“Giống rượu để càng lâu càng ngon, con người càng lớn tuổi càng trưởng thành. Nhưng trong bóng đá, tuổi tác không phải là vấn đề, nếu bạn thật sự có tài, dám nghĩ dám làm dám chịu trách nhiệm”, phát biểu trên là của Jose Mourinho, HLV cá tính nhất thế giới hiện nay, và là một trong những nhà cầm quân vĩ đại nhất mọi thời đại. 

Mourinho vừa bước sang tuổi 51 vào ngày 26/1 vừa qua, nghĩa là không còn được xếp vào hàng HLV trẻ nữa (nếu lấy 50 tuổi là cột mốc). Tuy nhiên, đừng quên chính thành công của Mourinho cách đây chục năm đã mở đầu cho trào lưu dùng HLV trẻ ở châu Âu. Đúng 10 năm trước, Mourinho (41 tuổi) dẫn dắt FC Porto gặp AS Monaco của Didier Deschamps (35 tuổi) ở chung kết Champions League 2004. Người nào thắng chẳng những có cúp vô địch châu Âu, mà còn nhận phần thưởng phụ quý giá: chiếc ghế HLV của Chelsea của tỷ phú Roman Abramovich. 

Mười năm sau chức vô địch Champions League 2004, Mourinho vẫn sáng giá, dù vừa qua độ tuổi trẻ. Chelsea của ông đang dẫn đầu Premier League, nhưng bám sát là Liverpool của HLV trẻ Brendan Rodgers. Có đến 3 trong 5 đội ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu đang  dẫn đầu BXH sử dụng HLV trẻ, đó là Bayern Munich với Pep Guardiola ở Bundesliga, PSG với Laurent Blanc ở Ligue 1, Juventus với Antonio Conte ở Serie A. 

Đó là những người dẫn dắt các CLB ở hàng đầu. Bên cạnh đó, còn rất nhiều HLV trẻ đang chứng tỏ được mình, ví dụ Diego Simeone (Atletico Madrid), Juergen Klopp (Dortmund), Vicenzo Montella (Fiorentina), Roberto Martinez (Everton), Frank De Boer (Ajax), Thomas Tuchel (Mainz), Victor Pereira (Al-Ahli)... Họ đang thổi một luồng gió mới vào lục địa già và được kỳ vọng là những chiến lược gia có thể làm thay đổi bóng đá châu Âu trong một vài năm tới.  

Ưu thế rõ nhất của tuổi trẻ là thời gian. Khi Juergen Klopp đến với Dortmund, điều đầu tiên ông nói với ban lãnh đạo CLB vùng Ruhr là: “Tôi còn trẻ, tôi không sợ thất bại vì tôi vẫn còn rất nhiều thời gian”. Đáp lại, thông điệp Klopp nhận được là “hãy chứng tỏ mình và anh sẽ có thời gian, các CĐV Dortmund sẵn sàng kiên nhẫn với một HLV trẻ và một CLB có độ tuổi bình quân chỉ 22”. 

Trẻ còn đồng nghĩa với khát vọng khám phá và khẳng định mình, như Deschamps sau khi từ giã sân cỏ lập tức trở thành HLV vì “khi còn chơi cho Juventus, HLV Marcello Lippi nói rằng tôi có tố chất của một HLV giỏi, điều quan trọng là có muốn trở thành HLV hay không”. 

Với Deschamps, công việc huấn luyện khó hơn đá bóng nhiều, vì bạn không thể chỉ biết bản thân mà còn phải lo cho một tập thể hơn 20 con người. Dù vậy, ý chí, nỗ lực và sự kiên định đã đem lại thành công cho Deschamps, người đang dẫn dắt tuyển Pháp sau thành công ở các CLB Monaco, Juventus, Marseille.   

Khác với thế hệ HLV lừng danh đi trước (nhiều người không xuất thân từ cầu thủ, hoặc chỉ là cầu thủ có trình độ trung bình), những HLV trẻ hiện nay đa số là sao khi còn thi đấu (Simeone, Blanc, Deschamps, Conte, Guardiola, Montella, De Boer…). Đó là thuận lợi lớn về mặt thị phạm, ngoài ra còn là sự gần gũi về thế hệ, quan hệ với học trò, kinh nghiệm từ vai trò cầu thủ và những bài học từ những ông thầy HLV nổi tiếng (như Guardiola học của Johan Cruyff, Louis Van Gaal hay Bobby Robson, Deschamps học từ Lippi, Hector Cuper, Aime Jacquet). Thành công của làn sóng HLV trẻ những năm qua càng tạo điều kiện cho các nhà cầm quân trẻ mạnh dạn dấn thân, thử sức mình. Điển hình, kinh nghiệm, trải nghiệm càng nhiều, thành công càng dễ đến hơn với họ.