* Nhật ký World Cup ngày 28/6
* Lịch World Cup 2014
* Cập nhật danh sách chuyển nhượng mùa Hè 2014
Nhưng liệu đó là một phẩm chất có thể học hỏi được, hay một số cầu thủ sinh ra là đã có? Phải chăng chỉ vì may mắn mà một số cầu thủ có thể nhìn thấy những khoảng trống và những tình huống mà những người khác không nhìn thấy, hay đó là sự rèn luyện qua một thời gian dài? Một số người cho rằng những cầu thủ như Andrea Pirlo, 35 tuổi, càng lớn tuổi chơi càng hay, nhưng Cristiano Ronaldo cũng có thể tàn phá một tuyển Mỹ rất mạnh dù chỉ còn một chân lành lặn, nhờ vào nhãn quan chiến thuật cực tốt của anh, ở tuổi 29.
Hãy cùng phân tích các bằng chứng khoa học khách quan từ phòng thí nghiệm thể thao và kết hợp với các nghiên cứu tình huống ngoài đời thực để tìm ra câu trả lời. Trước hết, dù Italia không thể vượt qua vòng bảng, hẳn nhiều người sẽ đồng ý rằng Andrea Pirlo vẫn chơi rất hay ở giải lần này. Những đóng góp của anh không phải là ở việc chơi bao sân hay số lần tăng tốc. Ngược lại thì đúng hơn. Theo thống kê chính thức của FIFA, Pirlo là cầu thủ chậm nhất trên sân ở trận Italia-Anh ở sân Manaus. Tốc độ tối đa 20,2 km/h của anh còn kém cả thủ thành của hai đội: Joe Hart là 24,05 km/h và Salvatore Sirigu là 20,63 km/h.
Chưa hết, chậm hơn các thủ môn, Pirlo chỉ có 5 tình huống nước rút trong cả trận, thấp nhất đội và kém xa các cầu thủ khác: ngay cả Adam Lallana của Anh cũng có 6 pha nước rút, dù chỉ chơi trên sân có 15 phút! Vậy thì những đóng góp của Pirlo là gì? Đó là ở chỗ anh có thể chuyền bóng rất chính xác ở tốc độ cao, với khả năng ra quyết định cực nhanh trên sân. Các nghiên cứu đăng trên Tạp chí tâm lý học thể thao quốc tế ủng hộ những cầu thủ như Pirlo, những người định đoạt các khái niệm chiến thuật, nhịp độ lối chơi, tạo ra sự khác biệt giữa bậc thầy và những kẻ học việc.
Những chuyên gia chiến lược thể thao trên sân “có khuynh hướng mất ít thời gian tìm ra phương án hợp lý hơn và lựa chọn các thông tin hữu ích hơn”. Nói một cách đơn giản, tình huống dẫn tới bàn thua đầu tiên của tuyển Anh, mà Pirlo là tác nhân chính, nằm ở chỗ toàn đội Anh đã mất quá nhiều thời gian để hiểu được Pirlo định làm gì. Nếu Joe Hart chọn lựa các thông tin hữu ích tốt hơn, anh hẳn đã nhận ra rằng Claudio Marchisio đang thoát xuống và sẵn sàng hơn cho một tình huống đánh chặn.
Một ví dụ khác là của Luis Suarez. Anh bỏ lỡ trận mở màn giải đấu của Uruguay gặp Costa Rica vì một chấn thương đầu gối, nhưng đã một tay tàn phá tuyển Anh ở trận thứ hai nhờ là người đọc tình huống tốt nhất trên sân. Phút 85, khi hàng thủ Anh vẫn đang đứng yên, Suarez nhận định bóng sẽ bật khỏi đầu Steven Gerrard và rơi đúng vào đường chạy của anh, để anh có cơ hội ghi bàn thứ hai cho Uruguay.
Trong khi nhiều người sẽ cho rằng bàn thắng đó chỉ là may mắn, các nhà khoa học thể thao ở Viện nghiên cứu thể thao và khoa học thể chất tại Đại học John Moores, Liverpool, khẳng định tình huống đó không hề ngẫu nhiên. Họ xem xét lại các yếu tố tạo nên kỹ năng định vị chiến thuật của một cầu thủ và kết luận rằng các cầu thủ giỏi “nhớ lại và phát hiện ra các tình huống nhất định hiệu quả hơn so với các đồng đội khác”.
