Đó là những hình ảnh đi vào lịch sử World Cup. Patrice Evra, tay đút túi, đứng trên sân tập của tuyển Pháp ở Knysna, cãi nhau với HLV thể lực Robert Duverne. Raymond Domenech, HLV ĐT Pháp khi đó, bước tới can gián Duverne, tỏ ra rất nổi nóng. Evra quay mặt bước đi và Duverne cũng thế, khiến Domenech sau đó phải muối mặt lên báo giải thích tại sao các cầu thủ của ông tẩy chay việc tập luyện.

Tất cả những điều đó diễn ra tại Nam Phi trong sự soi mói của báo chí cả thế giới và khiến cả nước Pháp thấy hổ thẹn. Nicolas Anelka, kẻ ngổ ngáo nhất, nhận án phạt treo giò 18 trận từ LĐBĐ Pháp. Evra, đội trưởng và thủ lĩnh phe nổi dậy, bị treo giò 5 trận. Nhưng hình phạt còn nặng hơn là việc uy tín của anh bị suy giảm nghiêm trọng.

Lilian Thuram, thành viên ĐT Pháp VĐTG 1998, cho rằng Evra lẽ ra phải bị cấm vĩnh viễn khoác áo ĐTQG. Truyền thông Pháp không thể tha thứ cho hành động đó. “Evra đã từ bỏ vai trò đội trưởng và trở thành thủ lĩnh băng nhóm”, tờ L’Equipe viết. “Anh ta không có những phẩm chất, cá tính và hào quang để đeo băng thủ quân”.

Lẽ ra đó đã là kết thúc cho sự nghiệp của anh ở ĐT Pháp, nhưng Evra chưa bao giờ nghĩ như thế, và quyết tâm của anh đang được đền đáp. 4 năm sau vụ lộn xộn ở Nam Phi, Evra đã mất băng đội trưởng, trở nên chậm chạp hơn, nhưng vẫn giữ được vị trí ở ĐT Pháp. Là 1 trong chỉ 4 người còn "sống sót" từ World Cup 2010, hậu vệ của Man United sẽ đá chính ở trận gặp Nigeria tại sân Nacional tối nay khi Pháp tìm kiếm một suất vào tứ kết.

Tuy nhiên, Evra không còn là hậu vệ cánh bùng nổ trong quá khứ nữa. Những ai đã theo dõi anh ở Old Trafford mùa vừa rồi (và cả Luke Shaw trong mùa tới) sẽ xác nhận điều đó. Cầu thủ chạy không biết mệt mà Sir Alex Ferguson đưa về từ Monaco 8 năm về trước không còn đủ nhanh nhẹn, tới mức một số người coi Evra là mắt xích yếu nhất trong ĐT Pháp đang hồi sinh mạnh mẽ của Deschamps. Tuy nhiên, Evra vẫn còn 2 phẩm chất mà Deschamps rất cần: Kinh nghiệm và sự quyết tâm.

Deschamps chính là người đưa Evra về Monaco năm 2002, trao cho anh băng đội phó và làm việc với anh trong 3 mùa giải. Giữa họ đã phát triển một mối quan hệ cá nhân thân mật, như cha con và Deschamps coi Evra là một thủ lĩnh thực sự chứ không phải kẻ gây rối.

Trong trận đấu vòng loại cực kỳ quan trọng gặp Belarus tháng 9 năm ngoái, Evra đã có bài phát biểu khích lệ tinh thần đồng đội đầy nhiệt huyết vào giữa trận. Anh là một trong những cầu thủ ngồi dự bị của Pháp và khi đó đội nhà đang bị dẫn 1-0. Rốt cuộc, Pháp thắng lại 4-2 với Evra là một trong những người góp phần xoay chuyển cục diện. Sau trận đấu, Chủ tịch LĐBĐ Pháp Noel La Graet gọi Evra là “một cầu thủ lớn”.

Ở tuổi 33, Evra càng nhận được nhiều sự tôn trọng từ các đồng đội ở một tuyển Pháp trẻ trung, nhưng anh cũng đã học được sự khiêm tốn sau nhiều sóng gió. “Đội trưởng tuyển Pháp là Hugo Lloris”, Evra nói sau chiến thắng 5-2 trước Thụy Sĩ ở Salvador. “Tôi là đội trưởng ở CLB, cùng vị trí đá chính bên cánh trái ĐT Pháp, và như thế là đủ với cá nhân tôi. Tôi không cần băng thủ quân để làm những việc cần làm trong phòng thay đồ và trên sân. Đeo băng đội trưởng là một vinh dự lớn, nhưng không phải điều quan trọng nhất”.

Những bình luận đó được Evra đưa ra ở khu đóng quân của Pháp tại Ribeirao Preto, nơi Evra lần đầu phát biểu với truyền thông với tư cách cầu thủ tuyển Pháp sau 2 năm. Deschamps đã nói rõ trước cuộc họp báo rằng các phóng viên không được nói chuyện Nam Phi 2010, nhưng bản thân Evra không tránh né. Đã có những tiếng cười vang lên khi anh nói anh không tìm ra được “kẻ phản bội” đã tuồn câu chuyện về vụ cãi vã giữa Anelka và Domenech ra ngoài. “Tôi rất quyết tâm tìm ra kẻ phản bội, và vẫn chưa tìm thấy!”

Thích nghi thực ra là điều mà Evra giỏi nhất. Sinh ra ở Dakar và lớn lên ở Paris trong một gia đình 8 anh em (Evra là con út), anh đã luôn vươn lên trong mọi môi trường sống. Sự nghiệp bóng đá của anh cũng không hề suôn sẻ hoàn toàn, ngay từ khi bắt đầu, vào lúc anh tới Italia khi còn rất trẻ và bật khóc ở một nhà ga tại Milan vì không tìm được tuyến tiếp theo tới Marsala, CLB ở Sicilia mà anh sẽ khoác áo. Evra gần như chưa đi đâu xa lúc đó, không có tiền và chỉ biết tiếng Pháp. Anh đã chuẩn bị phải ngủ lại ở nhà ga để đợi chuyến tàu ngày mai. 

Khởi đầu ở Man United cũng không suôn sẻ. Anh ra mắt Quỷ đỏ trong thất bại 1-3 dưới tay Man City tháng 1/2006. Ferguson đã rút chữ ký mới của ông ra sau 45 phút. Man United khi đó đã bị dẫn 2-0. “Một thảm họa hoàn toàn”, Ferguson sau này viết trong tự truyện của ông. “Có thể thấy cậu ta đang tự hỏi: Tại sao mình lại tới đây”. Nhưng rồi Evra nhanh chóng hòa nhập và trở thành một trụ cột không thể thiếu suốt những năm cuối thời Ferguson.

Với tuyển Pháp, anh không được gọi cho World Cup 2006, nhưng cùng với sự tiến bộ trông thấy ở Man United, dần thay thế Eric Abidal ở vị trí hậu vệ cánh trái. Vai trò của anh ở Les Bleus càng được củng cố khi Deschamps quyết định để Gael Clichy ở nhà và mang theo hậu vệ 20 tuổi đầy tài năng của PSG Lucas Digne. “Didier Deschamps không tặng quà cho ai, và đó là điều tôi thích, chỉ một sơ sẩy nhỏ là tôi sẽ bị loại khỏi đội”, Evra chia sẻ.