cup 2010, chỉ có 309.000 du khách đến Nam Phi, ít hơn một nửa so với lượng người đến du lịch Nam Phi trung bình trong các tháng khác. Các nhà kinh tế mới đây cũng tính toán rằng, Brazil chỉ tăng trưởng 1,63% trong năm World Cup, giảm xấp xỉ 1/5 so với tốc độ 7,5% của năm 2010.
NGÀY HỘI… KHÔNG ĐEM LẠI THỊNH VƯỢNG
Nói về sự đam mê bóng đá thì người Brazil là số 1 thế giới. Họ cũng mê tiệc tùng, nhảy nhót bậc nhất. World Cup là 1 đại tiệc. Nhưng bạn chẳng thể nào tổ chức bữa tiệc để giàu có được. Thay vào đó, bạn có niềm vui. Nhưng bạn chẳng thể nào vui với mọi giá.
Khi thấy làn sóng người dân Brazil phản đối chính quyền, FIFA, World Cup tăng cao, mọi người trên thế giới ban đầu cảm thấy ngạc nhiên. Nhưng có lý lẽ “bạn chẳng thể nào vui với mọi giá” đã xua tan ngạc nhiên đó.
Vẫn còn rất nhiều người dân Brazil ý thức được rằng thảm họa “voi trắng” đang lù lù trước mắt, trong khi hàng triệu đồng hương của họ đang thiếu nhà, thiếu điện, thiếu bác sĩ, trường học...
Thực ra, người Brazil đã và đang phải đối mặt với hàng loạt vấn đề dù World Cup chưa khởi tranh. Lạm phát, từ trung bình 3,6% giai đoạn 2010-2012 tăng mạnh lên 6,5% vào thời điểm cuối năm 2013-đầu 2014. Giá thực phẩm, như gạo, rau xanh, thịt gà/bò… đều tăng từ 20% đến 100% từng loại chỉ trong vòng 6 tháng qua.
Tháng 11/2013, theo kết quả cuộc khảo sát lớn của tờ O’Globo, tổng cộng 79% người Brzil khẳng định họ “hạnh phúc với việc World Cup diễn ra ở quê hương mình”. Giữa tháng 5/2014, tỉ lệ này giảm mạnh xuống còn 51%!
Sẽ còn những “voi trắng” nữa ra đời nhờ “ân sủng” của FIFA: tại Nga với World Cup 2018 và tại Qatar với World Cup 2022. Sự phản đối chưa xuất hiện ở những nước đó, vì dân chủ ở đó chưa phát triển mạnh ngang tầm Brazil và những bất đồng chính kiến không được khuyến khích.
THÔNG TIN: Thuật ngữ “Voi trắng”
“Voi trắng” chỉ một vật sở hữu có trị giá lớn nhưng giá trị sử dụng nhỏ, là gánh nặng mà chủ sở hữu chẳng thể vứt bỏ được. Từ này xuất phát từ câu chuyện vua Xiêm La tặng voi trắng cho các tiểu vương chư hầu. Voi trắng ở các nước đạo Phật là con vật linh thiêng, không phải làm việc gì hết, nhận được voi trắng xem như một biểu tượng của sự thịnh vượng, hòa bình. Nhưng ở một ý nghĩa khác: người được nhận phải nuôi nấng, chăm sóc nó rất tốn kém mà chẳng thể dùng nó vào việc gì.