Tức Suarez có thể tiếp nhận, xử lý thông tin và hành động tương thích với thông tin anh xử lý được tốt hơn bất kỳ ai trên sân lúc bấy giờ. Phân tích của Đại học John Moores viết tiếp: “Những cầu thủ giỏi đặc biệt xuất sắc trong khả năng phân tích các khả năng có thể để phán đoán tương lai. Họ có ý tưởng tốt hơn người khác về việc điều gì sẽ xảy ra tiếp theo trong một tình huống nhất định”.
Nói một cách đơn giản, Suarez phán đoán bóng có thể bật ra khỏi đầu Gerrard trước khi hàng thủ tuyển Anh kịp nhận ra điều đó, vì thế anh đã vào thế bắt tốc độ sớm hơn, tới bóng sớm hơn và ghi bàn tiễn ĐT Anh rời World Cup. Nghiên cứu tình huống cuối cùng ở World Cup 2014 là với Cristiano Ronaldo. Được cho là không hoàn toàn sẵn sàng về thể lực ở trận gặp Mỹ, nhưng anh vẫn cho thấy cảm nhận khoảng trống tuyệt vời của mình và làm tình làm tội hàng thủ đối phương.
Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí tâm lý học quân sự có thể góp phần giải thích những gì Ronaldo đã làm được. Nghiên cứu viết: “Trong các nhiệm vụ quân sự và thể thao, các cá nhân thường phải hành động trong một môi trường phức tạp và thay đổi liên tục để đạt được lợi thế chiến thuật so với đối thủ dù họ chỉ có một phần thông tin không đầy đủ. Thành công trong cả hai lĩnh vực đó thường đòi hỏi cùng lúc khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm kết hợp các kỹ năng phán đoán, kỹ năng cứng và mềm, trong bối cảnh nhiều sức ép”.
Nói một cách đơn giản, Ronaldo có thể tránh được các pha tắc bóng của những hậu vệ Mỹ chỉ trong tích tắc vì anh có kỹ năng phán đoán tốt hơn. Kết hợp tất cả những điều đó, có vẻ như một số cầu thủ sẽ luôn có lợi thế hơn đối thủ: Với Pirlo là trí thông minh chiến thuật, với Suarez là khả năng đọc trước trận đấu, còn với Ronaldo là cảm nhận về khoảng trống. Tất cả những điều đó giúp họ thay đổi cục diện một trận cầu World Cup chỉ trong tích tắc.
* Lịch World Cup 2014
* Cập nhật danh sách chuyển nhượng mùa Hè 2014
Nhưng liệu đó là một phẩm chất có thể học hỏi được, hay một số cầu thủ sinh ra là đã có? Phải chăng chỉ vì may mắn mà một số cầu thủ có thể nhìn thấy những khoảng trống và những tình huống mà những người khác không nhìn thấy, hay đó là sự rèn luyện qua một thời gian dài? Một số người cho rằng những cầu thủ như Andrea Pirlo, 35 tuổi, càng lớn tuổi chơi càng hay, nhưng Cristiano Ronaldo cũng có thể tàn phá một tuyển Mỹ rất mạnh dù chỉ còn một chân lành lặn, nhờ vào nhãn quan chiến thuật cực tốt của anh, ở tuổi 29.
Hãy cùng phân tích các bằng chứng khoa học khách quan từ phòng thí nghiệm thể thao và kết hợp với các nghiên cứu tình huống ngoài đời thực để tìm ra câu trả lời. Trước hết, dù Italia không thể vượt qua vòng bảng, hẳn nhiều người sẽ đồng ý rằng Andrea Pirlo vẫn chơi rất hay ở giải lần này. Những đóng góp của anh không phải là ở việc chơi bao sân hay số lần tăng tốc. Ngược lại thì đúng hơn. Theo thống kê chính thức của FIFA, Pirlo là cầu thủ chậm nhất trên sân ở trận Italia-Anh ở sân Manaus. Tốc độ tối đa 20,2 km/h của anh còn kém cả thủ thành của hai đội: Joe Hart là 24,05 km/h và Salvatore Sirigu là 20,63 km/h.
Chưa hết, chậm hơn các thủ môn, Pirlo chỉ có 5 tình huống nước rút trong cả trận, thấp nhất đội và kém xa các cầu thủ khác: ngay cả Adam Lallana của Anh cũng có 6 pha nước rút, dù chỉ chơi trên sân có 15 phút! Vậy thì những đóng góp của Pirlo là gì? Đó là ở chỗ anh có thể chuyền bóng rất chính xác ở tốc độ cao, với khả năng ra quyết định cực nhanh trên sân. Các nghiên cứu đăng trên Tạp chí tâm lý học thể thao quốc tế ủng hộ những cầu thủ như Pirlo, những người định đoạt các khái niệm chiến thuật, nhịp độ lối chơi, tạo ra sự khác biệt giữa bậc thầy và những kẻ học việc.
Những chuyên gia chiến lược thể thao trên sân “có khuynh hướng mất ít thời gian tìm ra phương án hợp lý hơn và lựa chọn các thông tin hữu ích hơn”. Nói một cách đơn giản, tình huống dẫn tới bàn thua đầu tiên của tuyển Anh, mà Pirlo là tác nhân chính, nằm ở chỗ toàn đội Anh đã mất quá nhiều thời gian để hiểu được Pirlo định làm gì. Nếu Joe Hart chọn lựa các thông tin hữu ích tốt hơn, anh hẳn đã nhận ra rằng Claudio Marchisio đang thoát xuống và sẵn sàng hơn cho một tình huống đánh chặn.
Một ví dụ khác là của Luis Suarez. Anh bỏ lỡ trận mở màn giải đấu của Uruguay gặp Costa Rica vì một chấn thương đầu gối, nhưng đã một tay tàn phá tuyển Anh ở trận thứ hai nhờ là người đọc tình huống tốt nhất trên sân. Phút 85, khi hàng thủ Anh vẫn đang đứng yên, Suarez nhận định bóng sẽ bật khỏi đầu Steven Gerrard và rơi đúng vào đường chạy của anh, để anh có cơ hội ghi bàn thứ hai cho Uruguay.
Trong khi nhiều người sẽ cho rằng bàn thắng đó chỉ là may mắn, các nhà khoa học thể thao ở Viện nghiên cứu thể thao và khoa học thể chất tại Đại học John Moores, Liverpool, khẳng định tình huống đó không hề ngẫu nhiên. Họ xem xét lại các yếu tố tạo nên kỹ năng định vị chiến thuật của một cầu thủ và kết luận rằng các cầu thủ giỏi “nhớ lại và phát hiện ra các tình huống nhất định hiệu quả hơn so với các đồng đội khác”.
Tức Suarez có thể tiếp nhận, xử lý thông tin và hành động tương thích với thông tin anh xử lý được tốt hơn bất kỳ ai trên sân lúc bấy giờ. Phân tích của Đại học John Moores viết tiếp: “Những cầu thủ giỏi đặc biệt xuất sắc trong khả năng phân tích các khả năng có thể để phán đoán tương lai. Họ có ý tưởng tốt hơn người khác về việc điều gì sẽ xảy ra tiếp theo trong một tình huống nhất định”.
Nói một cách đơn giản, Suarez phán đoán bóng có thể bật ra khỏi đầu Gerrard trước khi hàng thủ tuyển Anh kịp nhận ra điều đó, vì thế anh đã vào thế bắt tốc độ sớm hơn, tới bóng sớm hơn và ghi bàn tiễn ĐT Anh rời World Cup. Nghiên cứu tình huống cuối cùng ở World Cup 2014 là với Cristiano Ronaldo. Được cho là không hoàn toàn sẵn sàng về thể lực ở trận gặp Mỹ, nhưng anh vẫn cho thấy cảm nhận khoảng trống tuyệt vời của mình và làm tình làm tội hàng thủ đối phương.
Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí tâm lý học quân sự có thể góp phần giải thích những gì Ronaldo đã làm được. Nghiên cứu viết: “Trong các nhiệm vụ quân sự và thể thao, các cá nhân thường phải hành động trong một môi trường phức tạp và thay đổi liên tục để đạt được lợi thế chiến thuật so với đối thủ dù họ chỉ có một phần thông tin không đầy đủ. Thành công trong cả hai lĩnh vực đó thường đòi hỏi cùng lúc khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm kết hợp các kỹ năng phán đoán, kỹ năng cứng và mềm, trong bối cảnh nhiều sức ép”.
Nói một cách đơn giản, Ronaldo có thể tránh được các pha tắc bóng của những hậu vệ Mỹ chỉ trong tích tắc vì anh có kỹ năng phán đoán tốt hơn. Kết hợp tất cả những điều đó, có vẻ như một số cầu thủ sẽ luôn có lợi thế hơn đối thủ: Với Pirlo là trí thông minh chiến thuật, với Suarez là khả năng đọc trước trận đấu, còn với Ronaldo là cảm nhận về khoảng trống. Tất cả những điều đó giúp họ thay đổi cục diện một trận cầu World Cup chỉ trong tích tắc.
